Erdogan roept zichzelf uit tot winnaar

President zou al in eerste ronde van verkiezingen meerderheid halen, oppositie spreekt van fraude

Recep Tayyip Erdogan blijft ook de komende vijf jaar president van Turkije, met meer macht dan ooit. Dat verkondigt tenminste Erdogan zelf, die zich gisteravond laat uitriep tot winnaar van de presidentsverkiezingen. De oppositie heeft het over grootschalige verkiezingsfraude en houdt vol dat de strijd niet gestreden is.

aanhangers waren al volop aan het vieren. En zelf riep hij even voor tienen gisteravond zijn overwinning uit. Recep Tayyip Erdogan (64) won met 53% de presidentsverkiezingen, met 95% van de stemmen geteld, meldde het Turkse persagentschap Anadolu Agency. “Ik hoop dat niemand zal proberen een schaduw te werpen op deze resultaten om zijn eigen mislukking te verbergen”, zei Erdogan.

Hij sprak over zijn grote rivaal bij deze verkiezingen, de charismatische voormalige turnleraar Muharrem Ince (54) en zijn sociaaldemocratische Republikeinse Volkspartij (CHP). De belangrijkste oppositiepartij bleef gisteravond herhalen dat er nog een pak stemmen moesten binnenlopen uit grote steden – die doorgaans minder pro-Erdogan zijn – en dat het dus nog goed mogelijk was dat Erdogan niet boven de 50% kwam en er dus een tweede verkiezingsronde moet komen. In elk geval was er bij het ter perse gaan nog geen officieel resultaat.

Sowieso waren deze verkiezingen een grote gok voor Erdogan, en er stond uitzonderlijk veel op het spel. De macht van de Turkse president wordt vanaf de komende ambtstermijn gevoelig uitgebreid. Normaal zouden de verkiezingen in november 2019 plaatsvinden, maar Erdogan schoof ze ruim een jaar naar voren. Logisch dat hij zichzelf zo snel mogelijk als winnaar bestempelde.

Volle pleinen

Zijn gok had Erdogan nog klamme handen opgeleverd, want de oppositie vond een nieuwe adem met Muharrem Ince. Die trok volle pleinen en als hij er kon voor zorgen dat Erdogan in de presidentsverkiezingen minder dan 50% van de stemmen haalde, zouden de twee duelleren in een tweede verkiezingsronde. Maar hoewel Ince gisteren zowat 30% van de stemmen binnenZijn haalde, lijkt het er dus niet op dat hij Erdogan van een overwinning kon houden.

En dan is Erdogan dus vertrokken voor nog eens vijf jaar aan de macht. In dat nieuwe presidentiële systeem dat hij vorig jaar met een referendum nipt goedgekeurd kreeg. “Het geeft de president een enorme macht”, zegt Dirk Rochtus, professor internationale politiek aan de KU Leuven. “Hij is nu president én premier. Staatshoofd én regeringsleider. Hij kan ministers benoemen zonder zeggenschap van het parlement. Hij duidt de hoogste rechters aan en hij kan met decreten regeren. Zijn beslissingen worden als het ware wet.”

De parlementsverkiezingen, die tegelijkertijd plaatsvonden, konden ook nog roet in het eten gooien. De CHP van Muharrem Ince haalde volgens de uitslagen die gisteravond laat voorhanden waren 22,5%. De linkse, pro-Koerdische HDP sprong net over de kiesdrempel van 10%. Maar de AKP van Erdogan haalde wellicht 43% van de stemmen en zijn kartelpartner, de nationalistische MHP, deed het opvallend goed met ruim 11%.

FOTO EPA-EFE President Erdogan brengt zijn stem uit in een stembureau in Istanboel.