Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Anderhalf jaar lang kwam ik niet buiten, ik was gewoon te bang”
7 oktober 2012: het leven van Berten Vanhoudt (36) uit Edegem verandert voorgoed. Op de tram wordt hij door negentien Poolse mannen in elkaar getimmerd. De ‘happy slappers’ kozen hem als doelwit, voor de lol, zonder reden. Berten herstelt grotendeels, maar mentaal komt hij in een diepe put terecht. Gaan werken is te zwaar en hij verliest zijn inkomen. Zes jaar later is Berten een ander persoon, en kijkt hij uit naar de toekomst. Op zijn linkergezichtsveld zal hij wel levenslang zesendertig zwarte vlekken blijven zien. “Positief zijn is het enige dat je kan en moet doen.”
“Elke ochtend wanneer ik mijn ogen open, zie ik die zesendertig zwarte vlekken. En zo is het eerste waar ik elke dag aan denk, die bewuste avond.”
Het was een week na zijn dertigste verjaardag. Berten Vanhoudt uit Edegem vertrok op 7 oktober 2012 met de tram richting een afscheidsfeestje in Antwerpen. “Aan de Gemeenteplaats in
Mortsel stapte mijn buurman ook net op.
Hij ging schuin achter mij zitten, en we sloegen een babbeltje. Ik had ook een sigaretje uitgeleend aan een Marokkaanse jongen. Een tramrit zoals elke andere”, klinkt het. Maar toen de tram het ondergrondse station van Astrid binnenreed, veranderde de rit in een nachtmerrie.
“Rechts voor mij in de tram zat een man. Hij had tijdens de rit al een paar keer met iemand gebeld. Toen we stil stonden in Astrid, stapte er plots een groep mannen op. De laatste bleef in de deuropening staan, en vermeed zo dat de tram kon doorrijden. En toen begonnen ze. Ze kwamen op me af, en sloegen en trapten me recht in mijn gezicht. Uit het niets. Het duurde amper een paar minuten. Ik ben vijf keer knock-out gegaan. Nadien liepen ze de tram uit en waren ze verdwenen.”
Berten werd zwaar toegetakeld. Bewusteloos en volledig bebloed werd hij achtergelaten . “In de tram greep niemand in. Het ging ook allemaal zo snel. Een passagier is achteraf mee naar de chauffeur gegaan. Die had zelfs niets gemerkt.” Het resultaat: Berten was twee tanden kwijt, had een gebarsten kaak en neus, en een troebel zicht. Hij was het doelwit geworden van een Poolse groep ‘happy slappers’: vechtersbazen die voor de lol, zonder enige aanleiding, op een onschuldig persoon slaan.
Iedereen wantrouwen
“Ik wist amper wat me overkomen was, en besefte pas hoe ernstig het hele incident was, toen ik aangifte ging doen bij de politie. Daar vertelden ze me dat ze zelden zo’n geval van happy slapping hadden gezien.” De speurtocht naar de daders verliep als een trein. Na drie dagen werden er al zes verdachten opgepakt. Binnen de week waren het er elf. “Het was dan ook drie dagen voor de gemeenteraadsverkiezingen, dat had er ongetwijfeld iets mee te maken”, denkt Berten.
Terwijl de daders in afwachting van het proces in voorlopige hechtenis gingen, herstelden Bertens wonden.
Maar op mentaal vlak ging het bergaf. “Ik werkte in die periode als opvoeder bij nieuwkomers en kinderen met een mentale en fysieke beperking. Ik deed die job met heel mijn hart, maar herbeginnen was te zwaar. Ik zocht hulp en ging een jaar in therapie”, klinkt het.
“Ik was vooral bang. Bang dat die mannen die ze niet opgepakt hadden, mij zouden komen zoeken. Die angst sijpelde mijn hele leven binnen. Ik wantrouwde iedereen rondom mij. Enkel mijn hond Tilla kon ik nog vertrouwen. Ik durfde zelfs niet naar de brievenbus te gaan zonder haar. Zij was mijn grootste steun tijdens die verschrikkelijke periode.” Ook het huwelijk tussen Berten en zijn toenmalige vrouw liep op de klippen. “Ik kon het haar niet kwalijk nemen. Ik was een wrak. Gelukkig zijn we nu wel goede vrienden.”
