Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Pieter Bruegel superster in Wenen
Belgisch vorstenpaar opent grootste retrospectieve rond Antwerpse schilder ooit
In Wenen is het al Pieter Bruegel de Oude wat de klok staat. De straten hangen vol met afbeeldingen uit zijn schilderijen. De Oostenrijkse hoofdstad verwacht honderdduizenden toeristen voor de Antwerpse schilder die 450 jaar geleden stierf. In het Kunsthistorisches Museum opende het Belgische vorstenpaar gisterenavond de grootste Bruegel-tentoonstelling ooit.
Zes jaar voorbereiding ging eraan vooraf om 30 van de 45 bekende schilderijen van Pieter Bruegel de Oude (1525-1569) voor het eerst in een museum samen te brengen. Daarbij komen nog eens 25 tekeningen en 30 prenten, de helft van zijn productie in die genres. Dat topmusea uit alle landen voor één keer hun schatten wilden uitlenen, is voor een groot deel de verdienste van hoofdcurator Manfred Sellink, directeur van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, die iedereen bijeenbracht voor het Weense project, dat volop Vlaamse steun genoot.
‘Beleef het eens in uw leven’, zo werft de tentoonstelling bezoekers. Het zal inderdaad vele generaties duren voor de twee versies van De
toren van Babel, de grote uit Wenen en de kleine, meer geheimzinnige uit Rotterdam, nog eens zij aan zij hangen. Of een ander hoogtepunt: de net gerestaureerde Dulle Griet uit Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen naast De triomf van
de dood uit het Prado in Madrid, allebei uit 1663. In die gruwelijke periode behandelde Bruegel meermaals het thema van de dood.
“Door de schilderijen samen te zien, krijgen we een beter inzicht in de wereld van Bruegel”, gelooft Manfred Sellink. Dat gaat zeker op voor de adembenemende serie van de Seizoenen. Onderzoek wees uit dat Bruegel ze wellicht schilderde voor het buitenverblijf van de steenrijke Antwerpse koopman Nicolaes Jongelinck. Daar hingen ze in de eetzaal en waren ze bedoeld om gesprekken op gang te brengen onder intellectuelen. Specialisten geloven steeds meer dat Bruegel bemiddeld was en intense contacten had met de intellectuele en financiële toplaag in Antwerpen midden 16de eeuw. Dat maakte dat hij zijn tijd kon nemen voor zijn schilderijen en zijn productie beperkt bleef.
Filmregisseur
De zes schilderijen van de Seizoenen bleven maar een korte tijd in Antwerpen. Ze werden cadeau gedaan aan het Habsburgse Hof en geraakten verspreid of vernield. Nu hangen vier van de zes Seizoenen bij elkaar. Ze laten zien wat een weergaloos landschapsschilder Bruegel was met revolutionaire technieken. “Zo trekt hij de kijker helemaal in zijn tafereel. Ik ben er zeker van dat Bruegel vandaag een van de grootste filmregisseurs zou zijn”, gelooft Sellink.
Gevraagd naar zijn lievelingsschilderij verwijst hij naar
“Een piepklein paneeltje waarvan de aapjes uiterst precies zijn geschilderd en de achtergrond met een blik op de Antwerpse haven virtuoos los. Er zijn al tientallen boeken over geschreven met theologische, sociale en geleerde verwijzingen. Wellicht is het een allegorie over de kunst die de natuur na-aapt. Maar in elke Bruegel zitten zo veel verhalen en zo veel humor dat we het nooit helemaal zullen weten.”
Twee aapjes.