Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Geïnterneerde uit Mol al 11 jaar in cel voor stalking, ondanks hulp van 107 advocaten
Geïnterneerde uit Mol stapt nu met 108ste raadsman naar Europees Hof voor “juiste psychiatrische behandeling”
Meer dan elf jaar zit Davy Van Lommel uit Mol al in de cel. Niet wegens een halsmisdaad, maar voor stalking. Hij zou er met maximaal een paar jaar vanaf zijn geweest, maar toen haalde hij tijdens zijn penitentiair verlof een stommiteit uit: hij ging lopen, recht naar een psychiater. En dus viel de poort van de gevangenis definitief achter hem dicht, want een college van psychiaters verklaarde hem ontoerekeningsvatbaar. “Maar ik ben niet gek, ik wil alleen een aangepaste behandeling voor mijn probleem.”
In zijn cel in het nieuwe Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) van Antwerpen vecht Davy Van Lommel tegen de rest van de wereld. Tegen de Commissie tot Bescherming van de Maatschappij (CBM), die hem geen penitentiair verlof wil geven. Tegen de psychiaters die hem willen behandelen. Tegen zijn overplaatsing van de gevangenis van Merksplas naar het FPC. Daarvoor trekt hij nu naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Bijgestaan door zijn advocaat, nummer 108 in de rij. Davy Van Lommel ontvangt ons in zijn cel. Hij is een niet alledaagse verschijning. Zijn vele piercings – inclusief twee duivelse hoorns op zijn hoofd – heeft hij in de gevangenis verwijderd. Maar met zijn lange haren, rossige baard en de vele tatoeages op zijn beide armen blijft hij een opvallende persoonlijkheid.
Veel foto’s van Davy bestaan er niet. Dus geeft hij een paar schetsen die hij zelf maakte. “Die hoorntjes hebben niks met Satan te maken, hoor”, grijnst hij. “Ik zag dat eens bij een zanger en ik vond dat heel cool. En die twintig vrouwenhoofden op mijn armen? Een psychiater vroeg me eens of dat mijn toekomstige slachtoffers zijn. Die man was zo gek als een achterdeur: het zijn gewoon de portretten van bekende Vlaamse vrouwen en actrices.”
Agressieve sms’jes
Om te begrijpen hoe het allemaal zo ver is kunnen komen, moeten we terug naar woensdag 31 januari 2007. Toen werd hij door de politie opgepakt. Het zou zijn laatste dag in vrijheid zijn. De hoofdaanklacht was stalking. Davy Van Lommel had enkele vrouwen sms’jes gestuurd die steeds agressiever en bedreigender van toon werden. Bij een van de slachtoffers ging het zo ver dat ze haar werk moest opgeven. “Dat was een prostituee die ik een tijd daarvoor had leren kennen”, zegt Van Lommel, minimaliserend en vergoelijkend. Niettemin vloog hij de cel in en elf jaar later zit hij daar nog. Die periode staat geenszins in verhouding tot de gepleegde feiten, daar is zowat elke van zijn 108 advocaten het mee eens. “Ik had hooguit twee jaar cel geriskeerd indien ik toerekeningsvatbaar was verklaard”, zegt Davy. Maar dat liep dus helemaal anders. “Tja, ik denk dat Davy Van Lommel misschien zelfs nooit in de cel zou hebben gezeten, mocht hij destijds schuldig hebben gepleit. Maar hij wilde absoluut gaan voor de volledige vrijspraak”, zegt meester Peter Verpoorten, een van de eerste raadslieden die Van Lommel voor de rechtbank bijstonden.
Het resultaat van die vrijspraakaanpak was dat Van Lommel de nor in ging. De begrafenis van zijn vader, in 2007, mocht hij eerder al niet bijwonen, omdat hij toen
Davy Van Lommel Geïnterneerde “Ik had hooguit twee jaar cel geriskeerd indien ik toerekeningsvatbaar was verklaard.”
Peter Verpoorten Ex-advocaat van Van Lommel “Ik denk dat Davy Van Lommel misschien zelfs nooit in de cel zou hebben gezeten, mocht hij destijds schuldig hebben gepleit.”
nog in voorarrest zat. Maar toen hij zijn straf uitzat, gedroeg hij zich goed in de gevangenis. Hij kreeg een uitgaansvergunning om bij de notaris zijn erfenis te gaan regelen. “Ik keerde netjes op tijd terug”, zegt Van Lommel. “Een tijd later, in september 2010, ging de gevangenisdirectie akkoord dat ik op proef zou vrijkomen. Ook het parket ging akkoord. Er werd een psychiater gevonden om een intakegesprek met mij te hebben. Maar De Commissie ter Bescherming van de Maatschappij verzette zich. Dus bleef ik ‘binnen’.”
