Hoe een simpel plein de stad verandert

Het Operaplein in Antwerpen is klaar. Of toch bijna. Links en rechts moet er nog wat gebeuren, maar in de loop van volgende week kunnen Antwerpenaren en dagjesmensen gebruikmaken van een nieuwe plek in de stad. Een rustige plek nog wel. En dat is niet vanzelfsprekend in Antwerpen.

Iets meer dan een jaar geleden reden hier nog auto’s. Over twee rijvakken en in beide richtingen. Een onafgebroken sliert van blik die ervoor zorgde dat de stad op die plaats min of meer in twee werd gesneden. Alsof het de Ring was. Het was zo vanzelfsprekend dat niemand er nog echt van opkeek.

Nog iets langer geleden, tot in 2006 om precies te zijn, stond er nog een noodbrug. Tijdelijk sinds 1972. Bijna 35 jaar dus. Tijd is relatief. Zeker in Antwerpen. Ondertussen is er veel veranderd. De Koninklijke Vlaamse Opera heeft een entree gekregen om U tegen te zeggen. En na een jaar werken en veel hinder is een zwart punt een aangename plek geworden.

Reden genoeg om tevreden te zijn. Dat er ondergronds nog heel wat moet gebeuren en er onder het plein nog gewerkt wordt tot in 2020, een jaar langer dan gepland, nemen we er dan maar even bij. Dat de aannemer zich niet aan de afgesproken timing zou kunnen houden, is trouwens geen verrassing. Iedereen die al eens bij een groot project betrokken was, weet dat dit meer regel dan uitzondering is.

Over smaken valt niet te twisten, dus is het aan de Antwerpenaar om te bepalen of het een mooi Operaplein is geworden. Veel bomen zijn er alvast niet te bespeuren. Zeven om precies te zijn. Dat komt omdat het plein gebouwd is op een grote betonnen plaat die meteen het dak vormt van wat zich onder de grond afspeelt.

Helaas. Hopelijk kunnen de nieuwe bomen op de in aanleg zijnde leien dat gebrek compenseren. Wat er echt ontbreekt op het plein is water. Geen druppel is er terug te vinden. Terwijl in steeds meer Europese steden waterpartijen een vanzelfsprekend onderdeel zijn van een nieuwe heraanleg, blijft Antwerpen wat dat betreft opnieuw achter. En dat is spijtig.

De geestelijke vader van het Operaplein, de overleden Spaanse architect Manuel De SolàMorales, had daarover zo zijn eigen ideeën. Het zou zijn plein of geen plein worden. Zonder water dus. Misschien had het toenmalige stadsbestuur wat harder op tafel moeten slaan. Of had het huidige stadsbestuur zich nog even een tripje naar Spanje moeten permitteren. Het had hen een waterpartij en een nog mooier plein kunnen opleveren. Antwerpen is een stad van pleinen, maar geen stad van fonteinen of waterpartijen. En dat moet veranderen. Het zal er een stuk gezelliger op worden en voor de broodnodige verkoeling zorgen.