Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Swingen op Jazz Middelheim
Jazzfestival in Wilrijk houdt met Amerikaanse topsaxofonist na 37 jaar nog steeds de vinger aan de pols
Met liefst 37 edities op de teller geldt Jazz Middelheim inmiddels als een van de oudste festivals in zijn soort. De namen die er sinds 1969 op het podium hebben gestaan lezen als een heuse muziekencyclopedie. Ook dit jaar houden de organisatoren met onder meer Kamasi Washington de vinger strak aan de pols.
Je kan er niet omheen: jazz maakt sinds de millenniumwissel een renaissance door. Daar zit het succes van Norah Jones en Diana Krall voor veel tussen, maar in het kielzog van dat mainstreamsucces is er een heel nieuwe generatie artiesten opgestaan die het genre een nieuw elan heeft gegeven, en het op de koop toe naar het hier en nu heeft vertaald. Vooral de kruising tussen jazz en elektronica – kijk naar GoGo Penguin en BadBadNotGood – leverde intussen een paar uitstekende platen op, en ook in eigen land zorgde die combinatie dankzij bands als STUFF. en SCHNTZL voor vuurwerk.
“Episch” fenomeen
En er is meer. Neem Kamasi Washington, de 37-jarige Amerikaanse tenorsaxofonist die in een paar jaar tijd tot een fenomeen is uitgegroeid. Met The Epic, eigenlijk al zijn derde plaat maar wel de eerste die op grote schaal verdeeld werd, brak hij meteen wereldwijd door. Het was jazz voor de 21ste eeuw die even virtuoos als toegankelijk bleek. Je moest er je tijd voor nemen – de plaat duurde bijna drie uur – maar wie de muzikale trip mee ondernam, werd er rijkelijk voor beloond. De critici hoorden er een muzikale aardverschuiving in en ondanks
de pocherige titel – ‘De Geweldige’ – zette Washington zonder opzichtig stuntwerk inderdaad een waar meesterwerk neer. Waarom? Omdat de Californiër het voor elkaar kreeg om jazz te verjongen. Door er een zucht funk aan toe te voegen die, gecombineerd met de attitude van een hiphopcrew, zowel nieuw als verfrissend klonk. Intussen is er een nieuwe plaat – wéér een hele kluif trouwens – en ook daar schemert zijn politiek engagement in door. Want ook daar kan je niet omheen: hij schuwt de statements niet. ‘We will no longer ask for
justice’, klinkt het op het nieuwe Fists of Fury.‘Instead we will take our retribution’.
Doet het u aan Malcolm X denken? De militante voorvechter voor gelijke rechten is niet toevallig een van Washingtons grote voorbeelden. In zijn lange, uitgesponnen jams behandelt hij thema’s als broederschap, gelijkheid, levensvreugde en passioneel protest. “Ik ben een boodschapper” zei hij daar onlangs zelf over, “En nu de mensen luisteren, beschouw ik het als mijn taak om een positief signaal te geven.”
Kendrick en Snoop
Hij heeft er nochtans even over gedaan. In het verleden was Washington een sessiemuzikant in de bands van onder meer Snoop Dogg en Chaka Khan om de touwtjes aan elkaar te knopen. Tot hij zich ging toeleggen op jazz. Niet meteen een genre dat op dat moment goed in de markt lag bij het brede publiek. Ze speelden voor wisselgeld in krappe, zweterige clubs, maar terwijl in de wereld daarbuiten rages en hypes elkaar opvolgden, bouwden Washington en zijn band – met onder meer bassist Thundercat, onlangs zelf nog te zien in De Roma – een uitstekende livereputatie op aan de Amerikaanse westkust.
Van gospel tot big band jazz over sixties psychedelica en rock: hij kruiste genres en stijlen net zo lang tot er Iets Nieuws ontstond. Intussen reikt zijn invloed overigens ruimer dan jazz alleen. Niemand minder dan Kendrick Lamar huurde Washington in om het muzikale universum van zijn jongste twee platen mee vorm te geven. Washington behoort tot het kaliber artiesten die je minstens één keer in je leven live aan het werk moet hebben gezien. Kortom: gáán!