Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Gebrek aan airco op bus leidt tot agressie
Te veel voertuigen De Lijn hebben geen airco of zijn defect Chauffeurs stoppen zelfs even met werken wegens de hitte
Ook in de gesloten ruimte van een bus is het puffen. De chauffeurs van De Lijn klagen aan dat het verkoelingssysteem te vaak niet werkt. Sommige oudere voertuigen hebben zelfs helemaal geen airco. Het leidde er al toe dat chauffeurs gewoon weer binnenreden, even gingen uitpuffen en nadien verder aan het werk gingen. Maar vooral de passagiers zijn de dupe. Zeker in het stilstaande verkeer van Antwerpen verandert een bus in een oven. En dat ondervonden we zelf, gewapend met een thermometer, ook.
Op het Sint-Jansplein in Antwerpen is de hitte ’s middags verschroeiend. Het is buiten al zo’n 35° Celsius staat op de thermometer te lezen. In de stad ligt de temperatuur sowieso al een stuk hoger dan erbuiten doordat het beton en het asfalt de hitte vasthouden. Maar op bus 17 richting Wilrijk wordt het nog wat warmer, na een tijd stijgt het kwik naar 37,9° C. Er zijn modernere types bussen, maar dit oude voertuig heeft geen airco. “Dat zou toch welkom zijn”, vertelt passagier Adam Tsechov (41) terwijl hij met een zakdoek het zweet van zijn voorhoofd wrijft. “Het helpt ook niet dat de bus in de stad om de haverklap stilstaat in de file en voor rode lichten. Dat gebeurt des te meer nu er zo veel werken zijn”, merkt hij op.
Het gaat inderdaad met een slakkengangetje door het centrum. Er is wel wat verluchting door de enkele openstaande luiken in het plafond van de bus. Maar die brengen slechts soelaas als de bus een vaartje heeft en de lucht binnenstroomt. Terwijl de zon inbeukt op een stilstaande metalen cabine met dubbel glas ontsnapt er geen warmte. Het voelt aan als een oven.
Ook Sarah (42) kan de temperatuur niet goed verdragen. Ze wappert zich wat koelte toe. “Die luiken in het dak doen niet veel, ik ben helemaal bezweet”, zegt ze. “In andere bussen is het ook zo. Eigenlijk is het op de tram veel aangenamer.”
Reiziger Adam Tsechov herinnert zich nog een lastige situatie van een rit die hij onlangs maakte. “Iemand op deze bus, lijn 17, was onwel geworden. De overige mensen riepen naar de chauffeur dat hij moest stoppen en de deuren even open zetten. Maar die kon niets doen. Omdat hij het al eens gedaan had en zei dat zijn baas kwaad geworden was.”
Het is even aangenamer wanneer de bus optrekt en wat wind binnenhaalt. Maar voor een rood licht voel je de temperatuur meteen weer stijgen.
38,7° Celsius
In de Quellinstraat is bus 191 richting Rumst de volgende ‘hete oven’ die we opstappen. De thermometer klokt af op 38,7° C. Marcel Van Frausum (66) en Frank Coenen (69) hebben de bovenste knoppen van hun hemdjes opengedaan. Ze glimmen van het zweet. “We hebben juist op een bus gezeten waarop er geen probleem was met de warmte.” Het kan dus ook anders. “Op deze bus kan alleen het dak open, dat is wel heel weinig”, vinden ook zij. Misschien heeft de volgende passagier daar wel een antwoord op. “Ik kom van Palestina”, vertelt Sami Ayech (37). “Daar is het natuurlijk nog een stuk warmer. Maar we kunnen er wel de ramen van de bus openzetten. Misschien zouden ze hier ook voor ramen kunnen zorgen?”
“De chauffeurs kunnen het niet meer aan”
Sommige chauffeurs van De Lijn zijn niet te spreken over de werkomstandigheden in de hitte. Soms gaan de dakluiken niet open door een technisch defect. Maar niet zozeer de bussen zonder airco storen hen. Het zijn de exemplaren die wel airco of een ander verkoelingssysteem hebben die vaak technische problemen hebben. Die bustypes kunnen geen luik in het dak open zetten. Dus als de airco niet werkt is het helemaal niet te pruimen.
“Door de warmte worden chauffeurs en reizigers onwel”, vertelt een bestuurder. “De passagiers beseffen trouwens niet dat de chauffeurs er niets aan kunnen doen. Vaak leidt dat tot discussies en agressie. Momenteel blijven drie collega’s van ons thuis omdat ze onlangs fysiek aangevallen zijn. Een van mijn collega’s heeft er een gebroken neus aan overgehouden.”
De bestuurder is een werkneemster die haar dag begint op de stelplaats voor bussen in Zurenborg. “Er zijn 111 bussen, waarvan twintig zonder airco of verkoeling. De rest heeft dat wel, maar in drie vierde van de bussen werken de verkoelingssystemen niet. Er zijn te weinig technici om de bussen op tijd te repareren. De chauffeurs kunnen het niet meer aan. Dit kan tot spontane acties leiden.”
“Het is een probleem dat we over heel de provincie zien”, vertelt Geert Vermunicht van vakbond ACOD. “Overal horen we over technische problemen met de verkoeling van de bussen.”
Hij ondernam dinsdag al actie. “De directie van De Lijn heeft ons al beloofd stappen te ondernemen. Ze zette al een externe firma in om verkoelingssystemen van bussen sneller te repareren. De chauffeurs mogen in korte broek komen werken en zullen meer verkoeling krijgen.”
Zal dat genoeg zijn om de chauffeurs rustig te houden? “De Lijn is in ieder geval bezig, we zullen zien of dat volstaat”, zegt Vermunicht. “Ik sluit niet uit dat we met de chauffeurs een actie zullen ondernemen om dit probleem aan te kaarten.”
Anoniem Buschauffeur De Lijn “Passagiers beseffen vaak niet dat de hitte op de bus níét de schuld is van de chauffeur. Dat leidt tot agressie.”