Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Kris Peeters of niet, we stemmen altijd op CD&V”
Houdt absolute meerderheid van christendemocraten in Puurs nog stand na samengaan met Sint-Amands en vertrek van bekende lijstduwer richting Antwerpen?
In geen enkele Antwerpse gemeente deed CD&V het bij de verkiezingen in 2012 beter dan in Puurs. De ploeg van burgemeester Koen Van den Heuvel (54) haalde een astronomisch hoge score van 51,8% en mocht dus besturen met een ouderwetse absolute meerderheid. Zes jaar later is de kopman nog steeds dezelfde, maar is de uitdaging nog net iets groter. Na de fusie met buurgemeente Sint-Amands is niets nog helemaal hetzelfde en ook de bekende lijstduwer Kris Peeters is weg richting Antwerpen. Houdt het strafste CD&V-bastion van de provincie nog stand?
Het is dinsdagavond, 22.30u. In Puurs en Sint-Amands zijn nog geen verkiezingsborden te bespeuren. Die staan nog ergens in een loods te wachten tot de tijd rijp is. Maar in het dorpshuis De Baronie in Oppuurs, deelgemeente van Sint-Amands, zit iedereen wel al in volle verkiezingsmodus. De CD&V-kandidaten voor de fusiegemeente Puurs-Sint-Amands zijn er namelijk samen voor een wekelijks overleg. Als we binnenkomen is burgemeester Koen Van den Heuvel net klaar met het aanvuren van zijn troepen. Iedereen is naarstig in de weer met enveloppen te vullen ter aankondiging van de kandidatenvoorstelling later deze maand. De kandidaten uit beide gemeenten blijken al keurig gemengd aan hun opdracht bezig: allemaal zijn ze nu lid van #teamkoen, waarvan het werkgebied voortaan van aan de A12 op de grens van Puurs met Willebroek tot aan de Scheldeoevers in Sint-Amands gaat. “Toen de fusieplannen vorig jaar bekendraakten, zijn we bij CD&V al begonnen met geregeld samen te komen. Meteen hebben de twee burgemeesters duidelijk gemaakt dat we één ploeg moesten
vormen. En dat is gelukt. We kennen elkaar ondertussen al goed”, vertellen Hilde Waumans (37) uit Lippelo (Sint-Amands) en Anne De Ron (32) uit Ruisbroek (Puurs).
Verjongde ploeg
De operatie om van twee lokale afdelingen één te maken, was best ingrijpend. “In de twee gemeenten samen had de partij 37 mandatarissen in de gemeenteraad of de OCMW-raad. Daar staan er nog maar vijftien van op de lijst. Al de rest zijn nieuwkomers. We zijn bewust voor een nieuwe en verjongde ploeg gegaan. Dat is zonder grote brokken te maken gelukt”, zegt burgemeester Koen Van den Heuvel.
Tussen de kandidaten vult iemand met een bekende familienaam ijverig mee enveloppen: longarts Ann-Marie Morel, zus van het overleden Vlaams Belangkopstuk Marie-Rose. “Ik kon me wel vinden in het bundelen van de krachten en het hele fusieverhaal. Dat heb ik in de ziekenhuizen waar ik werk ook al meegemaakt. CD&V belichaamt dit verhaal en daarom wil ik hier mee mijn schouders onder zetten”, zegt de 48-jarige arts, die als nieuweling de tweede plaats op de lijst mag bekleden en zo volop kans maakt op een schepenambt. Hoewel ze ook bij CD&V Puurs het vel van de beer niet te vroeg willen verkopen, twijfelen maar weinig mensen er aan dat Koen Van den Heuvel vanaf 1 januari 2019 de eerste burgemeester van fusiegemeente Puurs-SintAmands wordt. De hamvraag is vooral of de absolute meerderheid van CD&V zal standhouden, of er een coalitiepartner gezocht moet worden.
Op de wekelijkse donderdagmarkt verklappen de mensen openlijk op wie ze gaan stemmen. De naam CD&V valt vaak. “Ik stem op de CD&V natuurlijk”, maakt Nicole Michiels (55) uit Kalfort ook duidelijk. “Dat heb ik van mijn familie zo meegekregen. Ik denk dat de meeste mensen die ik ken dat ook doen. In Kalfort zijn mooie straten aangelegd en projecten als het Dorpshart in Puurs, met winkels en een mooi plein in het centrum, slaan aan.”
