Komt er ooit nog zó een kans?

Samuel Umtiti dompelde België in collectieve rouw. Na die dodelijke kopbal moeten we de rug rechten en nuchter analyseren: is er een schuldige aan te duiden voor onze uitschakeling? Hadden we dan toch beter verlóren tegen Engeland? Wat als Radja erbij zou geweest zijn? En vooral: krijgen we ooit nog zó een kans?

Is er een schuldige aan te duiden voor onze uitschakeling?

De tv-commentatoren keken meteen na dat dodelijke doelpunt van Umtiti naar Marouane Fellaini, die centimeters tekortkwam om de bal weg te koppen. De analisten wezen naar de rol van Toby Alderweireld, die de Fransman moest bewaken. De Franstalige pers bedolf gisteren Mousa Dembélé onder de kritiek. En her en der worden er vragen gesteld bij de tactiek die bondscoach Roberto Martinez koos. Wie is nu de grote schuldige voor onze uitschakeling?

Analist en oud-bondscoach René Vandereycken doet niet mee aan vingerwijzen, en heeft een logisch antwoord op die vraag. “Wie de schuldige is? Frankrijk! Zij hebben het ons moeilijk gemaakt, en wij hebben niet genoeg tegenzetten gevonden om hen te ontwrichten. Al zou ik Frankrijk eerder de hoofdverantwoordelijke dan de schuldige noemen. Wel met voorbedachten rade.”

Ook WK-redacteur Ludo Vandewalle ziet niet één grote schuldige. “Dat is alleen het geval als het om een grote flater gaat, en die heb ik niet gezien. De tactiek van Martinez werkte deze keer niet. Ligt dat aan hem? Dat zou ik niet durven te zeggen. Hij zei vorige week dat op papier elke tactiek werkt, maar dat het succes afhangt van de uitvoering. Wel, door de inbreng van Dembélé viel dat tegen. Iedereen had een wereldpartij van Mousa verwacht, maar het werd precies het omgekeerde. Hem nu als schuldige aanduiden is ook overdreven, maar door zijn inbreng werd de ploeg alleszins niet versterkt. Hij speelde onder zijn niveau. En bij het tegendoelpunt werden de opdrachten niet vervuld, dat is duidelijk. De schuld van Fellaini of Alderweireld? Omdat Martinez voor zonedekking kiest, wordt dat een discussie voor de lengte van jaren. Feit is dat van de vijf tegendoelpunten die we kregen er drie op stilstaande fases waren. Dat is niet goed gewerkt, denk ik dan. Het heeft ons genekt.”

Hebben de Fransen ons beroofd van een historische WK-finale met antivoetbal?

Na de wedstrijd lieten een ontgoochelde Eden Hazard en Thibaut Courtois zich ontvallen dat Frankrijk antivoetbal speelde. Ook René Vandereycken geeft toe dat hij wat ontgoocheld was in de Franse aanpak. “De toevoer naar Mbappé werd afgesneden, maar hij had vaak zoveel mensen rondom zich dat men elders meer de ruimte had moeten zoeken. De Fransen anticipeerden daar te weinig op. Als ik Deschamps was, dan had ik Mbappé naar links getrokken in de rug van Chadli. Dat kon door Pogba bijvoorbeeld naar rechts te halen en Matuidi centraler te laten spelen.”

Maar van antivoetbal spreken, dat gaat de oud-bondscoach toch te ver. “De grootste kwaliteit van dit België is het benutten van de ruimtes. Frankrijk heeft dat voorkomen. Spectaculair was het niet, maar wel reglementair. Ik heb de term antivoetbal gehoord, maar daar ben ik het niet mee eens. Antivoetbal is de bal in de tribune trappen en fouten maken. Frankrijk heeft zich bediend van toelaatbare middelen. Ik begrijp dat sommige spelers in hun ontgoocheling zulke dingen zeggen, maar De Bruyne analyseerde de nederlaag wel meteen helder. Hij was niet gechoqueerd door de aanpak van Frankrijk.”

Was het dan met Radja Nainggolan erbij wél gelukt?

De vraag van één miljoen. Voor het WK was de niet-selectie van Radja Nainggolan hét gespreksonderwerp, maar naarmate de Belgen beter presteerden, verdween dat hete hangijzer meer en meer naar de achtergrond. Nu moeten we ons de vraag stellen: wat áls? Ludo Vandewalle blijft bij zijn standpunt van zes weken geleden: “Nainggolan had er altijd bij

moeten zijn. Een uitstekende speler waarmee je naar de oorlog kan. Ik had hem graag zien invallen tegen Frankrijk. Er stond dan wel een uitstekende doelman in de goal bij de Fransen, maar met een afstandsschot, een interceptie en een snelle bal in de diepte heeft Nainggolan al veel wedstrijden beslist. Waarom was dat op dit WK niet mogelijk geweest? Radja is gewoon een goede speler die in de selectie had moeten zitten om in moeilijke momenten het gezicht van een wedstrijd te veranderen. Ik zeg niet dat het tegen Frankrijk zou gebeurd zijn, maar er was niet eens een mogelijkheid om hem in te brengen.”

