Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Steeds meer controles op zieke werknemers
Controlebedrijven kampen met tekort aan controleartsen
Bedrijven sturen vaker controleartsen naar zieke werknemers. Dat doen ze meestal via controlebedrijven zoals Certimed of Securex. Marktleider Certimed deed vorig jaar 200.000 controles in opdracht van 5.000 werkgevers. Ter vergelijking: in 2015 waren vijf van de grootste controlebedrijven samen goed voor 310.000 controles. De Wilrijkse firma Mediwe, vooral actief in de sector van uitzendkrachten en dienstencheques, is in enkele jaren tijd van 10.000 naar 35.000 controles per jaar gegaan. Op 100 gecontroleerde zieke werknemers wordt bij 20 tot 25 van hen onwettig verzuim opgetekend: zij weigerden controle of waren afwezig. Bij 5 tot 8% wordt het ziekteverlof ingekort. Door de toenemende vraag naar controles is er ook een groot tekort aan controleartsen.
Het aantal controles van zieke werknemers is in de voorbije jaren fors gestegen. En werknemers zijn steeds minder vaak ziek ‘tot en met vrijdag’. Dat zijn een paar vaststellingen die controlebedrijven deden op de huisartsenbeurs van Domus Medica.
In de rapporten over zieke werknemers was het patroon vroeger altijd hetzelfde: de grote piek van ziekmeldingen viel op maandag en opvallend vaak hield de ziekte aan tot en met vrijdag. Dat is nu veranderd, klinkt het bij Certimed, marktleider onder de controlebedrijven. “We zien nu een tweede piek op donderdag.”
Met andere woorden: artsen schrijven gemiddeld korter voor, vaak tot en met woensdag. Is de werknemer nog ziek, dan moet hij een tweede ziektebriefje vragen voor de resterende werkdagen. “Dat betekent een beduidende winst voor de werkgevers”, zegt Bart Teuwen, directeur van Certimed. “De kostprijs van een zieke werknemer is hoog: misschien moet een vervanger betaald worden terwijl het loon van de zieke doorloopt, er kan een verstoring zijn in het productieproces,…”
Daarom sturen werkgevers steeds vaker controleartsen uit via bedrijven als Certimed en Securex of het kleinere Mediwe uit Wilrijk. “Wij hebben vijfduizend bedrijven als klant, zowat de helft van de markt”, zegt Bart Teuwen. “We werken samen met driehonderd artsen, die vaak ook nog een eigen praktijk hebben. In 2017 hebben wij alleen 200.000 controles gedaan.”
Ter vergelijking: in 2015 deden de vijf grootste controlebedrijven samen 310.000 controles, bleek toen uit een rondvraag van De
Tijd. Het totale aantal controles is dus duidelijk fors gestegen.
Niet altijd prettig
Certimed was een van de controlebedrijven die vorig weekend aanwezig waren op de door de beroepsvereniging Domus Medica georganiseerde huisartsenbeurs in Antwerp Expo. Ook de mensen van Mediwe hadden er een stand. En ook hun cijfers tonen een steile curve. “Wij zijn in enkele jaren tijd gegroeid van 10.000 tot 35.000 controles per jaar”, zegt directeur Christophe Deman.
De reden van hun aanwezigheid op de beurs was ook dezelfde: een dreigend tekort aan controleartsen. “Het is niet altijd even prettig, bij mensen thuis aanbellen en een onderzoek vragen”, zegt Bart Teuwen. “De reacties zijn soms vijandig tot ronduit agressief. Daar komt bij dat er een grote uitstroom van oudere artsen aankomt. Nu al hebben de meeste artsen meer dan werk genoeg. En er is de vervrouwelijking van het beroep. Vrouwelijke artsen zijn nog minder happig op het controlewerk dan mannen.”
Ook Christophe Deman hoopt op de beurs nieuwe kandidaten te
Hoofdpijn
ontmoeten. “Ze vinden bij ons een andere uitdaging. Hun taak is wettelijk beperkt tot het nagaan van de werkonbekwaamheid en duur van de ziekteperiode. Ze hoeven zich niet uit te spreken over de behandeling.” Anoniem zegt iemand op de beurs dat het vaak oudere, wat uitbollende artsen zijn.
Blijft de vraag: wat is het resultaat van zo veel controles? “Bij ons zien we een daling van het aantal mensen van wie het ziekteverlof wordt ingekort, van 7 à 8% tien jaar geleden tot 5 à 6%”, zegt Bart Teuwen. “Omdat dokters minder lang voorschrijven en omdat het door de psychische aandoeningen zoals burn-outs complexer wordt.”
Bart Teuwen Certimed “De reacties op het bezoek van een controlearts zijn soms vijandig tot agressief”
Christophe Deman ziet die daling niet. “Bij ons ligt het aantal ingekorte ziekteverloven wat hoger en blijft het stabiel”, zegt hij. “Waarschijnlijk omdat wij meer actief zijn in de sector van interimkantoren en dienstenchequebedrijven. Dat is een ander profiel van werknemers.”
Het grootste probleem zijn echter niet de werknemers die een paar dagen te lang thuis proberen te blijven met een verkoudheid of hoofdpijn, maar wel degenen die de controle helemaal ontlopen: ze weigeren zich te laten onderzoeken of zijn niet thuis als de arts langskomt. Dan laat de arts een briefje achter met de vraag of de werknemer zelf de arts opzoekt, maar dat gebeurt dan vaak niet. Steeds meer bedrijven nemen ook in hun arbeidsreglement op dat een zieke werknemer tussen 14 en 18u thuis moet zijn voor een eventuele controle. “In al deze gevallen spreken we van het ‘zwarte verzuim’. De werkgever mag dan het loon inhouden voor de hele ziekteperiode”, zegt Bart Teuwen.
Vier op de vijf echt ziek
Op honderd controles bij Certimed schat de directeur dat er tot twintig gevallen zwart verzuim zijn, bij Mediwe is dat meer, tot 25. Dat betekent dat bij controles 75 tot 80% in orde, dus echt ziek, wordt bevonden. Een kleine minderheid moet sneller weer aan de slag, een grotere minderheid is onwettig afwezig en kan loon verliezen.
Werkgevers vragen meestal om een controle als een werknemer verschillende keren per jaar min of meer kort ziek is, soms tot vijf, zes keer. “Het kan ook dat wij zo’n patroon zien in onze analyses en zelf een controle voorstellen”, zegt Bart Teuwen.
De sector werkt met indexen om te zien of werknemers op een normale manier functioneren. “We waarschuwen bedrijven ook als het gemiddelde ziekteverzuim onder het personeel te hoog ligt. Misschien ligt de drempel om zich ziek te melden te laag en zijn controles aangewezen. Of er kan iets schelen aan de werkomstandigheden, de aanpak van een leidinggevende, de sfeer in een team,… Ons hoofddoel is uiteindelijk zo veel mogelijk mensen aan het werk krijgen.” Of dat geen onaangename taak is? “Voor de collega’s is het ook niet leuk als iemand zich onterecht ziek meldt. Iemand moet het werk doen.”