Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Kristel Verbeke
schrijft een boek en ook dat doet ze goed
Achttien jaar lang werd ze als ‘de zwarte van K3’ omarmd door kinderen, maar ook na haar vertrek uit Vlaanderens populairste meidenband in 2015, laat deze doelgroep Kristel Verbeke (43) niet los. Na de tv-programma’s Generatie K (Ketnet) en Kinderkopkes (Eén) verdiept de presentatrice en zangeres zich verder in de leefwereld van kinderen via Alles Kids!, een boek dat grote thema’s aansnijdt op hun maat.
Ettelijke Sportpaleizen heeft ze laten vollopen, talloze platen opgenomen en diverse programma’s gepresenteerd, maar zelf een boek schrijven, dat was ook voor Kristel Verbeke een uitdaging. En nu ligt Alles
Kids! in de winkel: een boek over de bewoners van de Hollebeekweg die allemaal hun eigen problemen hebben, maar tegelijk niet te beroerd zijn om voor elkaar in de bres te springen. “Zeker als mama, weet ik hoe belangrijk het is dat kinderen in aanraking komen met grote thema’s”, vertelt Kristel Verbeke. “En er vooral ook over leren praten”, voegt de gewezen K3-zangeres er kordaat aan toe. Vanwaar de keuze om hierover een boek te schrijven? Na twee seizoenen van het jongerenprogramma Generatie K, en Kinderkopkes, een reeks voor volwassenen, voelde het heel organisch om kinderen met moeilijke thema’s te confronteren via een boek. Die tvprogramma’s hadden me er nog maar eens van bewust gemaakt dat als je kinderen als volwassen gesprekspartners beschouwt, je echt wel eens met je mond vol tanden kan staan. Wat er allemaal in die kopjes omgaat! Het boek richt zich tot kinderen tussen 6 en 12 jaar. Voor de jongsten kan je uit
Alles Kids! voorlezen, oudere kinderen kunnen er zelf mee aan de slag. Leidraad is een reeks kortverhalen die zich afspelen in dezelfde straat. Je kijkt achter de gevels van huizen en leest de verhalen van kinderen. Deze verhalen vormen een aanleiding om het te hebben over thematieken als pleegzorg, vluchtelingen of mantelzorgers. Is dit geen zware materie voor zo’n jong publiek? Kinderen kunnen meer aan dan je denkt. Als kind geeft het een veilig gevoel om te beseffen dat elk huisje zijn kruisje heeft. Overal is er wel iets aan de hand. Daarom kwam het er ook op aan tools te vinden om moeilijke thema’s bespreekbaar te maken. In Alles Kids! wil ik die handvatten aanreiken voor kinderen én hun ouders. Wat er ook aan de hand is, erover proberen te praten is al een goed begin. Als je met de hulp van je ouders, vrienden of leerkrachten met je probleem aan de slag gaat, kom je er meestal wel uit. Na elk hoofdstuk volgt slimme raad. Zo geef je mee dat men ‘discussiëren moet leren’. Dat is ook zo. Een goed gesprek hangt af van verschillende factoren. Discussiëren moet je leren, dat blijft levenslang een les. Maar het feit dat we open durven zijn over een probleem, vind ik al een stap vooruit. Als het gaat over verdriet, stel ik dat men soms niet goed weet hoe een slechte boodschap over te brengen. Dat blijft, hoe oud je ook bent, moeilijk. Ook iemand troosten is niet gemakkelijk. Gewoon naast de persoon blijven zitten en een arm over zijn schouder leggen kan al heel zinvol zijn. Welke thema’s wilde je in Alles Kids! zeker aansnijden? En won je zelf ook advies in? Enkele veel voorkomende thema’s, zoals kansarmoede of verdriet, heb ik per verhaal in enkele lijnen uiteengezet. Over scheidingen wilde ik het ook zeker hebben. Daar heb ik veel kinderen over geïnterviewd, en mijn eigen ouders zijn op mijn dertiende ook uit elkaar gegaan. Typisch bij scheiding