Al 190 jaar aan het stuur
Heemkundige Louis Callaert
(85), maker van de Encyclopedie van Klein-Brabant, bevestigt dat er in Puurs al langer een traditie bestaat om katholiek of christendemocratisch te stemmen. “Ze leveren al 190 jaar de burgemeester, met uitzondering van drie burgemeesters in 1858, 1912 en
1937, die van liberale achtergrond waren. De CVP is voor het eerst opgekomen in 1958, toen twee notarislijsten van katholieke en liberale signatuur de krachten gebundeld hebben.”
Tot daar niet zo veel bijzonders. Uitzonderlijker is dat de CVP en later de CD&V de monsterscores van om en bij de 50% ook daarna
aan elkaar is blijven rijgen. “Ik denk dat het zeker heeft meegespeeld dat Puurs tot aan de aanleg van de N16 in 1955 geen grootnijverheid had. Er waren hier geen grote arbeiderspopulaties zoals in de Rupelstreek waar mensen in kleine huisjes moesten wonen en overwegend socialistisch stemden. Puurs is later verder uitgegroeid tot een welgestelde gemeente met goede werkgevers zoals Pfizer, Alcon en Purna in de farmaceutische sector en andere grote bedrijven zoals Devos & Lemmens en Duvel Moortgat”, aldus Callaert. “De gemeente werd wel lang eerder conservatief geleid, waarbij het in het beleid soms aan durf en vernieuwing ontbrak. Maar de laatste jaren is Puurs in mijn ogen een attractieve gemeente geworden, die meer en meer uit de schaduw van de buren uit Bornem aan het treden is. Tel daarbij dat de CD&V veel antennes heeft in de verenigingen en dat zou een verklaring kunnen zijn voor de blijvende goede resultaten.”
Held of boeman
Een onzekere factor is hoe de kiezers de fusie in Sint-Amands verteren. Daar zijn de resultaten moeilijker te voorspellen. CD&V haalde er in 2012 ‘maar’ 38,8% en moest een coalitie aangaan met de lokale lijst L.O.S. (Lippelo, Oppuurs en Sint-Amands, red.). Bovendien is niet iedereen tevreden nu de gemeente de zelfstandigheid opgeeft. Burgemeester Peter Van Hoeymissen was een cruciale figuur bij de fusie. Volgens zijn fans is hij de man die zijn eigenbelang als burgemeester van SintAmands opzijzette voor een hoger doel. Maar hij is voor anderen ook de man die in de geschiedenisboeken zal komen als de persoon die zijn dorp verpatst heeft aan Puurs. “Ook ik weet niet welk effect de fusie zal hebben op het stemgedrag. Ik heb alleszins in eer en geweten het beste proberen te doen voor de gemeente. Ook al wilde dat zeggen dat ik mijn burgemeestersambt moest laten varen. We waren simpelweg te klein om alleen te overleven, binnen drie of vier jaar waren we vastgelopen. Dat wilde ik niet laten gebeuren.”
“In mei vorig jaar, bij de bekendmaking, waren de reacties heftig. Begrijpelijk. Nu zien de mensen vooral de voordelen. Zo levert zo’n fusie heel wat schaalvoordeel en efficiëntiewinst op. En we vormen nu één geheel met een gemeente die economisch zeer sterk staat en die ruimte heeft om te investeren. Samen kunnen we de uitdagingen van de toekomst veel beter aan. Ze noemen me nog wel eens sporadisch een verrader op Facebook. Maar ik merk dat zulke verwijten meestal uit hetzelfde kleine groepje komen. Als de meerderheid vindt dat ik dat niet had moeten doen, dan zullen we dat wel zien in de uitslag. Maar eigenlijk ben ik er wel rotsvast van overtuigd dat de meeste mensen het positieve inzien van wat we hier verwezenlijkt hebben”, hoopt Van Hoeymissen.
Een van de niet te vergeten voordelen van een fusie is de fusiebonus van de Vlaamse overheid van 500 euro per inwoner, wat voor Puurs-Sint-Amands concreet wil zeggen dat ze vijftien jaar over een miljoen euro extra zullen beschikken. “De mensen in SintAmands zullen daardoor per gezin enkele honderden euro’s minder aan belastingen gaan betalen. Dat is toch ook belangrijk”, stipt Van Hoeymissen nog aan, die nu als lijstduwer opkomt.