Hadden we beter van Engeland verloren? Verliezen was niet eens nodig. Mits een gelijkspel in de laatste groepswedstrijd tegen Engeland waren de Duivels tweede geworden in groep H, en hadden ze een op papier makkelijker parcours naar de WK-finale kunnen bewandelen. Maar een prachtdoelpunt van Adnan Januzaj bezorgde ons alsnog de groepswinst. Moeten we daar nu spijt van hebben? “Natuurlijk was die andere kant van de tabel de makkelijkste, maar welke garantie geeft dat?”, vraagt Ludo Vandewalle zich af. “Been

there, done that. Ik verwijs naar het EK 2016, waar de Belgen ook een wandeling naar de finale werd voorspeld. We begonnen als favoriet tegen Wales en kregen ervan langs. Waar sta je dan? Dan ben je belachelijk gemaakt. Nu deden de Duivels tegen Engeland hun plicht: spelen om te winnen. Daarmee wonnen ze veel sympathie in de hele wereld, en dat vind ik heel veel waard. Langs Colombia en Zweden naar de halve finale, hoe vrolijk waren we daar van geworden? Nu was er het genot van de zege tegen Brazilië, waardoor heel de wereld weet wat voor uitstekende voetballers er in ons land rondlopen. Na een zege tegen Zweden had niemand daarover gerept.”

Betekent die ‘kleine finale’ van zaterdag eigenlijk nog iets? Door de nederlaag in de halve finale moeten de Belgen zich opmaken voor de kleine finale op zaterdag. Maar moeten we nog wakker liggen van die troostprijs? Jan Ceulemans speelde in 1986 zelf zo’n troosting, en kan antwoorden op de vraag hoe vervelend zo’n wedstrijd om de derde plaats is. “Sommigen kunnen zich wellicht nog opladen, anderen niet”, aldus Ceulemans. “Uiteraard zal niemand het luidop zeggen, maar er zullen spelers zijn die liever al op vakantie waren vertrokken. Ergens is dat ook logisch. Deze generatie was naar Rusland gereisd om wereldkampioen te worden, voor hen zal de ontgoocheling na de uitschakeling in de halve finale nog groter zijn dan die van ons in 1986. Wij zaten toen tegen alle verwachtingen in bij de laatste vier.” Maar ondertussen moeten De Bruyne, Lukaku en co dus nog vier dagen in Moskou op hotel zitten. Toch probeert de Caje zijn opvolgers nog te motiveren. “Het is eigenlijk een match waarbij het plezier voorop moet staan. Probeer aan te vallen en het WK met zes zeges op zeven wedstrijden te verlaten. Er zijn weinig ploegen in de wereld die dat kunnen zeggen. Als ze derde worden, zijn ze ook qua resultaat de strafste ploeg uit onze voetbalgeschiedenis. Dan overtreffen ze de ploeg van 1986. Laat dat de grootste motivatie zijn.”

Is dit het einde van de Rode Duivels-hype? Voor het wereldkampioenschap van 2014 in Brazilië bereikte de Duivels-hype ongekende hoogtes, na de blamage tegen Wales op Euro 2016 regeerde even het cynisme. Ook in de aanloop naar het WK in Rusland keek de Belgische voetbalfan het even aan, maar zeker na de prachtprestatie tegen vijfvoudig wereldkampioen Brazilië barstte het enthousiasme weer volop los. Moeten we nu vrezen dat de uitschakeling tegen de Fransen weer een deuk in het vertrouwen van de Belgen in hun nationale ploeg heeft getrapt?

Volgens sportpsycholoog Jef Brouwers niet, en zal ze zelfs nog blijven duren. ‘’Bondscoach Roberto Martinez heeft een nieuw soort leiderschap in de groep gebracht. Hij is een dienende leider, die het hele team in zijn werk heeft betrokken. Hij heeft ook de spelers, die stuk voor stuk vedetten zijn, kunnen overtuigen om hard te werken. Het publiek ziet dat. De vedetten zijn harde werkers geworden. Werkers die bovendien elke match willen winnen. En dat heeft de supporter graag.’’

Volgens Brouwers, die de Rode Duivels ook psychologisch mee voorbereidde op het WK, is de Belg daarom vandaag niet ontgoocheld ín de Rode Duivels, maar mét de Rode Duivels. “We delen hun teleurstelling. En die sfeer zal blijven zolang Martinez daar de leiding heeft. Hij communiceert goed, zorgt ervoor dat er geen conflicten zijn, spreekt steeds weer positieve taal. Dat is leiderschap dat supporters smaken.”

Kunnen we in de (nabije) toekomst nog potten breken? De logische nederlaag in Brazilië 2014 in de kwartfinale tegen Argentinië. De opdoffer tegen Wales op Euro 2016. En nu nét niet de eeuwige glorie. Mag de Belgische voetbalfan hopen op een herkansing over twee of vier jaar? Of was dit het voortijdige einde van onze ‘Gouden Generatie’? Kevin De Bruyne ziet nog perspectieven voor het EK over twee jaar, maar Ludo Vandewalle twijfelt.

“Iedere Rode Duivel had op dit WK de ideale leeftijd”, zegt hij. “Alderweireld (29), Kompany (32), Vertonghen (31), Vermaelen (32) en Witsel (29) zijn allemaal rond de dertig, dat is ideaal. En in aanvallend opzicht hadden we dat frisse en jeugdige met Lukaku (25), De Bruyne (27) en Hazard (27). Zij koppelen ervaring aan dynamiek. Dit komt nooit meer terug. Ik hoop dat ik verkeerd ben, maar voor deze generatie was het nu of nooit. We kunnen ooit nog potten breken, maar of het op dezelfde sprankelende manier zijn zoals nu het geval was, dat betwijfel ik ten zeerste. Dit is een gemiste kans op een finale.”

FOTO PHOTO NEWS