Veel geld, weinig jobs

Viel het u ook op? Eén miljard euro investeert het chemiebedrijf Borealis in de haven. In een nieuwe fabriek die Antwerpen weer wat meer op de wereldkaart van de chemie zet. En het aantal bijkomende jobs? Honderd. Ongeveer. Zodra de fabriek af is, volgens planning pas in 2022, want de bouw van een productiefaciliteit voor propyleen is een ingewikkelde aangelegenheid die zijn tijd nodig heeft.

Honderd klinkt al bij al wat teleurstellend. Maar het stemt overeen met een trend van de voorbije jaren: door de evolutie van de technologie is er niet meer die directe relatie tussen investeringen en banen die vroeger vanzelfsprekend was. Burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb zegt zelfs dat de werkgelegenheid jaar na jaar zakt in de Nederlandse haven, ook al halen ze er jaarlijks voor 2 à 3 miljard euro investeringen binnen. Aboutaleb legde het in een lezing voor de werkgeversorganisatie Voka in Brussel op een aanschouwelijke manier uit: “iet zo lang geleden waren nog zes tot acht mensen nodig om een kraan te bemannen. Nu zit niemand meer in een kraan. Binnenkort kan mijn moeder bij wijze van spreken met twee monitoren en een joystick containers lossen vanuit haar woonkamer.”

Ook in Antwerpen is de werkgelegenheid zeker niet toegenomen in de voorbije jaren, ondanks de vloed aan investeringen. “Het komt erop aan om de werkgelegenheid stabiel te houden en daarvoor zijn zulke investeringen nodig”, zegt een insider.

Dit is één opgave. Aboutaleb ziet als de grootste uitdaging voor de komende jaren de energietransitie en de vernieuwing en vergroening van de economie. “De overgang is onvermijdelijk, ook al is er nog voldoende gas en olie.” Een spectaculair project dat Rotterdam heeft lopen, is de aanleg van een pijpleiding vanuit de haven 40 kilometer de Noordzee in, om in oude gasvelden de opgevangen CO2 van raffinaderijen te pompen. Dat zorgt voor werk en het maakt tegelijk de haven minder vervuilend. De haven staat in voor bijna een vijfde van de vervuiling in Rotterdam, zegt de burgemeester.

In Antwerpen is dat aandeel op het eerste gezicht niet zo duidelijk – wordt daar wat omfloerst over gedaan? – maar het zal vergelijkbaar zijn. Kijk alleen al naar de honderden cruiseschepen die jaarlijks aanmeren in het centrum, in de lage-emissiezone dus. Eén cruiseschip kan evenveel fijnstof en stikstofoxide uitstoten als een moderne dieselauto die twee miljoen kilometer rijdt.

Hoe verenig je industrie, investeringen, jobcreatie, energietransitie, mobiliteit en propere lucht? Voor het nieuwe stadsbestuur wordt het een kerntaak. Het is aan de kiezer om te beoordelen welke partij de meest geïnspireerde en evenwichtige visie toont.