Frisse wind
Of de CD&V dan alles perfect beheert in Puurs? Volgens de oppositiepartijen alleszins niet. De grootste oppositiepartij in het oude Puurs en Sint-Amands is de N-VA, met in beide gemeenten een score van bijna 20%. “De huidige burgemeester zit daar al ruim twintig jaar (sinds 1997, red.). Ik ga dus niet beweren dat hij er niets van kan. Maar we voelen wel sterk aan dat het tijd is voor een frisse wind. We gaan duidelijk voor groei en willen deelnemen aan het beleid”, zegt kopman Jan Van Camp. “De belastingen zijn hier te hoog en de schuldenlast loopt te hoog op. Er wordt volgens ons ook te veel uitgegeven. Zo zal het nieuwe cultuurcentrum De Binder, dat dit weekend geopend wordt, 10 miljoen euro gekost hebben, terwijl het eerst maar 6,4 euro zou kosten. Investeren is goed, maar van sommige bedragen duizelen we toch een beetje. We zouden beter meer geld steken in meer en veiligere fietspaden. Ook bij de vele festiviteiten die de laatste jaren opgezet zijn, is niet op een euro gekeken. Erg belangrijk wordt ook om ervoor te zorgen dat de vele deelgemeenten geen slaapdorpen worden. Daar moet ook in geïnvesteerd worden.”
Voor de mensen van de partij L.O.S. is de fusie ook een hele opgave. Ze haalden vorige keer in Sint-Amands een zeer mooie score van 32,8% en konden mee met CD&V besturen. De partij keurde de fusie dus mee goed, waardoor het nu plots ook moet opkomen in een veel grotere gemeente waar het tot voor kort niet actief was. “We hebben mensen uit de acht deelkernen op onze lijst, we komen nu dus op onder de naam KR8!”, zegt kopman Heiko Van Muylder.
Op de markt in Puurs doet de nieuwe naam bij een deel van de mensen zeker al een belletje rinkelen als Van Muylder zijn partij voorstelt. Anderen horen het nog in Keulen donderen, al valt wel op dat ze vaak oren hebben naar een lokale lijst die niet afhangt van een nationale partij. “Zorg er maar voor dat de waterbus op de
Louis Callaert Heemkundige “De laatste jaren is Puurs een attractieve gemeente geworden, die meer en meer uit de schaduw van de buren uit Bornem treedt.”
Schelde tot in Sint-Amands komt, dat zou mooi zijn”, suggereren Martine (59) en Dirk (38) uit Oppuurs (Sint-Amands). “Dat staat in ons programma”, repliceren ze bij KR8!.
Angele Van den Brande (75) uit Oppuurs in Sint-Amands denkt haar stem ook aan KR8! te geven. “Ik zal nooit van mijn leven voor CD&V stemmen, ik ben socialistisch opgevoed en bij KR8! zitten mensen van verschillende achtergronden, ook socialisten. Maar ik geef wel toe dat Koen een goede burgemeester is. Als hij dezelfde dynamiek kan brengen in SintAmands als in Puurs, dan zou dat positief zijn”, zegt ze.
En er zijn nog meer mensen die aangeven dat ze afknappen op de CD&V. “Ik heb geen speciale klachten over het beleid hier, maar de CD&V spreekt me echt niet aan als partij. Daarom ga ik nog eens diep nadenken op wie ik ga stemmen”, zegt Daniëlle Struyf (56) uit Puurs.
Bij KR8! hopen ze net als bij alle andere partijen wel dat CD&V een coalitiepartner nodig zal hebben. “CD&V zal hier niet van de kaart verdwijnen, maar het lijkt ons wel het gezondste als CD&V een coalitie zou moeten vormen. In SintAmands hebben we met L.O.S. al bewezen dat we een betrouwbare partner kunnen zijn. We willen meewerken aan een Puurs-SintAmands waar alle deeldorpen even belangrijk zijn en waar niemand zich zorgen moet maken om de dienstverlening in zijn dorp”, zegt Van Muylder.
Kris (niet) missen
Wie alvast geen duwtje meer in de rug zal kunnen geven om de absolute meerderheid te halen, is vicepremier Kris Peeters. De inwoner van Ruisbroek (Puurs) haalde vorige keer nog 1.607 voorkeurstemmen op de lijst van CD&V, waarmee hij ongeveer de helft van burgemeester Van den Heuvel haalde en de derde populairste van de lijst en de gemeente was. Maar zijn vertrek wordt bij CD&V Puurs niet als problematisch ervaren in de strijd om een goed verkiezingsresultaat. Want Peeters liet zich nooit in met de lokale werking. Op de gemeenteraden liet hij zich maand na maand verontschuldigen en bleef zijn stoel leeg. Tot de vicepremier zijn overstap naar Antwerpen bekendmaakte in november 2016. Hij verhuisde nadien naar een appartement in Antwerpen en moest bijgevolg ook zijn zitje in de Puurse gemeenteraad opgeven. Peeters stort zich nu op Antwerpen. Al hebben zijn voormalige buren in Ruisbroek niet het gevoel dat ze hem helemaal kwijt zijn. “Of hij echt definitief verhuisd is, dat zou ik nu niet durven zeggen. De woning is niet verhuurd of verkocht. Zijn vrouw Ann zien we hier nog vaak, Kris soms nog tijdens de weekends. Kijk, ze hebben net het oud papier en het restafval buitengezet”, wijst een buurman ietwat indiscreet. Andere buren lijken bijna medelijden te hebben met de vicepremier. “Ze hebben hem nogal een opdracht gegeven. Je moet het maar willen doen om je daar in Antwerpen te mengen als buitenstaander.”