Wachten op schadevergoeding
Maar ook financieel bezorgde Bertens trauma hem kopzorgen. “Na een jaar stopte mijn invaliditeitsuitkering. Maar gaan werken, kon ik nog niet. Daar was ik mentaal niet klaar voor. En dus zat ik zonder inkomen. Ondertussen waren er wel de ziekenhuiskosten en de gerechtskosten voor de expertises. De schadevergoeding waar ik recht op heb, had ik nog niet gekregen. Tot op de dag van vandaag is die nog altijd niet volledig uitbetaald. Wanneer dat zover is, is een groot vraagteken voor mij.”
En dan kwam een vriend van Berten plots met een voorstel op de proppen. “Bij Zomer van Antwerpen zochten ze nog volk, voor het onthaal en begeleiding tijdens evenementen. Een vriend vroeg of ik dat zag zitten. Ik besloot de knop om te draaien, en ervoor te gaan. En dat is mijn redding geworden”, zegt hij. “Eindelijk terug onder de mensen komen werkte helend.”
Poolse assistente
De uitspraak van de rechter voor de elf aangehouden Poolse mannen was niet mals. Hij noemde de feiten ‘weerzinwekkend, gewetenloos en laf.’ Na verschillende zittingen kreeg de aanstoker van de bende, Marcin D., de man die eerst op de tram zat, de maximumstraf van drie jaar cel en 3.000 euro boete. Twee mannen kregen twee jaar cel, vijf mannen achttien maanden en nog drie anderen moesten twaalf maanden de cel in. Bovendien moeten ook zij een fikse schadevergoedingen betalen, en werden ze voor tien jaar uit hun rechten ontzet.
“Die zittingen waren heel moeilijk. De eerste keer dat ik in de rechtbank kwam, werd ik begeleid door een assistente: een Poolse vrouw. Niet tactvol, maar achteraf bekeken wel grappig.”
“De laatste keer werden in het hof van beroep de camerabeelden uit de tram op een groot scherm getoond. Jezelf in detail in elkaar geslagen zien worden, is beangstigend, geloof me. Maar wat helemaal absurd was, was dat ik met twee van de aanvallers gewoon buiten een sigaretje heb staan roken. Allerlei emoties komen dan naar boven. Maar gelukkig heb ik me ingehouden.
Dat zijn de momenten waarop ik merk dat ik als persoon veranderd ben. Vroeger zou ik nooit iemand fysiek hebben aangevallen. Maar ik heb het gevoel dat als er nu iets gelijkaardigs gebeurt, ik die reactie eventueel wel zou hebben. Ik ben gewoon harder geworden. Ik ga geen conflicten meer uit de weg.”
“Waarom ik?”
Waar Berten na zes jaar nog steeds mee zit, is de grote waarom-vraag. “Waarom kozen ze mij als hun doelwit? Dat blijft toch knagen. In het begin maakte dat mijn kop zot. En ze lachten mij ook uit. Ik was het geloof in de mensheid echt kwijt.”
Maar bijna zes jaar later staat Berten terug positief in het leven. Ondanks alles, is hij altijd blijven geloven in zijn idealen.
“Ik heb mij nooit laten leiden door haat of racisme. Dat is er al genoeg in de wereld. Ja, het was een groep Polen die mij heeft toegetakeld. Maar ik heb nooit vooroordelen gehad, en ga dat nu ook niet hebben. Iedereen is voor mij gelijk. Ik heb het moeilijk gehad, en mijn weg terugvinden heeft tijd gekost. Maar positief blijven is het enige dat je kan, en moet doen. Die zwarte vlekken in mijn gezichtsveld zijn blijvend, maar het trauma hopelijk niet. Daar heb ik vertrouwen in.”
Berten Vanhoudt
Slachtoffer happy slapping
‘‘Waarom kozen ze mij als hun doelwit? Dat blijft toch knagen.’’