is dat iederéén wordt geconfronteerd met onwennigheid. Niet alleen de kinderen, ook bijvoorbeeld de vader die ineens voor drie dochters moet zorgen en hen in alle gauwte pizza en frietjes voorzet. Soms ging ik, net als voor mijn programma’s, te rade bij kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen. Hij voelt inmiddels als een mentor. Ook bij gespecialiseerde instanties als Pleegzorg legde ik mijn oor te luisteren. Als voorzitter van het advies- en overlegorgaan van het Kinderrechtencommissariaat en als lid van het bestuurscomité van het Kinderarmoedefonds ken ik de backstage van de kinderrechten intussen. Dat netwerk heeft mijn kijk op kinderen, en hoe sterk ze wel zijn, zeker beïnvloed. Een personage dat meermaals opduikt in Alles Kids! is Wifi, de poes. Zegt dat iets over het belang van huisdieren voor kinderen? Wifi is een dankbaar personage. Een kat komt overal en is van alles op de hoogte. Een huisdier is voor kinderen erg belangrijk. Het overlijden van zo’n dier kan erg op hen inhakken. Huisdieren helpen kinderen ook om te gaan met gevoelens. Als kind vertelde ik zelf alles aan mijn hond. Een knuffel aan je huisdier geven voelt soms heerlijk. Een huisdier luistert altijd en draait zijn hoofd nooit weg. Je geeft kinderen ook mee dat ze, naast hun ouders, vaak ook elders terechtkunnen. In het beste geval zijn ouders een veilige baken, maar sommige issues vertellen kinderen al eens eerder aan een vriendin of oudere nicht. Als je het gevoel krijgt dat je thuis niet gehoord wordt, waarom zou je het dan niet eens proberen bij de zorgleerkracht? Zij kan de partijen bij elkaar brengen, zodat er wel een gesprek kan ontstaan. Bij scheidingen bijvoorbeeld, als het kind het gevoel krijgt te moeten kiezen tussen beide ouders, kan dat nuttig zijn. Het is goed dat kinderen ook andere opvoeders leren vertrouwen.
In Alles Kids! delen de personages problemen rond mantelzorg of een autismespectrumstoornis met de klas. Vraagt zo’n openheid niet heel veel moed van een kind? Op jonge leeftijd is het delen van een ongemakkelijke situatie het moeilijkste wat er is, dat weet ik wel zeker. Maar soms geeft openheid kinderen ook vleugels. Er bestaan leerkrachten die erin slagen een klas zo veel vertrouwen te geven dat men met zijn problemen naar buiten kán komen. Soms is dat vertrouwen er niet. De jongen uit een kansarm gezin zwijgt vaak liever uit angst om uitgelachen te worden. Pleit je ervoor om kinderen meer het woord te geven? Zeker wel, en niet alleen in het onderwijs. We bevragen onze kinderen niet genoeg. We nemen te weinig tijd om naar hen te luisteren, terwijl dat zo’n deugd kan doen. Als mama kan ik zeggen dat als ik beter luister, dat iets in gang zet. Eerst hadden we thuis een rooster met uren van bedtijd voor Lily en Nanou. Toen dat niet bleek te werken, zijn we rond de tafel gaan zitten om erover te praten. Sindsdien zijn er over op tijd gaan slapen geen discussies meer. Ik pleit ervoor om kinderen vaker te betrekken bij beslissingen. Participeren is misschien een modewoord, maar het gebeurt nog veel te weinig. In welke belangrijke beslissingen kunnen kinderen zoal mee hun zeg doen? Het organiseren van de gezinsvakantie bijvoorbeeld, het spenderen van hun weekend of afspraken rond het gebruik van social media. In plaats van als ouder telkens weer met je ogen te draaien, is het goed om vooraf te bepalen hoelang tieners op hun telefoon mogen tokkelen. Liever dan te bekvechten, kan je dan verwijzen naar gemaakte afspraken. Dat zorgt voor minder heftige discussies.
