Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vier voert promobeelden af na klachten over plagiaat
Vier stopt met gebruik van promobeelden na klachten van sciencefictionkunstenaars over plagiaat
Heeft Vier plagiaat gepleegd bij de voorstelling van de nieuwe kandidaten van De Slimste
Mens Ter Wereld? Volgens experten wel, want de gefotoshopte tekeningen voldoen niet aan de eisen van een parodie. “Je verwacht niet van een tv-zender als Vier dat hij zonder toestemming het werk van artiesten gebruikt als promotiemateriaal”, zegt Jens Claessens, de Antwerpse concept artist die de kat de bel aanbond. Intussen is de zender gestopt met het gebruik van de beelden.
Het is intussen een traditie dat Vier het nieuwe seizoen van De
Slimste Mens aankondigt met een opvallende campagne. Dinsdag zette de zender haar 34 nieuwe kandidaten in futuristische pakken, duidelijk afkomstig uit de wereld van fantasy en sciencefiction. Intussen is duidelijk geworden dat Vier voor haar promocampagne bestaande afbeeldingen heeft gebruikt van concept artists uit het buitenland. Zonder toestemming.
Jens Claessens, een Antwerpse concept artist die werkt voor het Canadese Gearbox Software Quebec, bond de kat de bel aan. Hij postte op zijn Facebookpagina dat “een Belgische tv-zender, met een show van 1,5 miljoen kijkers, het werk heeft gestolen van dertig artiesten en er wat slechte Photoshop op heeft uitgevoerd om haar show te promoten.”
“Toen ik de post over de kandidaten van De Slimste Mens zag, herkende ik meteen het werk van vrienden en collega’s”, vertelt hij. “Concept artists zijn een hechte online gemeenschap. We ontmoeten elkaar op workshops en houden ervan elkaars werk te delen en van elkaar te leren. Behalve collega’s zijn we ook vrienden. Het was dus pijnlijk te moeten horen dat hun werk zonder toestemming gebruikt is. Het was niet mijn bedoeling om veel heisa te maken, maar ik vond het wel mijn plicht om de artiesten die erbij betrokken zijn, op de hoogte te brengen.”
“Dit is geschift”
Geen van de auteurs van de door Vier gebruikte afbeeldingen bleek op de hoogte van de gefotoshopte beelden. Zo lijkt het pak van staatssecretaris Pieter De Crem op een tekening van Juan Noveletto en dat van Studio Brussel-presentatrice Michèle Cuvelier op een van Paul ‘Zeronis’ Kwon, een artiest die heeft meegewerkt aan het populaire computerspel League of Legends. Zeronis heeft nog niet gereageerd, de Argentijnse kunstenaar Salvador Trakal, wiens ontwerp is gebruikt voor een gespierde Anderlecht-doelman Frank Boeckx, wel. “Dat kunstwerk was gemaakt voor mijn portfolio, zodat ik aan mogelijke werkgevers mijn vaardigheden in het ontwerpen van personages kan laten zien. Deze mensen hebben mijn creatie gebruikt en aangepast zonder mijn toestemming.”
Ook Gustavo Henrique Mendonça, die het gezicht van Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz op zijn tekening heeft opgemerkt, is niet te spreken over de werkwijze van Vier. “Dit is echt geschift. Ik ga actie ondernemen en contact opnemen met de juridische dienst van Lucasfilm”, luidt zijn reactie op sociale media. Lucasfilm is eigenaar van Star Wars en maakt deel uit van Disney.
Moeilijke branche
In een fantasy of scifi-afbeelding kruipt veel werk, zegt Jens Claessens. “Je bent gemakkelijk een week bezig aan een tekening, van ontwerpfase tot afwerking, aan gedetailleerde illustraties nog langer. Gemiddeld genomen kan je tussen de 2.000 en 3.000 euro vragen voor een tekening.”
Nog volgens Jens Claessens worden afbeeldingen van concept artists vaak gestolen. “De schetsen en tekeningen van concept artists vormen de basis van de werelden die voor games en Hollywoodfilms worden ontworpen. Geen gemakkelijke branche, een artiest doet er gemakkelijk tien jaar over om een professioneel niveau te bereiken. Omdat ze afhankelijk zijn van publiciteit, zetten ze geregeld tekeningen op sociale media. Het gebeurt dat websites in China een webshop openen waarop je T-shirts of kaftjes kan bestellen met gestolen prints. De daders zijn doorgaans moeilijk te traceren. Met grotere bedrijven is het een ander verhaal. In ieder geval, van een Vlaamse tv-zender verwacht je dit soort praktijken niet.”
Vier is gisterenmiddag gestopt met het gebruik van de beelden “omdat de zender belang hecht aan de mening van grafische artiesten”. De zender bevestigt verder dat de gebruikte beelden op haar interne communicatiedienst zijn gemaakt. “Het is duidelijk dat dit een parodie is”, zegt Vier-woordvoerder Kristof Demasure. “We gaan alle artiesten uitnodigen voor een gesprek.”