Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Een raad voor jongeren? Begin er gewoon niet aan”
Nog nooit was er zo’n groot tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Er is sprake van duizenden vacatures die nauwelijks ingevuld raken. “Begin er niet aan”, waarschuwt een ervaren rot in het vak. “Ga ervoor als het je interesseert”, zegt een nieuweling.
Volgens de recentste cijfers van de VDAB blijft trucker een knelpuntberoep. In een jaar tijd ontving de arbeidsbemiddelingsdienst 3.800 vacatures, bericht De Tijd. Permanent is er sprake van zo’n duizend openstaande vacatures. Maar volgens transportfederatie Febetra ligt het totale aantal vacatures nog heel wat hoger, voor heel België op zo’n vijfduizend.
“Begin er niet aan”, zegt Keith Williams (61), Brits van oorsprong en in 1979 begonnen met te rijden. Sinds zijn 21ste woont hij in België, tegen Sint-Truiden. Voor S’Jegers Transport uit Laakdal vervoert hij geregeld containers tussen het Antwerpse en Parijs. “Vroeger was het heel goed. Je kon verre ritten doen naar pakweg Griekenland of Joegoslavië”, zegt hij. “Maar sinds de jaren 2000 is het sterk achteruitgegaan met de opkomst van de Oost-Europeanen. Je ziet nu heel veel Roemeense en Bulgaarse nummerplaten.”
Het minder exotische werk is, naast bijvoorbeeld de filedruk, een van de redenen waarom het beroep minder aantrekkelijk is geworden, beaamt ook Philippe Degraef, directeur van transportkoepel Febetra. “Vroeger kon een Belgische chauffeur ook al eens naar Spanje of Portugal. Maar die ritten zijn hier volledig weg door goedkope concurrentie uit de nieuwe lidstaten.”
Vergrijzing
Dat er massa’s vacatures zijn, heeft ook te maken met de uitstroom. “De vergrijzing slaat meedogenloos toe. 40% van de chauffeurs is 50 jaar of ouder. De leeftijdspiramide is schots en scheef.” Ook de onregelmatige uren kunnen afschrikken. “Wil je een nineto-fivejob, dan ga je moeilijk aan de bak raken”, luidt het.
Voor Jonas Heyckers, chauffeur bij het grote Van Moer Logistics, die opgroeide in Deurne en Hoboken, zijn de onregelmatige uren geen probleem. Als 19-jarige is hij naar eigen zeggen twaalf tot achttien uur per dag van huis weg. “Ik rijd met buitengewoon transport. Dat is heel afwisselend en heel wat anders dan bijvoorbeeld met koelproducten rijden of aan warenhuizen leveren. Door de afwisseling is dat erg fijn om te doen”, klinkt het. “Het is een passie. Al moet je het ook wel graag doen, anders kan het snel tegensteken.” Instromers zoals Jonas compenseren de vergrijzende uitstroom volgens Degraef niet. Er gebeurt wel een en ander, maar dat volstaat niet. “In heel Europa is vrachtwagenchauffeur een knelpuntberoep. De VDAB leidt zo’n
380 cursisten per jaar op. Daarnaast heb je nog een derde graad in het beroepsonderwijs, maar eerlijk gezegd is dat niet zo’n groot succes. Ten slotte heb je nog privé-opleidingen. Die kosten wel
6.000 euro per jaar. Werkgevers zijn niet geneigd dat te betalen omdat het risico bestaat dat een pas opgeleide chauffeur niet veel later naar de concurrentie vertrekt. En een afspraak daarover mag wettelijk gezien niet.”
Degelijk loon
Financieel gezien kan het beroep nochtans heel wat betekenen. Afhankelijk van het aantal uur zit je al snel aan een nettoloon van 1.800 tot 2.500 euro of zelfs meer. Daar kunnen ook nog maaltijdcheques bijkomen en één bedrijf wil truckers zelfs overtuigen door na twee jaar een bedrijfswagen te geven. Meer loon kan volgens Febetra niet omdat Belgische bedrijven zich dan volledig uit de markt prijzen. Wel wordt gewerkt aan een lagere belasting voor de wachttijd van chauffeurs. Zo kan het nettoloon nog iets stijgen zonder meerkost voor de baas.
Stress
Williams doet zijn job naar eigen zeggen graag, maar ziet ook de stress toenemen. “Vroeger was je meer op jezelf. Nu is er die gsm bijgekomen. Je kan voortdurend gebeld worden. En er is ook de voortdurende gps-tracking. De bedrijven aan wie je levert, behandelen je bovendien soms als vuilnis. Behalve in Nederland. Daar is het meteen van: hallo, kopje koffie?”
Dat het wegtransport ook ronduit spannend kan zijn, maakte Williams jarenlang mee ten tijde van Solidarnosc, de partij van werkmansicoon Lech Wałesa. “Toen bracht ik medische producten uit het westen rond in Polen. De politie vertrouwde het niet en volgde ons. Ooit is een camera van me in beslag genomen.”
Keith Williams Vrachtwagenchauffeur
“Sinds de intrede van de OostEuropese chauffeurs is het er sterk op achteruitgegaan.”