Was je zelf een mondig kind?
Nee, het aankaarten van problemen heb ik moeten leren. Toen ik op school zat, bestonden er ook nog geen zorgleerkrachten. Je had alleen de les godsdienst. Eens we de Bijbelfragmenten hadden gelezen, restte er misschien nog tijd om het te hebben over ‘de mensen’. Het beleid op scholen was ook nog niet zo open. Via de app ‘Smart School’
kunnen leerlingen nu mailen met leerkrachten. Dat was destijds niet mogelijk. Je kon hoogstens proberen om na de les de leerkracht aan te spreken. In tegenstelling tot vandaag stonden kinderen vroeger in het onderwijs lang niet zo centraal. Heb je er altijd van gedroomd om professioneel met kinderen te werken? Sinds mijn twaalfde schreef ik in vriendenboekjes dat ik zangeres wou worden. Maar ik heb ook altijd volgehouden dat lesgeven mijn ding was. Zo heb ik mijn regentaat Nederlands-geschiedenis-economie behaald. Voor de klas staan tijdens stages vond ik heerlijk. Met jongeren had ik altijd al een goeie klik. Toen je nog bij K3 zong, kon je dan ook echt in de leefwereld van kinderen binnendringen? Aanvankelijk stonden platen maken en optreden centraal, maar na een tijdje ging K3 ook langs op scholen, werkten we samen met Make a Wish of signeerden we op de Boekenbeurs. Met K3 hebben we altijd dicht bij ons publiek gestaan. Na die achttien jaar als K3-lid was ik er wel van doordrongen waar kinderen mee bezig zijn. Toch heb ik me voor dit boek vooral gebaseerd op mijn ervaringen als ouder. Wat zou ik met mijn kinderen bespreken? Hoe zou ik moeilijke zaken aankaarten? Je beschrijft in Alles Kids! hoe jullie als gezin elkaar vinden op ‘de grijze mat’. Kan je ook als ouder bij je kinderen terecht? Natuurlijk, ook als ouder mag je aangeven dat ‘het nu even niet lukt’. Als ik als ouder mijn geduld verlies, zeg ik achteraf ook sorry. In een gezin is het altijd een beetje geven en nemen. Nu mijn kinderen 12 en 14 zijn, kan ik aangeven dat het toch niet eerlijk is dat ik als ouder alles zelf moet doen. ‘Hallo, help me eens’, in die fase zit ik nu. Maar als je voelt dat je kinderen ergens mee zitten, maakt die was en die strijk niets uit. De tijd die je met je kroost doorbrengt, komt nooit terug. Tegen dat jij het misschien minder druk hebt, hebben zij hun eigen leventje opgebouwd. Geniet dus van die kindertijd, zolang het kan. Als de kinderen in de Hollebolleweg hobbels tegenkomen op hun pad, springen ze erover met een trampoline. Hoe ga jij obstakels te lijf? Als de boel op ontploffen staat, komt het erop aan de focus te verleggen. Zelf rijd ik dan graag een blokje om met de wagen, even een luchtje scheppen. We hebben thuis ook veel muziek-dvd’s in het rek. Als je luide muziek opzet, en met zijn allen meezingt, slaat de sfeer zo weer helemaal om.
“Na achttien jaar als K3-lid was ik er wel van doordrongen waar kinderen mee bezig zijn. Toch heb ik me voor dit boek vooral gebaseerd op mijn ervaringen als ouder.”
“We hadden bij ons thuis aanvankelijk een rooster met uren van bedtijd voor Lily en Nanou. Toen dat niet bleek te werken, zijn we rond de tafel gaan zitten om erover te praten. Sindsdien zijn er over op tijd gaan slapen geen discussies meer.”