Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Kans dat kunst in rook opgaat straks piepklein
KMSKA wil ramp als in Nationaal Museum Brazilië vermijden
In Rio de Janeiro is het Nationaal Museum volledig afgebrand. Maar 10% van de 20 miljoen collectiestukken overleefde de ramp. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) verbouwt op dit moment haar imposante gebouw uit 1890 en neemt stappen om de 8.200 schilderijen, beelden, tekeningen en prenten van onder anderen Rubens en Ensor zo’n ramp te besparen.
“Een van de belangrijkste motieven om het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te verbouwen, was de brandveiligheid”, vertelt Carmen Willems, zakelijk directeur van het museum. In 2011 zijn de werken gestart. “Het was lang geleden dat er iets op dat gebied ondernomen was, de veiligheid was achterhaald.”
Door de huidige aanpak zal het museum dus beter bestand zijn tegen branden. “De aannemer gebruikt materialen die brandvertragend werken”, zegt Willems. “En als het nieuwe gebouw afgewerkt is, zal er worden gebruikgemaakt van compartimentering. Als de sensoren een brand opmerken, zullen de deuren dan van elke afzonderlijke zaal automatisch sluiten. Zo kan de brand worden ingeperkt tot één zaal en kunnen we die sneller onder controle krijgen. In nieuwe gebouwen gebeurt dit standaard. We hebben na de werken een brandveiligheid van het hoogste niveau.”
De ingrepen zijn niet zo vanzelfsprekend in een gebouw met een dergelijke historische waarde. “Je kunt er niet zomaar dingen aan toevoegen of veranderen. Elke maatregel moet goedgekeurd worden”, zegt directeur Willems. “Maar we zijn blij met het geld dat we krijgen van de Vlaamse overheid om alles in goede banen te leiden. Ik begrijp dat in Rio de Janeiro al jaren werd gevraagd om verbouwingen omdat het museum zich in een slechte staat bevond.”
Tijdens de verbouwingen staat een groot deel van de werken van het KMSKA in een afgesloten bunkerachtig gebouw binnen het museum. Een ander deel staat in een opbergruimte. Dan nog kan er altijd iets mislopen – is het geen idee om de werken te verzekeren? “Dan zouden vooral de verzekeringsbureaus zich in de handen wrijven. Zo’n collectie tot de laatste euro verzekeren is onmogelijk. Het gebeurt ook nergens ter wereld. Het gaat dan ook om onvervangbare werken waarvan de waarde niet te schatten is. Het gebouw zelf heeft wel een brandverzekering zoals een private woning”, zegt Willems.
Wanneer het museum weer opengaat, is nog onzeker. De vorige streefdatum was januari 2019, maar die zal niet worden gehaald. “We communiceren nu pas als we helemaal zeker zijn.”