Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“De eigenheid van ’t Zuid, die kan je niet kopiëren”
Wie dit weekend in de straten van ’t Stad wil verdwalen, heeft keuze genoeg. Naar de drakenboten en discobar A Moeder gaan kijken op het Eilandje, waar het stadsfestival Part of Antwerp begint, of… nog eens naar het Zuid trekken. Daar is het nieuwe streetfestival Zuiderburen aan de gang, waar ze de ochtendzon begroeten met yoga, kinderen vogelhuisjes beschilderen en je naar jazz luistert op de ‘festivalweide’ met fake gras.
het Zuid al in het nieuws komt dezer dagen, dan is het niet omdat Tom Boonen er al feestend gespot is op café, zoals in de gloriejaren van de wijk, toen het de terrasjes- en uitgaansbuurt was voor iedereen die naam en faam had. Nee, het gaat over werken en werven. Over de heraanleg van de kaaien, het stilleggen van de werken op de Gedempte Zuiderdokken, over werfbezoeken achter de schermen van het nog steeds niet heropende Museum voor Schone Kunsten.
“Het Zuid staat nu vooral bekend als een residentiële buurt”, zegt Frederik Verbraeken (28), een van de initiatiefnemers van het nieuwe streetfestival Zuiderburen. “En het klopt: hier gebeurt niet zoveel.”
Is Zuiderburen het vervolg op het literaire festival Zuiderzinnen, dat vroeger ook in september plaatsvond? “We willen geen tweede Zuiderzinnen zijn”, zegt Frederik. “Het idee voor Zuiderburen, een festival bedacht door buurtbewoners zoals wij, is ontstaan op een terrasje op het Zuid. Michael Contamine, een vriend van ons en een jonge ondernemer die hier ook z’n kantoor heeft, wilde de buurt graag een nieuwe boost geven door hier een festival te organiseren dat het niveau van het gewone buurtfeest overstijgt. Het Zuid is ook niet de eerste de beste buurt, het is en blijft een hippe wijk, met mooie terrassen en originele zaken, waar je nog steeds BV’s kan spotten: Marcel Vanthilt en Jani Kazaltkis wonen hier.”
De volgende Schueremans
Met een aperomoment voor ondernemers, yoga, workshops bloemschikken, muziek, bites&drinks, straatartiesten, een ‘festivalweide’ van fake gras waar naar liveoptredens kan geluisterd worden of gewoon gepicknickt, is Zuiderburen geen gewoon festival. “Nee, we willen zeker niet de volgende Herman Schueremans worden. Voor ons staat niet muziek of literatuur, maar de buurt centraal: of je nu 2 of 82 jaar oud bent, iedereen is welkom en vindt hier wel iets naar zijn of haar goesting. Vele zaken uit de buurt werken ook mee aan ZuiderbuAls ren: dat gaat van de mensen van The Brick die yoga geven tot immokantoor De Boer&Partners waarbij kinderen vogelhuisjes kunnen beschilderen.”
Te dure huizen
Frederik, Michael en enkele andere jonge, enthousiaste twintigers en dertigers zijn de drijvende krachten achter Zuiderburen. “We doen dit gewoon uit liefde voor de buurt. Ik ben hier in mijn studentenjaren komen wonen, daarna een lief tegengekomen dat hier ook woonde, blijven plakken… omdat het zo rustig wonen is midden in de stad.”
Het enige nadeel van het Zuid dat Frederik kan bedenken, is dat het voor jonge koppels onmogelijk is om er een huis te kopen. “Ik heb hier jaren gelukkig gewoond in een appartement, maar hier een huis kopen, daar heb je wel heel veel geld voor nodig. Dus woon ik tot mijn spijt niet langer op het Zuid, nu we een huis gevonden hebben in Berchem. Dat is wel het nadeel van een wijk als het Zuid: een betaalbaar huis, dat vind je hier niet.”
Een eigen sfeertje
Sophie en Eric, die samen hun drie honden uitlaten, kijken belangstellend naar de bedrijvigheid rond het museum van Schone Kunsten, waar de jongens van Zuiderburen eigenhandig alles opzetten voor hun streetfestival. “Nou leuk”, vindt Eric (26), die uit Nederland afkomstig is. “Zo’n festivalletje mag er wel bij van mij. Wat het Zuid toch wel mist, zijn wat innovatieve zaken, wat vernieuwing. En al die werken en
Frederik Verbraeken
Zuiderburen
“Het idee voor Zuiderburen is ontstaan op een terrasje op het Zuid.”
