Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Op eigen kracht geraken we er, met investeerders lukt het sneller”
Dierentuin in Balen houdt een jaar na tijdelijke verplichte sluiting de deur op een kier voor externe partners
Bij de bakker gaat het dezer dagen over slechts één ding: het nationale voetbalschandaal. Exact een jaar geleden zagen we hetzelfde verschijnsel: iedereen had het over de onwaarschijnlijke sluiting van de Olmense Zoo. Op 11 oktober 2017 trok Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) de vergunning van de Kempense dierentuin in. Wij brengen een jaar later nog eens een bezoekje om te zien wat er sindsdien veranderd is.
“Alsof er een bom op mij is gevallen”, zo omschreef Charel Verheyen vorig jaar de beslissing van Vlaams minister Ben Weyts. Die was het beu dat er jaar na jaar inbreuken op de dierentuinwetgeving werden vastgesteld en dat er maar geen structurele oplossingen uit de bus kwamen. “Op het vlak van dierenwelzijn sluit ik geen compromissen”, klonk hij toen strijdvaardig. De onmiddellijke sluiting van het park lokte ontzettend veel reacties uit. De tegenstanders van dierentuinen wreven zich in de handen, want “eindelijk werd er eens kordaat opgetreden”. De verontwaardigde fans van de Olmense Zoo lieten zich niet kennen en zorgden voor massaal protest en diverse steunacties. Zij zamelden geld in voor het park zodat de dieren voldoende eten kregen en de uitbaters zich konden concentreren op het opnieuw binnenhalen van een vergunning. Na een maand lukte dat ook. Uiteindelijk mocht de Olmense Zoo op 18 november weer open, na een beleidswissel en een aantal bijkomende inspanningen op het vlak van dierenwelzijn.
“Het was een bewogen periode”, ver- telt zaakvoerder Wim Verheyen. “Er werd toen al hard gewerkt aan het wegwerken van pijnpunten rond dierenwelzijn, waardoor de opgelegde sluiting echt wel als een verrassing kwam. Die beslissing kwam zwaar aan bij iedereen, maar de immense steun die we kregen, gaf ons moed om keihard terug te slaan.”
Adviesraad
Ondertussen is er – vooral achter de schermen – heel veel veranderd. De uitbaters willen er alles aan doen om van de Olmense Zoo een modeldierentuin te maken. “Al lukt dat natuurlijk niet in een-twee-drie. Voorlopig zijn de meeste ingrepen gebeurd achter de schermen, op plaatsen die niet meteen zichtbaar zijn voor de bezoekers, maar wel noodzakelijk zijn op lange termijn”, zegt Verheyen. “Zo werken we nu met een adviesraad die alle ingrijpende beslissingen bespreekt. Die raad bestaat uit ons management, de bioloog en de dierenarts als vaste leden. Verder vullen we die raad nog aan met externe experts. Dat zijn veelal mensen die in andere dierenparken werken en ons met kennis van zaken kunnen bijstaan.” “Zo hebben we in Bellewaerde advies gevraagd over de biobodem van het nevelpanterverblijf”, zegt bioloog Robby Van der Velden. “Daarnaast heeft de dierenarts van Monde Sauvage ons geholpen met de maatregelen die we moeten nemen om een Balaierkenning te verkrijgen. Dat is een soort kwaliteitslabel voor dierenparken. Wie zo’n label heeft, kan onderling vlotter dieren ruilen. Bijvoorbeeld omdat er dan geen quarantaineperiode moet ingelast worden. Dat komt hun welzijn ook ten goede.”
Een van de punten die daarvoor nog in orde moet gebracht worden, is het bouwen van een eigen, interne dierenartspraktijk in het park. “Daar maken we nu volop werk van, zodat alle faciliteiten in regel zijn”, weet Van der Velden. “We hopen die erkenning zo snel mogelijk te verwerven, want dan kunnen we weer een stap verder zetten, namelijk lidmaatschap aanvragen bij EAZA, de Europese Associatie van Zoos en Aquariums.”
