Een akelige triomf

Als de president van de Verenigde Staten bepaalde mensen de toegang tot het land wil ontzeggen omdat hij meent dat ze een gevaar betekenen voor de nationale veiligheid, dan mag hij dat. Eigenlijk is dat wat het Hooggerechtshof gisteren heeft beslist. Het hof spreekt geen moreel oordeel uit over de maatregel om inwoners uit zeven landen het recht op een inreisvisum te ontzeggen. De rechters hebben alleen geoordeeld dat de presidentiële maatregel niet in strijd is met de grondwet. Er verandert in de praktijk niet zo veel door deze beslissing. Het inreisverbod was al van kracht. Toch is dit voor Donald Trump een gigantische overwinning. Hij triomfeert. En dat is in dit geval ronduit akelig.

De mensen uit de betreffende landen worden immers geweigerd op basis van hun nationaliteit. Als je komt uit Libië, Iran, Syrië, Somalië of Jemen, kom je de Verenigde Staten niet in, ongeacht wie je bent of wat je doet. Die mensen hebben geen enkele kans. Hun verhaal doet niets ter zake. Ze komen uit het verkeerde land. Punt uit.

Terwijl deze maatregel natuurlijk nauwelijks invloed zal hebben op de veiligheid in de Verenigde Staten. Een terrorist kan evengoed uit Frankrijk komen en een brave Iraanse student de toegang tot de VS weigeren, draagt geen sikkepit bij tot de veiligheid van de Amerikanen. Het is nu afwachten of er opnieuw protest tegen de wet komt. Dat valt te betwijfelen. We zijn intussen zo veel gewend als het erop aankomt onze grenzen dicht te houden.

Ook in Europa: een muur rond Hongarije, gesloten havens in Italië, na vluchtelingenkampen in Turkije, straks ook in Tunesië of een ander derde land… En toch is er een verschil tussen het beleid dat Europa aan het ontwikkelen is en de wet van Trump. Ons vluchtelingenbeleid houdt voorlopig nog altijd rekening met de reden waarom mensen zich aandienen, met de situatie in hun land ongeacht welk land dat is. Europa is nog altijd bereid een onderscheid te maken tussen mensen die in gevaar verkeren en economische vluchtelingen. Die laatste zullen we vaak de toegang ontzeggen, maar niet stomweg omdat ze de verkeerde nationaliteit hebben. Elke vluchteling die zich aandient, heeft nog altijd het recht om zijn verhaal te vertellen. Laten we dat in alle omstandigheden ook zo houden.