Antwerpse jeugd voelt zich veilig

AP Hogeschool en Antwerps Jeugdsectoroverleg peilen bij 1.000 jongeren naar hun visie op de stad

De Antwerpse jongeren voelen zich globaal genomen veilig en tevreden. Dat blijkt uit een onderzoek door AP Hogeschool en Jeugdsectoroverleg bij duizend jongeren tussen 6 en 30 jaar. Die groep maakt 40% uit van de Antwerpse bevolking. Minder positief is hun gebrek aan vertrouwen in de politie; hoe ouder, hoe minder goed oom agent scoort. Bij de 6- tot 11-jarigen is pestgedrag een groot probleem. Meer en betere speelpleinen staan hoog op het verlanglijstje.

“Als ik burgemeester was …” Dat was het uitgangspunt voor een grote bevraging bij bijna duizend Antwerpse kinderen en jongeren tussen 6 en 30 jaar. AP Hogeschool en het Antwerps Jeugdsectoroverleg peilden naar hoe zij denken over hun stad, waar ze tevreden over zijn en wat ze graag anders willen. Er werden 220 diepte-interviews afgenomen over de diverse beleidsdomeinen.

In de metropool wonen ruim

200.000 mensen die jonger zijn dan 30 jaar. Op een totale bevolking van zo’n 520.000 is dat bijna

40%. In aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen in oktober, willen de jeugdorganisaties de stem van kinderen en jongeren dan ook laten horen. In het memorandum komen ze dan ook zelf aan het woord. Die stem wordt ook overgemaakt aan de politieke partijen.

SAMENLEVEN “Ik voel mij welkom in mijn buurt omdat ik daar iedereen ken.” (Jongere uit Deurne)

De Antwerpse kinderen en jongeren voelen zich over het algemeen goed, veilig en welkom in hun buurt. 65% vindt dat iedereen meetelt, wat betekent dat een op drie dat niet, of niet altijd vindt. Vooral de 15 tot 18-jarigen ervaren ‘samenleven’ negatief. Sociale contacten tussen buurtbewoners zijn volgens de Antwerpse jeugd dé manier om tot samenhorigheid te komen. Kinderen en jongeren geven aan te willen meewerken, maar voelen tegelijkertijd dat het initiatief te veel van hen moet komen. De stad zou dus zelf meer initiatieven op poten zetten. Opvallend is wel dat uit de bevraging blijkt dat één op de vier Ekerse jongeren zich nooit welkom voelt in zijn of haar buurt, ten opzichte van een op twintig in de andere districten.

VEILIGHEID “Ik heb het gevoel dat ik mij kalm en onzichtbaar moet houden wanneer er politie is, omdat ik mij geviseerd voel.” (Jongere uit Antwerpen)

Goed en veilig samenleven hangt nauw samen met veiligheid. Iets meer dan de helft van de kinderen en jongeren voelt zich veilig in zijn of haar buurt. De politie is een onderwerp waar vooral in de dieptegesprekken door de jongen erg op ingegaan werd. Tieners en jongeren geven aan veel respect en begrip te hebben voor de vaak moeilijke opdracht van politie, maar hebben niet altijd (veel) vertrouwen in politie. De leeftijd van de jongere speelt een belangrijke rol. Terwijl 70% van de kinderen onder 12 jaar aangeeft dat de politie vriendelijk is, zakt dat cijfer naarmate ze ouder worden. Vooral bij 15tot 20-jarigen is de relatie met de politie moeilijk. Jongeren voelen zich vaak geviseerd. Volgens hen wordt er overmatig en te selectief gecontroleerd.

Ze ervaren machtsmisbruik en racisme. Aanwezigheid van politie zorgt zo soms eerder voor extra spanningen dan voor een verhoogd veiligheidsgevoel.

Veel hangt af van de aanpak. “Sommigen zijn vriendelijk. Ik ga niet zeggen dat iedereen hetzelfde is. Die zijn er ook voor onze veiligheid, hé”, aldus een jongere uit Borgerhout. Voor een betere relatie met de politie kijken de jongeren ook naar het korps. Ze pleiten voor meer diversiteit en meer inlevingsvermogen bij de agenten.”