Het lidmaatschap van EAZA is een van de voorwaarden die de Olmense Zoo vorig jaar opgelegd kreeg. Net zoals het deelnemen aan de Europese kweekprogramma’s. “We werken nu al mee aan een actief EEP-programma (European Endagered species Programma, red.) voor de fossa (fretkat, red.)”, weet Verheyen. “We zorgen nu voor een collectieplanning. Dat houdt onder meer geboortebeperking in. Jaarlijks bekijken we welke dieren anticonceptie krijgen en welke zich wel kunnen voortplanten. De recente geboorte van de jachtluipaardwelpjes is een voorbeeld van die nieuwe aanpak. We hebben daarvoor ook het verblijf onder handen genomen. Nu zijn er aparte binnen- en buitenverblijven voor zowel de welpjes en hun moeder als voor de vader. Dat was in het verleden een van de pijnpunten.”
Geen circusshows meer
Veel veranderingen situeren zich achter de schermen, maar bij de ringstaartmaki’s merken we toch een verschil. “Ja, zij hebben een nieuw eiland gekregen”, tonen de heren. De vroegere circusshows zijn ook verdwenen en vervangen door educatieve voederpraatjes bij een aantal dieren. Die educatie is ook een voorwaarde vanuit Diesoort
Wim Verheyen Zaakvoerder Olmense Zoo
“We werken hard aan een betere zoo, al lukt dat natuurlijk niet in een-tweedrie. Voorlopig zijn de meeste ingrepen gebeurd achter de schermen, niet meteen zichtbaar maar wel noodzakelijk op lange termijn.”
renwelzijn, maar ook een stokpaardje van de bioloog. “We willen echt een educatief programma uitwerken en komen tot een van kenniscentrum rond dieren. We willen op een speelse manier de kinderen en hun ouders wegwijs maken in de grote wereld van de fauna.”
“We willen educatie echt meer op de voorgrond brengen”, zegt ook Wim Verheyen. “Door meer gedetailleerde infopanelen bij de dierenverblijven te plaatsen. En we werken nog aan andere ideeën op educatief vlak. Zo kunnen we bij de jonge cheeta’s of jachtluipaarden een camera plaatsen waardoor bezoekers beelden van hen kunnen zien, zonder dat de dieren gestoord worden.” De vroegere circusruimte wordt intussen omgevormd tot een binnenspeeltuin en educatieve ruimte voor kinderen. “Zo willen we ook ons aanbod tijdens de winterperiode verbreden. De afgelopen jaren hebben we in korte tijd veel geïnvesteerd in de groei van het park, zoals het savannegedeelte,
Robby Van der Velden
Bioloog “Met een nieuw educatief programma willen we op een speelse manier de kinderen en hun ouders wegwijs maken in de grote wereld van de fauna.”
de tropenhal en het berenbos. Nu is het vooral een kwestie van verder te evolueren. Dat gebeurt stap voor stap. Alles vergt tijd en geld.”
Potentiële partner
Daarom is de Olmense Zoo op zoek naar partners die mee willen investeren in het park. “We staan zeker open voor investeerders”, zegt Verheyen. “Enkele maanden geleden hadden we gesprekken met een potentiële partner, maar dat ging uiteindelijk niet door. We geraken er op eigen kracht ook wel, maar met externe investeerders kan alles sneller gaan.” Het hoogseizoen van de Olmense Zoo wordt traditioneel afgesloten met de Halloweentocht. Daarna
staan er nog enkele evenementen op het programma. Die evenementen worden steeds belangrijker om inkomsten te genereren. Zeker om de winter door te komen. Om extra inkomsten te verwerven hoopt de familie Verheyen de polyvalente zaal extra te laten renderen. Die kan niet alleen gebruikt worden om feesten in te organiseren, maar ook voor bedrijfsvergaderingen en teambuildings.
“De zomer was redelijk goed, maar niet opvallend. Het was eigenlijk te warm voor een dierentuin”, klinkt het. “Met temperaturen richting 30 graden of meer zoeken mensen verkoeling bij het water en niet per se in de schaduw
van onze bomen. Want uiteraard was het ook bij ons warm. Gelukkig zorgden de vele bomen in ons park voor behoorlijk wat verkoeling. Voor de bezoekers én voor onze dieren, want ook zij zijn die warme niet altijd gewoon. Maar wees gerust, alle dieren kregen voortdurend voldoende water.”
Terwijl ze dat vertellen, zien we de ringstaartmaki’s plat op hun rug relaxen in het zonnetje. “Als je dat zo ziet, wil je er toch gewoon naast gaan liggen en genieten”, lachen de twee heren.