Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Vergiftigd omdat hij huurlingen op het spoor was”
Pjotr Verzilov is buiten levensgevaar. Volgens de dokters van het Berlijnse universitaire ziekenhuis Charité is hij waarschijnlijk vergiftigd. De symptomen wijzen mogelijk op een mengeling van pillen en giftige planten.
Dat is een goedje dat sommigen ook zouden kunnen nemen om hun vrije tijd mee op te vrolijken, maar de dokters hebben in het lichaam van Verzilov geen sporen van drugsverslaving gevonden. De dosis die ze hebben aangetroffen is bovendien zo hoog dat iemand die vrijwillig deze toxische mengeling inneemt, zelfmoord wil plegen. En er zijn weinig indicaties dat de Russische radicale activist dat van plan was. Verzilov werd op 11 september plots onwel nadat hij een zitting van een proces tegen zijn huidige vriendin, een lid van de vrouwelijke punkrockband Pussy Riot, had bijgewoond. Na enkele uren kon hij niet meer zien, spreken of stappen. Vorige zaterdag werd hij, op kosten van een ngo die Pussy Riot steunt, overgevlogen naar het Charité ziekenhuis in Berlijn.
Explosief materiaal
De dertigjarige Rus doet niets liever dan keet te schoppen in het conservatieve, gezagsgetrouwe Rusland. Hij organiseerde ooit een seksorgie in het museum voor biologie om de spot te drijven met de vraag van de overheid om meer kinderen te baren, hij was de drijvende kracht achter de vrouwelijke punkrockband Pussy Riot, die de rol van de kerk aanklaagde, en hij liep zich onlangs in het nieuws toen hij, vermomd als politieagent, tijdens de finale van het Wereldkampioenschap voetbal over het veld stormde. Zijn activiteiten zijn uitermate vervelend voor het Poetinregime, maar de aanhangers van de president moeten wel heel hard de pedalen kwijt zijn mochten ze Verzilov om die redenen willen opruimen.
Sinds enkele dagen gonst op Telegram – de Russische versie van WhatsApp, waarbij mensen zich ook kunnen abonneren op bepaalde chatkanalen – het verhaal dat de Russische activist met een onderzoek bezig was naar de drie Russische journalisten die eind juli in de Centraal-Afrikaanse Republiek zijn vermoord. Verzilov werkt namelijk ook voor de relatief nieuwe website Mediazone en hij stond op het punt om een rapport te krijgen van buitenlandse deskundigen over de moord. Dat schrijft de kritische Russische krant Novaja Gazeta. Als dat klopt, dan zou de Russische activist mogelijk explosief materiaal in handen hebben kunnen krijgen.
De moord op de drie Russische journalisten is – alweer – een van die duistere, onopgeloste verhalen over mannen met Russische namen die in het buitenland vechten. En het is – alweer – de naam van het bedrijf Wagner die circuleert.
Schone handen
Wagner is een militair privébedrijf dat waarschijnlijk in handen is van de Sint-Peterburgse ondernemer Jevgeni Prigozjin, een vertrouwensman en de belangrijkste kok van president Poetin. Hij heeft volgens de Amerikaanse overheid uitgebreide zakenrelaties met het Russische ministerie van Defensie.
Wagner wordt ingezet als het Kremlin ergens in het buitenland vuile klussen wil opknappen, maar zelf zijn handen schoon wil houden.
De duistere activiteiten van Wagner kwamen voor het eerst aan het licht toen op 7 februari een honderdtal Russen in Syrië omkwamen toen ze een olieveld wilden veroveren en op hevig verzet van de Amerikanen waren gestoten. Verscheidene van de gesneuvelde Russen hadden thuis medailles liggen voor hun succesvol optreden in het oosten van Oekraine in 2014.
De Wagner-mannen zijn waar- schijnlijk ook actief in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR). Officieel trainen de Russen troepen van president Faustin-Archange Touadera voor de strijd tegen de milities, die grote delen van het land onder controle hebben. Officieel gaat het om ‘vijf Russische soldaten en 170 burgerlijke instructeurs’ die de CARsoldaten trainen. Ze schenden de sancties die de VN-Veiligheidsraad tegen CAR heeft ingesteld niet, aldus het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Maar de Franse zender Europe 1 kwam er al snel achter dat er veel meer Russen, vaak met valse paspoorten, in de CAR waren en dat ze zich bevonden op plekken die in handen waren van de rebellen én die diamant, goud en uranium in de bodem hebben. Dat zijn waarschijnlijk de mannen van Wagner, die net als in Syrië een deel van de kostbare grondstoffen krijgen in ruil voor hun aanwezigheid.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken ontkent dat het Russische huurlingen naar de CAR heeft gestuurd en schrijft op zijn website dat het de internationale afspraken naleeft.
De drie Russische journalisten werden op 30 juli in de CAR in hun terreinwagen neergeschoten, toen ze de Wagner-huurlingen aan het filmen waren. Ze werkten met geld van de organisatie van Michail Chodorkovski, de voormalige Russische oligarch die een van Poetins grootste criticasters is.
Mocht Novaja Gazeta gelijk hebben, dan is Pjotr Verzilov niet de eerste die probeert klaarheid te brengen over de Wagner-groep. Die andere, Maxim Borodin, overleed in april nadat hij uit zijn appartement op de vijfde verdieping was gevallen.