“We wonen apart omdat we samen niet zouden rondkomen”

Koppel met beperking verliest deel van inkomen als ze samenwonen

Hun grootste droom? Samenwonen. Maar dan betalen Tom en Lies, een koppel met een lichte verstandelijke beperking, wel een prijs. Door apart te wonen, hebben ze recht op een tegemoetkoming, als samenwonend koppel valt die gedeeltelijk weg. Dat is de wet. “We zouden gewoon niet rondkomen.”

Veertien jaar vormen Tom Degrie (43) en Lies De Herdt (40) uit Gent al een koppel. Maar als ze elkaar aankijken, lijkt de cursus huishouden waarop de vonk oversloeg als de dag van gisteren. “We zijn nog altijd even verliefd. Hij betekent alles voor me”, zegt Lies. Zowel Lies als Tom heeft een verstandelijke beperking. Niet dat het haar tegenhoudt om een job uit te oefenen in het Gentse museum MIAT, waar ze demonstraties spinnen en weven geeft. Ook Tom heeft lang gewerkt als arbeider in een beschutte werkplaats. Door gezondheidsproblemen leeft hij nu al enkele jaren van een uitkering.

Gestraft

Tom en Lies lijken op het eerste gezicht perfect gelukkig. En toch is er iets dat steekt. “Na elke leuke dag samen, moeten we elk naar ons eigen appartementje.” Tom in de buurt van Nieuw-Gent, Lies in het Gentse centrum. Een halfuur openbaar vervoer scheidt hen. En dat zal voorlopig zo blijven. “Want als wij zouden samenwonen, verliezen we een groot deel van ons inkomen. Dan komen we niet meer rond. Nochtans zou het zo zalig zijn om ’s ochtends naast elkaar wakker te worden.”

Ann De Martelaer van mensenrechtenorganisatie GRIP omschrijft de regelgeving als een bijna onoverkomelijke drempel, het houdt mensen met een beperking tegen om volwaardig deel te ne-

Tom

Vriend van Lies men aan de samenleving. “Koppels zonder beperking kunnen gewoon hun lonen bij elkaar optellen als ze bij elkaar intrekken. Tom en Lies kunnen dat niet. En zij hebben die tegemoetkoming echt nodig om hun beperking te compenseren.”

De situatie doet Tom zichtbaar pijn. “Het voelt aan als een straf. Zijn wij als koppel met een beperking minderwaardig?” Hij is dan ook blij dat GRIP een campagne start. “Want voor de politici en hun diensten zijn wij niet meer dan een dossier. Een nummertje. Veel weerstand krijgen ze toch niet van ons. Door onze beperking hebben we de mogelijkheden niet om hun beleid aan te vechten. GRIP helpt ons hierbij. Zij zullen duidelijk maken dat wij gewone mensen zijn. Mensen die je niet moet straffen omdat ze dolverliefd zijn en zoals elk ander koppel wil samenwonen.”

En toch positief

De woede op het systeem is maar tijdelijk. Tom en Lies willen vooral tonen dat zij wel in vrede zijn, ook al zal dat gezamenlijke huisje altijd ontbreken om het plaatje compleet te maken. “Wij leerden omgaan met de situatie. We zijn gelukkig en blijven positief. Omdat we elkaar vonden én omdat we elk moment grijpen om samen te zijn. Dat is nu ons geluk. Maar hadden we geen beperking, dan woonden we zeker al twaalf jaar samen. Wat voor ons niet meer zal lukken, hoeft daarom niet altijd een onmogelijke droom te blijven voor andere koppels in onze situatie.”

“Het voelt aan als een straf. Zijn wij als koppel met een beperking minderwaardig?”

FOTO LIEVEN VAN ASSCHE Tom en Lies: “Het zou zo zalig zijn om ’s ochtends naast elkaar wakker te worden.”