(Niet) getest en goedgekeurd

Rusland na drie jaar in ere hersteld zonder echte garanties

Ze belazerden massaal de kluit via een staatsgestuurd dopingsysteem. Maar drie jaar later heeft het Wereld Anti-Doping Agentschap (WADA) de schorsing van sportland Rusland weer opgeheven. Is er dan geen vuiltje meer aan de lucht? Neen.

Waar ging het weer over?

Over het grootste dopingschandaal ooit in de sport, of toch een van de grootste, vergelijkbaar met het dopingsysteem van voormalig Oost-Duitsland. Na de McLarenrapporten, die een idee moesten geven over hoe bezoedeld de Russische sport wel was, bleek dat meer dan duizend atleten in meer dan dertig sporten een handje werden ‘geholpen’ door een staatsgestuurd dopingweb. Dat leidde in 2015 tot een schorsing van sportland Rusland.

Heeft Rusland zijn zaakjes gesaneerd?

Er zijn stappen gezet. Zo werd er personeel van het lab in Moskou en van Rusada (het Russische antidopingagentschap) ontslagen en is er een nieuwe minister van Sport aangesteld. Maar het antwoord op de bovenstaande vraag blijft: neen. Het WADA legde Rusada een “roadmap naar eerherstel” op van 31 criteria. Twee daarvan zijn nog altijd niet uitgevoerd.

Eén: WADA eiste toegang tot dopingcontrolestalen en gegevens in het lab van Moskou, zodat honderden Russische dopingonderzoeken kunnen worden afgerond. Rusland houdt tot op vandaag vol dat dit niet kan omdat er eerst nog een intern Russisch onderzoek plaatsvindt.

Twee: WADA vroeg dat Rusland grootschalig dopinggebruik zou toegeven tijdens recente prestigieuze sportevenementen zoals de Olympische Spelen van Londen 2012, het WK atletiek in Moskou 2013 of de Winterspelen van Sotchi 2014. Dat is niet gebeurd.

Waarom wordt de schorsing dan opgeheven?

Unaniem (negen voor, twee tegen, één onthouding) is de beslissing niet, maar het WADA wringt zich in bochten om de beslissing te rechtvaardigen. Zo is Rusada weer toegelaten, op voorwaarde dat dopingcontroleurs vóór eind dit jaar toegang krijgen tot de gegevens in Moskou. Zo niet gaat de ban opnieuw in. En het WADA neemt genoegen met de brief van de nieuwe Russische minister van Sport enkele dagen geleden, dat Rusland “de beslissing van de commissie-Schmid aanvaardde en als WADA hen weer in ere herstelde, ze hun best zouden doen voor een zuivere sport”. De commissieSchmid deed in opdracht van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) het onderzoek van McLaren dunnetjes over, concludeerde dat Rusland wel dopeerde, maar zwakte de term “massaal, staatsgestuurd dopinggebruik” af.

Dat het WADA die uitleg aanvaardde zonder een expliciete schuldbekentenis, is niet toevallig. Achter de schermen wordt het antidopingagentschap al een tijd onder druk gezet door het IOC en dan vooral door IOC-baas Thomas Bach. Hij en de Russische president Vladimir Poetin zijn al jaren twee handen op één buik. Ook heel wat internationale sportfederaties lieten de zaak liever achter zich.

Gaan we nu veel meer Russische atleten zien?

Niet echt. Het gros van de internationale sportfederaties, die afzonderlijk konden beslissen na de schorsing, lieten al Russische atleten toe. Zo was op het recente WK voetbal in Rusland een Russische ploeg aan de slag omdat de wereldvoetbalbond FIFA daar geen graten in zag. Vooral in de atletiek zullen meer Russen worden toegelaten. De internationale atletiekbond IAAF heeft zich het hardst opgesteld van alle sportbonden en enkel Russische atleten die konden bewijzen dat ze dopingvrij waren, werden toegelaten onder een neutrale vlag. Op termijn zal ook de IAAF moeten plooien voor het WADA en elke Russische atleet (tenzij hij, zoals elke atleet uit welk land ook, geschorst is wegens doping of verwikkeld is in een dopingprocedure) moeten toelaten. En op de Olympische Spelen zal Rusland weer onder de eigen vlag kunnen deelnemen. Ook zal Rusland zich weer makkelijker kandidaat kunnen stellen voor grote internationale sportevenementen.

Wat is dan het probleem?

Vanaf nu mag Rusland weer zelf zijn atleten testen op doping. Tot nog toe werden die controles overgenomen door Britten, die ook de nieuwe Russische dopingcontroleurs hebben opgeleid. Zo zal Rusland, zoals in het verleden gebeurde, op eigen houtje kunnen ‘oordelen’ hoeveel dopingcontroles het zal uitvoeren, beslissen op welke sporten het inzet en welke atleten het hoeveel keer test.

Dus staat, met andere woorden, de deur weer open voor mogelijk dopinggebruik.

FOTO EPA