Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vlaamse Amerikanen verliezen hun krant
Na 104 jaar verschijnt allerlaatste ‘Gazette van Detroit’ in december
De Gazette van Detroit houdt er na 104 jaar definitief mee op. De krant voor uitgeweken Vlamingen in de Verenigde Staten en Canada bestond alleen nog digitaal, maar moet nu ook die versie opdoeken. Steeds minder immigranten spreken immers nog Nederlands, en het nieuws uit België is sneller online te vinden. In december verschijnt de krant voor de allerlaatste keer.
Het licht voor ’t volk was de baseline op de voorpagina van de eerste edities. “Omdat iedereen er altijd zo naar uitkeek”, zegt Ludwig Vandenbussche (65), al bijna veertig jaar vrijwilliger bij de krant en haar vertegenwoordiger aan onze kant van de oceaan. “Het was dé connectie tussen ginder en hier.”
De Gazette van Detroit, dat was hun verbinding met het thuisfront, in het leven geroepen na de migratiegolf eind negentiende eeuw, toen Vlamingen op zoek gingen naar autofabrieken met geld. De Gazette moest de link worden tussen die verspreide families, om op de hoogte te blijven.
Nieuwe duivenclub
Op 13 augustus 1914 rolde het eerste exemplaar uit de persen, midden december zal de laatste digitale krant verschijnen. Daarna valt het doek definitief. “Tja, we hadden altijd gehoopt dat we de 100 zouden halen”, zegt Vandenbussche. “We hebben er ook alles aan gedaan. En kijk, hier staan we. Op 104. Het is de spirit van de Flandrien om altijd maar te blijven doorgaan, hé.”
Het is een monument in de migratieen krantengeschiedenis. Maar haar tijd is gepasseerd. “We moeten realistisch zijn. Destijds hadden de mensen er echt nood aan. De oorlog was hier juist begonnen. En als een Vlaming een nieuwe duivenclub oprichtte in Amerika, wou de rest van de immigranten dat weten.”
De oplossing was een wekelijkse krant met nieuw- tjes, overlijdens, geboortes en clubnieuws, een idee van immigrant Camiel Cools uit Moorslede. “Je kan het niet vergelijken met een gewone krant”, zegt Vandenbussche. “Het was een vriendenblad.”
Een oplage van 5.000 groeide uit tot 10.000, met twintig correspondenten in de Verenigde Staten en Canada. En toen kreeg de eerste generatie immigranten kinderen, die nog eens kinderen kregen. “En die spreken vaak geen Vlaams meer, maar Engels”, zegt Vandenbussche. “Bovendien is het internet er nu. Immigreer je vandaag naar Amerika, dan lees je al het nieuws van België direct online.”
Dus kreeg de Gazette steeds minder letters. In 1980 telde de redactie nog maar een handvol vrijwilligers. Gabrielle Castelein (91) was een van de laatste ‘typistes’ die Engels én Vlaams sprak.
“En toen ging mijn computer stuk. En was er geen geld voor een nieuwe, dus moest ik stoppen.”
In 2006 moest een sponsoractie en donatie van de Vlaamse regering de titel redden van het faillissement.
Nu bestaat de redactie uit nog maar één vrouw, met één computer en één telefoon. De rest van de vloer is letterlijk een museum geworden.
Slechte ogen
Drie jaar geleden verdween de krant al op papier. Online verscheen ze nog één keer per maand, met meer Engels dan Vlaams in. En nu is het dus helemaal gedaan. “Natuurlijk is het droevig om de Gazette te zien eindigen”, zegt Margaret Roets (97). Ze zegt dat ze, net als de krant, de 100 wil halen. “Iedereen die de krant oorspronkelijk schreef en las, wordt ouder en gaat dood. Bovendien waren de laatste abonnees de geïmmigreerde locals. Maar die zijn natuurlijk al op leeftijd, en lezen niet graag online. Ik zelf ook niet. Mijn ogen zijn er te slecht voor.”
Wat ze het meest gaat missen: de updates. De krant was haar Facebook-tijdlijn. “In de
Gazette las je wie er dood was, wie er ging trouwen, of er ergens een nieuwe baby was, wanneer er een picknick werd georganiseerd. Waar moet ik dat nu allemaal nog horen?”
Midden december verschijnt de laatste
Gazette van Detroit, op 28 oktober is er in Detroit alvast een afscheidsfeest gepland.