Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Wanneer het straatmeubilair niet zo onschuldig is als het lijkt
‘Hostile architecture’ wil bepaald gedrag ontmoedigen
De Amerikaanse stad Seattle heeft fietsenstallingen verwijderd die geïnstalleerd waren op een plek waar weinig fietsers passeren, maar waar veel dak- en thuislozen de nacht doorbrengen. Maak kennis met ‘hostile architecture’.
Het was de inwoner van Seattle Jeff Few die zich als eerste vragen stelde bij een nieuwe fietsenstalling met achttien plaatsen onder een brug. Few woont in de buurt en wist dat er onder die brug vaak tenten werden opgezet door daklozen om de nacht te spenderen. Bij thuiskomst na een tweedaagse trip zag Few dat de tenten en matrassen van de daklozen verdwenen waren en de fietsenstallingen in de plaats stonden. Terwijl de brug geen plaats is waar veel fietsers passeren. Few sprak van zogenaamde hostile architecture (letterlijk: vijandige architectuur): straatmeubilair dat mensen ontmoedigt om bepaald gedrag te vertonen, zoals slapen of skateboarden.
Misleidend
Een aantal gemeenteraadsleden in Seattle schaarde zich achter Few en klaagde de fietsenstallingen aan. Gemeenteraadslid Teresa Mosqueda noemde de fietsenrekken misleidend.
“De oplossing voor het daklozenprobleem in de stad komt er niet door het leven van de daklozen nog miserabeler te maken. Bovendien is er ook een grote vraag naar goede fietsinfrastructuur op plaatsen waar het echt nodig is. We mogen de budgetten voor die infrastructuur niet verspillen aan plaatsen waar niet veel fietsers zijn”, aldus Mike O’Brien, die ook gemeenteraadslid is. Seattle telt meer dan 10.000 daklozen en ruim 700.000 inwoners.
Uiteindelijk besliste het stadsbestuur om de fietsenstallingen onder de brug te verhuizen naar een locatie in het centrum in de buurt van drukke fietspaden.
Blauw licht
Hostile architecture kan verschillende vormen aannemen. Een bekend voorbeeld is het plaatsen van armleuningen in het midden van publieke banken, zodat liggen onmogelijk wordt. Stekels op brede muren weerhouden daklozen er dan weer van om op de muur te slapen. Een ander voorbeeld is het plaatsen van een metalen bar op een richel om skateboarden onmogelijk te maken.
Andere voorbeelden lijken nuttiger. In Den Haag worden blauwe lichten gebruikt in publieke toiletten. In dat licht zijn aders moeilijk te onderscheiden. Zo wil het stadsbestuur het spuiten van drugs tegengaan. Keulen komt dan weer origineel uit de hoek tegen wildplassers. Daar zijn de muren van het station bedekt met een waterafwerend product, waardoor de urine terugkaatst richting wildplasser.