Archeologen leggen restanten eeuwenoud Lanteernhof bloot

Deel site ligt onder luchthaven, na opgravingen starten werken nieuwbouw school

Net naast de luchthaven van Deurne leggen architecten de geschiedenis van het Lanteernhof bloot. Dat werd in 1533 verkocht aan een rijke goudsmid die er een buitenverblijf van maakte. “Maar de meest waardevolle restanten liggen waarschijnlijk onder de luchthaven”, zegt Jef Vansweevelt van de dienst Archeologie van de stad Antwerpen.

Voor de werken kunnen starten aan de nieuwe schoolgebouwen voor de kleuter- en lagere school Land van nu, krijgen archeologen nog tot eind volgende week vrij spel om zo goed mogelijk het verhaal van het Lanteernhof te reconstrueren. Er blijven enkel nog een paar funderingen over van dat bouwwerk, dus gemakkelijk wordt het volgens het team niet.

“Het verhaal van het Lanteernhof begint voor ons pas in 1533, toen het werd verkocht aan een Antwerpse goudsmid. Hoe de bouw er voor die periode uitzag, werd niet gearchiveerd. Waarschijnlijk was het een grote boerderij”, zegt Jef Vansweevelt. De goudsmid die de hoeve kocht, heeft er daarna zijn lusthof of buitenverblijf van gemaakt. “Dat gebeurde dus in de Gouden Eeuw van Antwerpen. Veel rijke Antwerpenaars wilden toen een stekje buiten de stad aanschaffen. Toen deden ze dat nog iets minder ver dan nu, bijvoorbeeld in wat dan nog een landelijk domein was in het huidige Deurne. We hopen nog restanten terug te vinden van bewoners na de goudsmid. Voor hem was het een buitenverblijf, daarna heeft de hoeve nog permanente bewoners gehad.”

Het liefst stoten de architecten op de restanten van een beerput. “Daarin vinden we vaak schatten aan informatie. In die resten kunnen we het dieet van de mensen nakijken. Daaruit leiden

we af of ze al dan niet welgesteld waren en wat hun sociaal-economische situatie was. Veel exotische vruchten of resten van exotische planten wijzen op rijkdom. Veel vlees ook trouwens. Maar de kans is klein dat we nu nog een beerput vinden.”

In 1940 werd het Lanteernhof volledig met de grond gelijk gemaakt, waarschijnlijk voor de uitbreiding van de luchthaven. Dat gebeurde onder veel protest. “Wij

kunnen nu enkel de noordzijde van de hoeve opgraven omdat die site moet vrijgemaakt worden voor de bouw van de school. Aan de zuidzijde lag het hoofdgebouw, maar dat ligt verstopt onder de luchthaven. Daar zouden we nog meer restanten kunnen vinden. We focussen ons nu vooral op de funderingen van een hoektorentje dat naast de toegangspoort stond. De toegang bestond uit een poortgebouw met ophaalbrug geflankeerd door twee torens. Op het binnenterrein stonden nog twee grote gebouwen in L-vorm, een hoge toren en later ook enkele bijgebouwen. Daarnaast was er ook nog een grote tuin.”

De naam Lanteernhof zou gegeven zijn omdat in de toren elke nacht een lantaarn ontstoken werd. Het lusthof werd in zijn 400-jarig bestaan verschillende keren verbouwd.

Het volledige verhaal van het Lanteernhof, met alle bewoners, zal dus niet meteen uit te vissen zijn. Wel heeft het hof een belangrijke rol gespeeld en heeft het volgens Vansweevelt altijd veel aanzien gehad. “Zo is de site van het Lanteernhof ook de achtergrond geweest voor de roman Hugo Van Craenhove, geschreven door Hendrik Conscience in 1845”, aldus Vansweevelt.

De archeologische werken zijn volgende week klaar. Daarna start de bouw van de nieuwe school.

FOTO'S RR De opgravingen zijn volop aan de gang. Een deel van de historische site zou onder de luchthaven liggen.

Het Lanteernhof in 1940, vlak voor de afbraak.