Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Mirakel man
Britse topper finisht negen maanden na gebroken nek alweer in triatlon
Het strafste Lazarus-verhaal van dit sportjaar staat op naam van Tim Don. Negen maanden nadat een auto hem op training met een gebroken nek het ziekenhuis had ingereden, eindigde de 40-jarige Brit afgelopen weekend negende in de triatlon van Hamburg.
11 oktober 2017. Tim Don, de wereldrecordhouder op de Ironman Triatlons, begint op Hawaï aan zijn laatste training. Zondag wil hij in Kona de triatlon der triatlons winnen. Alles gaat goed, tot een afdraaiende auto hem in de flank schept. “Twintig minuten later werd ik wakker”, verklaart Don. “Ik dacht dat ik een whiplash had. Omdat ik absoluut wilde starten, weigerde ik de morfine.”
Twintig minuten later komen de foto’s binnen. Dons tweede nekwervel blijkt gebroken, een letsel dat in de medische wereld bekend staat als de hangman’s fracture, de breuk die iemand oploopt bij ophanging. Don ontsnapt aan het ergste. Zo’n trauma kan leiden tot de verstikkingsdood of tot blijvende hersenschade. Zijn arts geeft hem drie opties. Een traditionele steunkraag leidt tot een natuurlijk genezingsproces, maar de complicaties van de breuk maken deze mogelijkheid quasi onmogelijk. Een operatie betekent een spoedig herstel, maar zou de mobiliteit van zijn nek aantasten. Bye bye topsport. De derde mogelijkheid is een constructie die zijn hoofd en nek drie maanden lang in een vaste positie houdt. Dons dokter bestempelt het ding als een middeleeuws foltertuig en waarschuwt voor helse pijnen en groot ongemak. Omdat deze keuze op lange termijn de beste optie biedt voor een volledig herstel, zonder bijkomende hinder tijdens het sporten, aarzelt Don niet. Op zijn 40e heeft hij weinig tijd te verliezen. “Ik heb nooit een andere job gehad. Sport is mijn leven en ik heb nog maximaal twee seizoenen te goed.”
Vier schroeven van titanium
Twee dagen na het ongeval vijzen artsen vier titanium schroeven van zo’n tien centimeter tegen zijn schedel. Daaraan bevestigen ze metalen staven en een soort ring. Een documentaire die ’s mans revalidatie volgt krijgt als titel: The Man with the Halo. De hele constructie rust op een soort harnas dat over zijn romp is aangebracht. Drie maanden lang moet de Brit dat tuig zonder onderbreking dragen. Douchen, scheren en omkleden lukken niet zonder hulp. Pijnstillers gooien zijn maag overhoop. Hij moet braken, maar dat veroorzaakt bijkomend ongemak. “Probeer maar eens over te geven met zo’n ding op je kop. De braakreflex doet je voorover buigen, maar je moet altijd rechtop blijven.” Hij schreeuwt zijn vrouw toe dat hij zijn foltertuig eigenhandig gaat los schroeven.
Neen, de artsen hadden niet overdreven: het is één lange lijdensweg. Drie weken lang zit hij in een stoel, geposteerd in een hoek van de woonkamer. Langer dan 90 minuten slapen lukt niet. Zijn enkels zwellen op omdat alle bloed naar beneden zakt. “Mijn vrouw had er plots een derde kind bij, eentje met een slecht humeur bovendien.”
Na enkele weken probeert hij de training te hervatten. Don krijgt hulp van een bevriende therapeut, die oefeningen ontwerpt die de gevelde atleet zelfs met een halo kan uitvoeren. Hij werkt vooral aan zijn onderlichaam. Don gaat zo stevig te keer dat zijn hoofd opzwelt, waardoor de vijzen dreigen los te komen. Hij moet ze eigenhandig dieper tegen zijn schedel draaien. Als zijn vrouw met een wattenstaafje de hoofdwonden verzorgt, huilt hij van de pijn. Omdat gevreesd wordt dat de vijzen zijn schedel te veel zouden kwetsen, boren technici nieuwe gaten. En toch, ondanks alle ellende, blijft hij werken aan een comeback. “Ik ga grenzen verleggen en proberen nog beter te worden dan voorheen.”
Het gezin slaat zich met een portie humor doorheen de donkerste dagen. In december hangen de kinderen kerstverlichting aan de hoofdring van vaderlief. Begin januari wordt hij verlost van het spul.
Olympische Spelen
Dons sportieve carrière was op het moment van het ongeval ver van afgelopen. Als triatleet had hij in 2000, 2004 en 2008 deelgenomen aan de Olympische Spelen. In 2006 won hij het WK op de olympische afstand. Dat jaar werd hij ook voor drie maanden geschorst nadat hij drie bezoeken van dopingcontroleurs had gemist. Een onterechte schorsing, meent hij zelf, veroorzaakt door een slordige planning. In het Ironman-circuit vestigde hij in 2017 een wereldrecord. De oude besttijd kreeg een snok van vier minuten. Zou hij dat niveau nog ooit kunnen terugvinden? Jaagt hij achter spoken?
Zes maanden nadat zijn schedel als een experimenteel speldenkussen had gediend, staat hij op 16 april 2018 aan de start van de marathon van Boston. De littekens op zijn hoofd getuigen van de calvarietocht. In barre weersomstandigheden duikt hij net onder zijn gewenste 2u50’, al blijft hij kampen met gemengde gevoelens. “Ik kan nog steeds niet wat ik een jaar geleden kon, maar dan zegt mijn coach dat ik moet terugdenken aan die helse winter.”
Knuffel
De triatlon van Hamburg moest vorig weekend de plaats worden waar Don zijn tweede stap zou zetten, eentje die hem weer naar Hawaï zou brengen. Een plaats bij de eerste vier was daarvoor nodig. Halfweg de marathon reikte hij naar dat ticket, maar dan trad het verval in. Uiteindelijk haalde hij als negende de eindstreep. Zijn vrouw en kinderen geven hem een knuffel. “Ik had gehoopt om dit verhaal een droomeinde te geven”, verklaart de Brit. “Dat is niet gelukt, maar moet ik daarvoor treuren? En ik krijg nog kansen. De droom blijft leven.”