PESTEN “Er wordt gepest op school, in het bos, op straat, op het plein. 24 op 24, altijd!” (Kinderen uit Borgerhout)

Er wordt veel gepest, dat maken kinderen en jongeren erg duidelijk in de bevraging. Vooral bij 6- tot 11-jarigen leeft het thema enorm. In hun beleving gebeurt het veel en overal. Bij de jongeren komt het taboe rond pesten naar voren. Zij zien de school als dé plek om aan dat probleem te werken.

WERK “We worden vaak uitgesloten door onze naam of huidskleur. Jammer dat sommige bedrijven al een stempel op ons plakken nog voor we begonnen zijn.” (Jongere uit Berchem)

Jongeren die al werken, maken zich vooral zorgen over de haalbaarheid van hun job. Ze spreken over overbelasting door te veel stress, werkonzekerheid en onrealistische verwachtingen. Volgens hen moeten jongeren ook meer kansen krijgen. Vaak worden ze geweigerd omdat ze geen ervaring hebben, maar ook vanwege hun naam en huidskleur. Ze zien hiervoor een taak weggelegd voor de secundaire scholen, de stad en vragen aan interimkantoren om meer op maat van jongeren te werken.

OPENBARE RUIMTE

“Niets is leuker dan gewoon samen te zijn met vrienden op een plein. Zo leer je mensen kennen.” (Jongere uit Antwerpen)

Kinderen en jongeren zijn behoorlijk kritisch over (de kwaliteit van) de openbare ruimtes in hun buurt. Hoewel de overgrote meerderheid zegt in zijn of haar buurt wel plekjes te hebben om te spelen of af te spreken, vindt maar de helft dat het ‘leuke’ pleintjes en parken. Dat heeft onder meer te maken met de netheid van de buurt en de aanwezigheid van groen. 75% van de jongeren en kinderen vindt dat er onvoldoende groen is.

Het is wel erg duidelijk dat de jeugd erg veel belang hecht aan de openbare ruimte. Iedereen brengt er op één of andere manier tijd door, of zou er meer tijd doorbrengen als de ruimtes meer aangepast waren. Het plein moet volgens de kinderen en jongeren gericht zijn op activiteiten die je samen met vrienden kan doen. Afhankelijk van de leeftijd, het geslacht en het district willen ze

andere dingen: een speeltuintje, voetbalveldje met verlichting en drinkfontein, zitbanken, een plek om te schuilen als het slecht weer is … Opvallend is ook dat meisjes het gevoel hebben dat er voor hen weinig aanbod is. De keuze voor een voetbalkooi is snel gemaakt, maar meisjes vinden moeilijk een plek waar zij terechtkunnen.

MOBILITEIT “Kleine kindjes en fietsers worden omvergereden. Het is gevaarlijk voor de jeugd. Snel rijden is echt niet cool.” (Tiener uit Borgerhout)

Veilig fietsen in de stad? 70% van de kinderen en jongeren zegt van niet. Bij de jongeren vanaf 20 jaar ligt dat percentage nog hoger. Zelfs veilig wandelen zit er voor de helft niet in. Kinderen en jongeren uit Borgerhout, Deurne, Ekeren en Merksem voelen zich het minst veilig op de fiets. Ook het openbaar vervoer biedt vandaag niet altijd een oplossing om zich te verplaatsen.

Mobiliteit komt bij vrijwel alle thema’s terug in de bevraging. Het heeft een effect over het welbevinden van de kinderen en jongeren, de veiligheid en de openbare ruimte. Veilige fiets- en wandelpaden vinden ze een must, goede bus- en tramverbindingen evenzeer. Ook de herinvoering van de nachtbussen staat hoog op de agenda.

COMMUNICATIE MET STAD

“Als je verandering wilt, moet je dat durven zeggen. Het is wel belangrijk dat er dan geluisterd wordt.” (Tiener uit Zandvliet)

De communicatie tussen de stad en kinderen en jongeren kan een stuk beter. Dat geven ze zelf aan. Hoe ouder ze zijn, hoe vlotter ze informatie vinden en hoe beter ze die begrijpen.

Slechts 17% heeft het gevoel dat er ook naar hen geluisterd wordt. Het vertrouwen dat er naar hen geluisterd wordt, is voor kinderen en jongeren wel een basisvoorwaarde om effectief deel te nemen aan inspraak- en participatiemogelijkheden.