Revolutie met de handrem op

Rijverbod voor vrouwen officieel opgeheven, maar er is nog een lange weg naar gendergelijkheid

De vrouwen in Saudi-Arabië konden hun vreugde dit weekend niet op. Als laatste land ter wereld is het rijverbod voor vrouwen opgeheven. Maar er is nog een lange weg te gaan naar een echt begin van gendergelijkheid.

De startdag was zorgvuldig gekozen. De scholen waren gesloten, wat betekent dat er ’s ochtends veel minder verkeer was. En er waren ook voorzorgsmaatregelen genomen. De autoriteiten hadden vooraf gewaarschuwd dat intimidatie van rijdende vrouwen of naar hen staren ten strengste verboden was. De verkeerspolitie was massaal op de been en er waren in allerijl nog talloze vrouwelijke verzekeringsagentes opgeleid, mocht er wat mislopen. Dat laatste is noodzakelijk omdat vrouwen in het streng islamitische land geen contact mogen hebben met mannen die niet tot hun familie behoren, tenzij ze door een voogd worden begeleid.

Daarom had de “revolutie” ook enkele maanden voorbereiding nodig. De afschaffing van het rijverbod werd in september vorig jaar al aangekondigd door kroonprins Mohammed bin Salman die de Saudische maatschappij aan het moderniseren is. Er moesten plots uit het buitenland vrouwelijke rijinstructeurs worden aangetrokken, extra vrouwelijk personeel worden ingezet in de garages en dus ook vrouwelijke verzekeringsagenten worden voorzien.

Vrouwen in het hele land noemden het een historisch moment. Sommigen getuigden dat ze op het moment dat ze in de auto stapten, overvallen waren door ongeloof. Andere stonden veel vroeger op dan normaal om met vriendinnen en de autoradio op, een ritje te gaan maken om “het onbeschrijfelijke moment” te vieren. Ook leden van de – uitgebreide – koninklijke familie lieten zich niet onbetuigd. “Een belangrijke stap voorwaarts”, zei prins Al-Waleed bin Talal toen zijn dochter wegreed met de SUV, met op de achterbank haar zingende kinderen.

Meer overspel

Voor de vrouwen is het een enorme stap voorwaarts. Het is er ook een die de kroonprins uit noodzaak moet maken om de economische welvaart in stand te houden. Daarvoor moeten er meer vrouwen buitenshuis gaan werken. Dat kon tot voor dit weekend alleen met een chauffeur uit de familie of met een taxi, wat het financieel amper de moeite maakte om te gaan werken.

Toch zal zelf rijden nog een tijd een privilege blijven van de few. Echtgenotes of dochters moeten nog altijd toestemming krijgen van een mannelijke voogd van de familie om een rijbewijs te halen. Het zal vooral in de steden impact hebben, op het conservatieve platteland waar veel verzet is tegen de “liberalisering” zal de revolutie langzaam verlopen. Conservatieve mannen zijn ervan overtuigd dat de maatregel het overspel zal aanwakkeren en mannelijke bestuurders door de vrouwen achter het stuur afgeleid zullen zijn waardoor meer ongevallen zullen gebeuren. Vorige maand werd op sociale media nog een campagne gelanceerd onder de slogan: “je zal niet rijden”.

lucky

Activistes in de cel

Voorlopig gaat het ook over een beperkt aantal vrouwelijke chauffeurs. Een deel van hen had al een buitenlands rijbewijs en mocht dat na een test inwisselen voor een Saudisch. Enkele duizenden slaagden onlangs voor een rijexamen en konden sinds een maand de documenten afhalen. Volgens PricewaterhouseCoopers is er een potentieel van 3 miljoen vrouwen dat tegen 2020 achter het stuur zal mogen. Toch werd de vrouwen een belangrijk signaal gegeven. Dat de overheid geen publieke ongehoorzaamheid van vrouwen of openlijk protest meer zal dulden. In de aanloop naar de historische dag werden zeventien Saudische vrouwen opgepakt die in het verleden het verbod op autorijden hadden genegeerd. Negen van hen blijven achter de tralies op beschuldiging van het ondermijnen van de veiligheid en hulp aan buitenlandse vijanden van de staat. Hun foto’s verschenen groot in de kranten met het woord “verrader” erop. Wat hervormingen betreft, is de kroonprins de enige die achter het stuur zit.

Vorige maand werd op sociale media nog een campagne gelanceerd onder de slogan:’je zal niet rijden’.

FOTO ISOPIX Een Saudische dame toont trots haar pas verworven rijbewijs.