Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Antwerpen koning in agressief rijgedrag
Aanwijsbare factor voor agressief rijgedrag is toenemende drukte in verkeer
De meeste ergernis over agressief rijgedrag is er in de stad Antwerpen. Dat blijkt uit de jongste Gemeentemonitor, die alle gemeentes en steden in de provincie Antwerpen naast elkaar legt. Maar wat maakt nu dat mensen overgaan tot dit soort gedrag? Uw krant sprak erover met verkeerspsycholoog Jos Vrieling.
Niet minder dan 65,3% van de bevraagden in Antwerpen antwoordde ‘af en toe’, ‘vaak’ of ‘altijd’ op de vraag: ‘Hoe vaak hebt u de afgelopen maand hinder ondervonden van agressief verkeersgedrag’. Een begrip dat overigens gedefinieerd kan worden. Volgens de lokale politie Antwerpen is het een subjectief begrip zonder concrete juridische meerwaarde. Een procesverbaal kan enkel opgemaakt worden bij foutief rijgedrag of verkeersagressie.
“Het is inderdaad een moeilijk te definiëren begrip”, zegt Jos Vrieling. “Wanneer er gevochten wordt, kunnen we duidelijk spreken van verkeersagressie. Maar je hebt genoeg gevallen waarbij de ene chauffeur de andere inhaalt en vervolgens hard op de rem gaat staan uit frustratie tegenover die andere automobilist. Dat kan tot heel gevaarlijke situaties leiden. Ik denk dat we nog het best van agressief rijgedrag kunnen spreken op het moment dat iemand gevaarlijk rijgedrag vertoont om iemand anders de les te spellen.”
En dan blijken er duidelijk een aantal zaken waar we als chauffeur absoluut geen begrip voor kunnen opbrengen. “Iemand die de hele file voorbij rijdt, om dan helemaal op het einde in te voegen op de beoogde rijstrook, bijvoorbeeld. Dat zorgt voor een groot gevoel van onrecht en onmacht, en is een echte katalysator voor agressief rijgedrag. Want je hoopt natuurlijk dat mensen fatsoenlijk zijn en netjes hun beurt afwachten.”
Tot tien tellen
Dat bestuurders dan in de veilige cocon van hun auto zitten, maakt dat ze hun boosheid sneller gaan uiten, weet Vrieling. “Wandel je op de openbare weg en word je boos, dan ben je een stuk minder anoniem dan wanneer je in je aumoeilijk
to zit. Daar beginnen chauffeurs al eens makkelijker te schreeuwen of te gebaren wanneer iets hen niet aanstaat of gaan ze gevaarlijke manoeuvres doen. De anonimiteit wordt dan doorbroken en de hele situatie wordt bijgevolg een stuk persoonlijker. Het is dan aan de chauffeurs om rustig te blijven, tot tien te tellen en niet te provoceren. Al kan dat natuurlijk erg lastig zijn wanneer je het gevoel hebt dat je groot onrecht wordt aangedaan.” Maar er zijn nog andere factoren die zulk agressief rijgedrag extra in de hand werken. “Een aanwijsbare factor is de toenemende drukte op de weg. Voor Antwerpen zal dit zeker meespelen. Zijn er veel files, dan wekt dat irrita- tie op. Mensen beginnen te denken: ‘nu sta ik alweer zo lang stil’. Was ik maar al op mijn plek van bestemming. Maar vaak gaat het om een samenloop van omstandigheden. Staan mensen in de file omdat er wegwerkzaamheden zijn en begrijpen ze niet wat er aan de hand is, dan is dat extra hinderlijk. Staan die werkzaamheden niet goed aangegeven, dan zal de irritatie nog meer toenemen, wat zal leiden tot meer agressie in het verkeer.”
Om die reden raadt Vrieling aan werkzaamheden altijd goed te duiden. “Mensen willen snappen wat de reden is van de hinder. Alleen dan accepteren ze makkelijker dat ze in de file moeten staan en kunnen ze zich er ook beter op voorbereiden.”
Dat Antwerpen vandaag de dag geen hemel op aarde is voor de autobestuurder, zou dan misschien wel eens kunnen bijdragen tot het hoge cijfer dat hier vermeld wordt. “Het is inderdaad geen onlogische redenering dat wanneer bestuurders rustig kunnen doorrijden, ze zich ook rustiger gedragen in het verkeer. Ik denk dan ook dat het interessant wordt om over een paar jaar, wanneer de grote wegenwerken in Antwerpen achter de rug zijn, opnieuw een bevraging te doen. En hopelijk kunnen we dan constateren dat het aantal gevallen van agressief rijgedrag gedaald is.”