“Kris vinden we hier ne goeie Peter Van Hoeymissen is burgemeester van Sint-Amands en wordt nu lijstduwer bij CD&V. gast, een buurman waar je iets aan kan vragen. Zolang je maar niet te lang over politiek begint te zagen”, lacht Albert Joos, een andere buur. “Onze vrouwen kennen elkaar een beetje. Ze heeft eens gezegd dat we in het appartement in Antwerpen een kijkje moeten komen nemen, al is het er nog niet van gekomen. Maar ik begrijp wel dat ze hun huis hier niet meteen verkopen. Ze zijn beiden opgegroeid in Ruisbroek en hun huis staat op de grond van Kris zijn ouders. Zou jij dat zomaar achterlaten in een vingerknip? Als het dan zou tegenvallen in Antwerpen… Of het jammer is dat we hier niet meer voor hem kunnen stemmen? Een klein beetje wel. Al denk ik niet dat de CD&V hier één stem gaat verliezen doordat hij vertrokken is. Hij heeft hier nooit aan politiek gedaan, hij woonde hier gewoon. Het is niet omdat hij nu in Antwerpen opkomt, dat mensen hier voor een andere partij gaan stemmen. Ik ben ook een CD&V-stemmer en zal mijn steun aan de lijst blijven geven. Kris of geen Kris.”
Minister
Met Annemie Turtelboom en Kris Peeters heeft Puurs recent twee ministers geleverd. Er zijn ook mensen die denken dat hun huidige burgemeester ook weleens minister zou kunnen worden. Als fractieleider van de CD&V in het Vlaams Parlement met flink wat ervaring op de teller lijkt dat niet eens zo vergezocht. Zal hij zijn fusiegemeente dan niet moeten achterlaten? “Ik ga voor een zo duidelijk mogelijk mandaat van de kiezer, al wil ik me niet vastpinnen op een percentage. Als ik duidelijk de steun voel, dan word ik opnieuw burgemeester én zal ik dat zes jaar blijven”, antwoordt de 54-jarige Van den Heuvel.
Als het van de burgemeester zelf afhangt, is zijn werk nog niet klaar. “Ik durf zeggen dat we financieel gezond zijn en dat onze gemeente bruist. Ik geloof dus in een goed resultaat, zonder dat ik ons zegezeker waan. Ik merk dat ik door deze nieuwe uitdaging in de fusiegemeente er met eens zo veel energie als anders tegenaan ga. Plots mag ik mee nadenken over hoe we pakweg de Kaai in Sint-Amands nog beter toeristisch kunnen ontsluiten. Ik was ook heel blij toen bleek dat de vernieuwde Zomer van Puurs-SintAmands in alle acht deeldorpen heel veel volk naar de optredens heeft gelokt.”
Tot slot nog even terug naar dorpshuis De Baronie. De enveloppen zijn ondertussen gevuld. De CD&V-kandidaten gaan met flink wat adrenaline in het bloed naar huis, voorlopig nog ergens in Sint-Amands of Puurs. Als de verkozenen onder hen op 1 januari in de gemeente Puurs-Sint-Amands wakker worden, kunnen ze beginnen aan de grote puzzel van de fusiegemeente. Afwachten of de mensen de puzzelstukken weer allemaal in handen van #teamkoen geven. Of met andere woorden: afwachten of het nieuwe Puurs-Sint-Amands de titel van CD&V-gemeente van de provincie zal bestendigen.
Buurman Kris Peeters “Of Kris Peeters echt verhuisd is, zou ik niet durven zeggen. Zijn vrouw zien we hier nog vaak, Kris soms tijdens de weekends. Ze hebben net het afval buitengezet.”
Jan Van Camp Lijsttrekker N-VA
“Ik ga niet beweren dat de burgemeester er niets van kan. Maar we voelen wel sterk aan dat het tijd is voor een frisse wind.”