Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Iedereen heeft het recht om iemand of niemand te zijn”
Karin Slaughter exploreert moeder-dochterrelatie in haar nieuwste misdaadroman
Familiestructuur, identiteit, sektevorming of de steeds groter wordende kloof tussen arm en rijk: bestsellerauteur Karin Slaughter (47) gaat in Gespleten, haar misschien wel meest ambitieuze misdaadroman tot op heden, geen maatschappelijk probleem uit de weg. Aanstaande dinsdag zit ze in deSingel in Antwerpen, maar uw krant kon haar nu al strikken voor een verhelderende babbel.
Gespleten start, zoals de meeste van uw boeken, behoorlijk heftig. Een jongen stapt een restaurant binnen en schiet in koelen bloede een moeder en dochter neer.
Het vreemde is dat ik deze schokkende passage nu gewoon als start kan gebruiken, waarna ik mijn eigenlijke verhaal begin te vertellen. Dat was twintig jaar geleden onmogelijk geweest. Het hele boek zou rond dat schokkende, nooit geziene, incident in het winkelcentrum hebben gedraaid. Het zegt veel over onze samenleving dat schietpartijen in winkelcentra of scholen intussen tot het niveau van een fait divers zijn gereduceerd. Alleen het aantal doden bepaalt nog de plek die het voorval in de media krijgt toegemeten.
Wat me ook stoort, is de vergoelijking die er soms mee gepaard gaat. “Die jongen had relationele problemen, hij had liefdesverdriet”, hoorde je bij een van de meest recente schietpartijen op een school. Waarop de moeder van een van de vermoorde meisjes repliceerde: “Een meisje vier maanden lang bestoken met sms’jes en mails, haar obsessief achtervolgen, haar geen moment met rust laten: dat is geen liefdesverdriet, dat is regelrecht stalken.” De waarheid heeft ook haar rechten.
Wat drijft jongelui tot zulke extreme daden?
Ik denk dat het ideaal waarmee veel Amerikaanse jongemannen worstelen, daar voor veel tussenzit. Ze worden langs alle kanten bestookt met een wereldbeeld waarin een man al op jonge leeftijd succesvol en steenrijk moet zijn en omringd door een handvol bloedmooie dames die zijn extreemste wensen met volle overgave vervullen. Wanneer dat ideaal onbereikbaar blijkt, volgt een reality check. En die komt soms hard aan. Dat plotse besef dat je eigenlijk maar een nobody bent...
Andrea, een van de twee hoofdpersonages in je boek, worstelt ook met haar identiteit.
Andrea is een typische jonge vrouw van deze tijd. Liefhebbende ouders, alle kansen in de wereld gehad, maar op 30-jarige leeftijd nog altijd geen enkele serieuze beslissing genomen. Toen ik 20 was, had ik mijn leven al een stuk voor mij uitgetekend. Mijn vader was daar trouwens behoorlijk duidelijk in. Ik moest niet denken dat ik eeuwig in huis zou kunnen lanterfanten. Nu is het de normaalste zaak van de wereld dat je na een mislukt zakelijk of relationeel avontuur weer gewoon naar het veilige nest terugkeert. Ik denk dat je hier van een onverwacht bijproduct van het feminisme mag spreken. Waar vrouwen vroeger hard moesten vechten om een stukje van de koek te bemachtigen of voor bepaalde jobs in aanmerking te komen, liggen de kaarten nu helemaal anders. Dat blijkt heel wat jonge vrouwen af te schrikken of op zijn minst onzeker te maken. De relatie met onze ouders is ook helemaal veranderd. De hippe mama’s van nu lijken in het geheel niet meer op de moeders van mijn generatie. En als je liefhebbende, bezorgde moeder, zoals in Andrea’s geval, ook nog eens allerlei duistere geheimen blijkt te verbergen, is het hek helemaal van de dam. Andrea staat voor een dubbele zoektocht: wat voor iemand was/ is haar moeder? En welke consequenties heeft dat voor haarzelf? Misschien is dat wel juist de trigger die ze nodig heeft.
Vooraan in het boek staat een fragment uit een gedicht van Emily Dickinson waarin ze speelt met de begrippen ‘iemand’ en ‘niemand’. Daar draait het in dit boek ook om.
Laura had een wereldberoemd iemand kunnen zijn, maar kiest voor de anonimiteit. Andrea heeft een tijdje the American dream nagejaagd, maar ziet daar stilaan de futiliteit en onbereikbaarheid van in. Elk individu heeft het recht om zijn toekomst voor zichzelf uit te maken. Ik ben daar milder in geworden. Vroeger had ik écht geen tijd voor twijfelaars of mensen zonder ambitie. Maar onder meer door de problemen waar mijn zuster mee te maken kreeg (Slaughters zuster was jarenlang drugsverslaafd, red.), leerde ik dat we hierboven niet allemaal hetzelfde zijn geprogrammeerd. Ik heb daar nu vrede mee.