Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Rode Rudy De trainer die naar zijn sterspelers moest luisteren
ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw gaat vandaag na twaalf jaar aan de top bij socialistische bond met pensioen
Hij was de gangmaker van tal van stakingen, schoot loonakkoorden aan flarden of brandde met de gebalde linkervuist omhoog menig regeringsmaatregel af. Vanaf vandaag verdwijnt Rudy De Leeuw echter van het vakbondstoneel. Hij was twaalf jaar lang hét gezicht van het ABVV en gaat nu met pensioen. Rode Rudy was jarenlang de trainer van zijn stoottroepen, maar moest toch vooral naar zijn sterspelers - de machtige vakbondscentrales - luisteren.
Er moet in het Ninoofse iets in het water zitten dat maakt dat velen er of vakbondsleider of topman van de werkgevers worden. VBO-baas Pieter Timmermans en ACLVB-voorzitter Mario Coppens zijn er uit de klei getrokken. Zijn ACV-collega Marc Leemans zag niet zo veel verder het levenslicht. En ook Rudy De Leeuw is van Ninove. Alsof de geest van Daens en Louis Paul Boon in de streek rond Aalst nog altijd rondwaart.
De sociale strijd zit zeker bij De Leeuw al jarenlang in het bloed. Na een doortocht in het onderwijs kwam hij als handelsingenieur al vrij snel bij de vakbond terecht. Geïnspireerd door toenmalig SPvoorzitter Karel Van Miert, die de partij voor iedereen opengooide, maar ook van strijdbaarheid een speerpunt maakte.
Beperkte macht
Toch was De Leeuw zeker niet voorbestemd om de eerste viool te spelen bij het ABVV. Het was een machtsstrijd binnen de rode krabbenmand van de talrijke centrales en afdelingen die hem naar boven stuwden. Niet de kandidaat van de machtige bediendenbond, maar hij haalde het in 2006 als compromisfiguur en kon zo de overgangsfiguur Xavier Verboven opvolgen. Van diens voorgangster Mia De Vits had De Leeuw gezien dat de bond met een sterke hand leiden je snel de kop kan kosten. De Vits moest het onderspit delven en werd door de machtige centrales buiten gedragen. Niet de voorzitter, maar de centrales zijn de baas. Zij beheren de oorlogsen stakingskas en hebben de macht. De Leeuw zou het nooit vergeten. Hij koos er vanaf dag één voor om de eenheid binnen de vakbond te bewaren en altijd voor het ABVV te kiezen. Een overlevingsstrategie. “Om voorzitter te zijn, betaal je een prijs. En De Leeuw deed daarom veel toegevingen aan de Franstalige broeders van het FGTB. Vaak ten koste van de Vlamingen,” zegt een exABVV-topman anoniem.
Het zorgde er in elk geval voor dat De Leeuw zich heel vaak onwrikbaar opstelde. Niet dat hijzelf van nature een stijfkop is. “Hij was gewoon aan handen en voeten gebonden. Hij had een mandaat van zijn achterban en kon daar weinig van afwijken,” zegt VBO-topman Pieter Timmermans, met wie De Leeuw jarenlang binnen de Groep van 10, het gremium van het sociaal overleg, aan tafel zat. Niet dat het ABVV nooit loon- of andere akkoorden afsloot. Maar vaak lukte dat niet. Het eenheidsstatuut voor bedienden en werknemers, de pensioenhervorming, een aantal interprofessionele akkoorden: vaak deden het ACV en het ACLVB zonder de socialistische collega’s voort. “Om compromissen te sluiten, moet je soms een stap te ver durven zetten. Maar dat kon Rudy niet”, stelt Timmermans. Twee keer deed De
Leeuw het toch,
maar werd hij achteraf met het schaamrood op de wangen door zijn eigen troepen teruggefloten. Fricties met SP.A
Om dezelfde reden waren er ook meer dan eens wrijvingen met de broeders van SP.A. De Ninovenaar die in Denderleeuw woont, is nochtans een trouwe partijsoldaat. Maar toen de vakbondsvrienden - vooral langs Franstalige kant - de verstrenging van het brugpensioen die ex-premier Elio Di Rupo invoerde niet lustten, verkilde de relatie flink. Een tijdlang verscheen hij niet meer op het partijbureau.
Sinds de socialisten in de oppositie zitten, hoeft het ABVV zich helemaal niet meer in te houden. De Leeuw wordt door N-VA en Open VLD gezien als een oubollig relict van een vakbondsstrijd die niet meer van deze tijd is. De Leeuw vindt dan weer dat deze regering onze sociale zekerheid op het spel zet. Fulmineren, neersabelen, op de barricaden springen, staken: de ABVV-voorzitter verpersoonlijkt de soms grimmige strijd. Maar dat imago kan niet méér clashen dan met de mens die achter de vakbondsfaçade zit. Dat geven ook zijn tegenstanders grif toe. “Rudy wordt geframed als nors en star, maar hij is de meest aimabele en grappige man. Maar hij houdt dat imago ook wel zelf in stand. Met de glimlach vertellen dat je geschokt bent door de sluiting van een bedrijf, dat is moeilijk,” zegt ex-Unizo-baas Karel Van Eetvelt. Wie hem kent, weet dat De Leeuw graag lacht. Tijdens nachtelijke onderhandelingen begon hij soms lange uiteenzettingen over de geschiedenis van de Trappisten. Als voetballiefhebber trok hij vaak Het Kanaal over om naar zijn lievelingsploeg Aston Villa – een volksclub bij uitstek– te gaan kijken. “Hij vroeg me ooit mee, maar het is er nooit van gekomen,” dixit Van Eetvelt. Met ex-premier Yves Leterme zat hij in Denderleeuw, tien jaar geleden nog een eersteklasseclub, op de tribunes naar Standard te kijken. Ook zijn ideologische vijanden appreciëren hem erg.
Smet op blazoen
Van Eetvelt verdedigde De Leeuw in 2012 zelfs toen die in de media neergesabeld werd omdat bleek dat hij over een vastgoedvennootschap beschikte om zo winst te halen uit de door hem zo verguisde notionele intrest. Hij doekte het meteen op, maar het kwaad was geschied. Van Eetvelt, nu CEO van Febelfin, wijt het aan het zelfstandigenverleden van De Leeuw. Zowel zijn moeder, zus als kinderen hebben een zaak en voor kleine zelfstandigen is fiscale optimalisatie nu eenmaal normaal. Het maakt in elk geval dat De Leeuw ondanks zijn afkeer voor grootkapitalisme wel tonnen begrip heeft voor kleine zelfstandigen.
En toch blijft bij velen het beeld hangen van de gepatenteerde dwarsligger die niet voor hervormingen, maar voor de eigen vakbond kiest. “Zijn loyauteit aan de eigen mensen was ongelooflijk, ook al geloofde hij soms zelf in een akkoord”, zegt ex-SP.A-voorzitter Bruno Tobback. Ook Yves Leterme getuigt: “Ik heb nu vaak contact met Zweedse en Duitse vakbonden. Die gaan meer mee met hervormingen en begeleiden die. Dat lukte met het ABVV niet. De Leeuw zelf verpersoonlijkte wel de vakbond van de 21ste eeuw, maar het werd hem belet die richting uit te gaan”.
Bruno Tobback
Voormalig SP.A-voorzitter
‘‘Zijn loyauteit aan de eigen mensen was ongelooflijk, ook al geloofde hij soms zelf in een akkoord’’.