Gevlucht naar psychiater
Er kwam wel een volgend penitentiair verlof, begin november 2010, maar dat liep pas écht fout. Van Lommel liet zijn begeleider in de steek en zette het op een lopen. “Ik ging regelrecht naar het kantoor van mijn toenmalige advocaat, Walter Van Steenbrugge, en daarna heb ik me aangemeld in de psychiatrische instelling van Eeklo, bij de psychiater die zich bereid had verklaard mij te behandelen. Vijftien minuten later stond de politie daar.”
Een door de rechtbank aangestelde psychiater zag toen in Van Lommel indicaties van een serial
killer. Op vraag van het parket stelde de rechter daarop een college van drie van de bekendste gerechtspsychiaters van ons land aan: prof. dr. Paul Cosyns, prof. dr. Chris Dillen en dr. Roger Deberdt bogen zich over de Kempenaar. Na het gerechtelijk dossier te hebben doorgenomen en Van Lommel te hebben onderzocht, waren de drie unaniem: Davy Van Lommel verkeerde op het ogenblik van de feiten waarvoor hij destijds terechtstond in een ernstige staat van geestesstoornis en dat bleek ook nu nog te zijn. “In die staat is hij een gevaar voor zichzelf of voor de maatschappij”, luidde de conclusie.
De artsen hadden het in hun rapport over een “antisociaal gedrag vanuit een gepsychopatiseerde persoonlijkheid, geringe frustratietolerantie en een verwrongen zelfbeeld”. Ze constateerden bovenop “een totaal gebrek aan inlevingsvermogen in andermans situatie, gebrek aan spijt en schuld en een haast afwezig ethisch besef”. Dat alles moest volgens de deskundigen leiden “tot een zeer grote kans op recidive”. Resultaat: internering. De datum van invrijheidstelling werd in het dossier ingevuld met het gebruikelijke “31 januari 9999”.
“Te veel prikkels”
Maar de mondige Kempenaar laat het er niet bij zitten. Hij klopt aan bij een andere bekende psychiater, prof. dr. Lieve Dams, en nog drie collega’s. Die menen bij hem een autismestoornis te ontdekken en schrijven: “Tussen vier muren kun je zo’n aandoening niet behandelen. Een behandeling in het Forensisch Psychiatrisch Centrum is tegenaangewezen gezien zijn gevoeligheid voor negatieve prikkels.” Dr. Dams acht hem volledig toerekeningsvatbaar.
Het is aan die diagnose dat Van Lommel zich nu al jaren optrekt. “Ik wil worden behandeld, maar met een therapie die mijn autismestoornis aanpakt. Buiten de gevangenis, dus.”
Maar daar komt niks van in huis. Van Lommel krijgt geen toelating voor een dergelijke behandeling, zelfs niet om zich bij een gespecialiseerd instituut te laten onderzoeken voor bevestiging van zijn vermoede autismespectrumstoornis. Sindsdien weigert hij elke andere behandeling die hem van overheidswege wordt aangereikt. “En dus heb ik al meer dan een jaar geen psychiater meer gezien.”
Van Lommel gooit het liever op de juridische toer: “Ik wilde niet naar het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Antwerpen. Ik krijg hier te veel prikkels. Ik wil weer naar Merksplas. Daar werd mij een betere behandeling aangeboden. Er moet iets gebeuren aan mijn vertrouwensprobleem, zegt de door mij aangestelde psychiater. Mijn vertrouwen in mensen is nul. Zolang ik opgesloten ben, zal ik een therapeut nooit volledig vertrouwen.”
Vraag om euthanasie
Om zijn gelijk te halen trok hij begin dit jaar naar het Hof van Cassatie, dat zijn verzoek om naar Merksplas terug te keren verwierp. Nu marcheert hij naar het Europees Hof ter Bescherming van de Rechten van de Mens, bijgestaan door meester Manuel Huygaerts, zijn 108ste advocaat ondertussen.
“Ik heb geen vertrouwen in een advocaat die mij niet vrij krijgt”, luidt het. “Daarom wissel ik vaak.”
Meester Huygaerts heeft een cliënt als Davy Van Lommel nog niet vaak verdedigd. “Hij is heel mondig. Hij wil de argumentatie om naar het Europees Hof te stappen ook zelf schrijven, maar dat gaat op dit moment niet, want hij krijgt in het FPC geen tekstverwerker.”
Bovenop handhaaft Davy Van Lommel zijn aanvraag van een jaar geleden tot euthanasie: “Mijn leven is nu uitzichtloos. Ik zie geen uitweg meer.”
Op het kabinet van Justitie wilde niemand reageren.