Yung Mee De Borgher
Gaat naar de schilderles “Ik vind het Zuid een mooie wijk die rijk is aan cultuur. En dan heb je het hart van de buurt: het museum.”
werven hier in de buurt, dat doet er ook geen goed aan. Het kan wel een boost gebruiken.” Sophie (33) is het niet met hem eens: “Die werken moeten gewoon gebeuren, je moet af en toe moderniseren. Verder vind ik het hier goed zoals het is. Op het Zuid vind je zaken die vaste waarden zijn geworden en waar ik graag blijf komen: ik denk bijvoorbeeld aan Ciro’s, Lucy Chang, wijnbar Avini… Hippe, nieuwe zaken zoals Ellis met z’n hamburgers, daar zit ik hier niet echt op te wachten. Ik vind niet dat het op het Eilandje allemaal leuker en beter is dan hier. Het Zuid heeft gewoon zijn eigen sfeer.”
Yung Mee De Borgher (41), die op weg is naar haar schilderles, is het met Sophie eens. “Ik kom hier heel graag in een bruin café zoals Chat Le Roi”, zegt ze. “Ik vind het Zuid een mooie wijk die rijk is aan cultuur. Ik stap hier geregeld binnen bij galerie Tim van Laer, en ook een zaak als Steen & Been, waar je bijzondere objecten vindt, van fossielen tot opgezette dieren, is heel bijzonder. En dan is er ook het Museum van Schone Kunsten natuurlijk. Dat is het hart van de buurt en gaat hopelijk binnenkort weer open.”
Nauwelijks ketens
Ook Birgit Vermuyten (48), die vanuit haar winkel Jewels&Chocolates uitkijkt op de prachtige geval van de Steinerschool, kijkt uit naar de heropening van het museum. “Ik heb al sinds 2004 een zaak op het Zuid, ik heb hier de hoogdagen nog meegemaakt. Maar ik mis dat niet, hoor, al die lege bierblikjes van het uitgaand volk die ’s morgens voor de winkel liggen. Ik vind er nog altijd regelmatig, dus er leeft hier nog genoeg ’s nachts. Sinds de sluiting van het museum voor renovatiewerken mis ik de toeristen wel. Er zijn er nog wel die hier passeren, op weg naar het Fotomuseum of het M HKA, of die de architectuur van de Steinerschool komen bewonderen, maar het zijn er minder dan vroeger. Zij zijn, samen met de locals, ons publiek. Typisch aan de horeca en winkels op het Zuid, is dat elke zaak haar eigenheid heeft. Hier vind je nau- welijks ketens zoals op de Meir, maar boetieks of bijzondere concepten, allemaal unieke zaken.”
Ladies corner
Zoals die van Brigitte zelf, die juwelen met chocolade verkopen combineert. “Vanaf midden oktober start ik met een nieuw concept. Luxury for Men, bekend van de website, krijgt hier zijn eerste offline winkelruimte. Uiteraard voorzie ik ook een ladies corner, waar de mannen ook iets bijzonders voor hun vrouw kunnen vinden. Het Zuid is de ideale plek voor een concept dat een beetje anders is: ik kom zelf ook graag in de Buchbar om de hoek, waar je boeken en koffie kan vinden. Of Coffee&Vinyl, waar je platen en cappuccino’s kan kopen, nog zo’n leuke zaak in onze buurt waar je kan ontbijten. Al blijft dé ontbijtzaak van het Zuid natuurlijk Charlie’s.”
Geen tweede Groenplaats
Niels Boutsen (26), die de koffie zet in de Buchbar, heeft de nachtbrakersjaren van het Zuid nooit meegemaakt. “Mijn vriendin en ik hebben de zaak pas zes maanden geleden overgenomen. Ik vind de buurt van het Zuid superleuk: rustig én hip, een heel mooie combinatie. Wij hebben onze vaste klanten, maar best ook veel passanten die hier binnenspringen voor een boek of een drankje. Leuk dat er hier ook een festival plaatsvindt dit weekend, dat wist ik nog niet.”
Al zitten niet alle zaakvoerders uit de buurt op een festival te wachten. “Het moet hier geen tweede Groenplaats worden, met elk weekend evenementen”, vindt een andere lokale horecaondernemer. “Als je het als zaak moet hebben van events om goed te kunnen draaien, dan ben je sowieso niet goed bezig. Nee, onze zaak draait hier goed op het Zuid, zonder dat er van alles georganiseerd wordt. Dat het Eilandje nu de hippe buurt is en het Zuid ondergewaardeerd wordt? Daar ben ik het niet mee eens. Mensen blijven hun weg naar het Zuid vinden hoor, werken of niet. Eens het museum weer open is, en over tien jaar of zo de Zuiderdokken heraangelegd raken, zal het hier echt heel mooi worden.”
“De grote troef van het Zuid is dat het vanuit de buik is gegroeid. Daar is geen investeringsplan bij aan te pas gekomen, of politieke steun voor de buurt, zoals voor het Eilandje”, besluit de lokale horecaondernemer.
“Ze kunnen daar wel proberen de sfeer te kopiëren van het Zuid in de topjaren als terrasjes- en uitgaansbuurt, maar het zal nooit hetzelfde zijn. Want het Zuid heeft zijn eigenheid, die organisch gegroeid is. Dat is onze kracht.”