Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Universiteit bemachtigt eeuwenoud handschrift van Lierse rederijkers
Erfgoedtopstuk komt samen met waardevolle glas-in-loodramen op Topstukkenlijst Vlaamse Gemeenschap
De Universiteit Antwerpen heeft er een waardevol erfgoedtopstuk bij: een handschrift van de Lierse rederijkerskamer De Groeiende Boom. Ook twee waardevolle glas-in-loodramen behoren nu tot de collectie van de UA.
Om het roerend cultureel erfgoed te beschermen, riep de Vlaamse Gemeenschap in 2014 een ‘Topstukkenlijst’ in het leven. De UA heeft nu al drie stukken op die lijst kunnen zetten, waarvan twee recent. Zo kon ze een uniek rederijkershandschrift bemachtigen.
“Dat stuk bewaarde iemand op zolder. Via via kwam een professor van onze universiteit dat te weten”, zegt Tom Deneire, conservator Bijzondere Collecties van de UA. “Het gaat om een handschrift van de Lierse rederijkerskamer De Groeiende Boom dat luistert naar de naam ’t Dor wert groeyende: het motto van de vereniging. Het bevat de tekst van achttien toneelstukken uit de periode 1734-1803 en is zowat onze enige bron voor de rederijkerscultuur in de achttiende eeuw. Het handschrift gaat nu in bruikleen naar het Lierse stadsmuseum. Daarna keert het terug naar de bijzondere collectie van onze bibliotheek, in een kluis in een apart magazijn.”
Rubenszaal
De andere topstukken zijn al veel langer eigendom van de UA: twee reeksen glas-in-loodramen. “Die bevinden zich in de Rubenszaal van het voormalige klooster van de Grauwzusters in de Lange Sint-Annastraat. In dat gebouw bevinden zich onder meer de inschrijvingsdienst van de UA en het Instituut voor Ontwikkelingsbeleiden Beheer. De Rubenszaal wordt vaak gebruikt als leslokaal en vergaderzaal, dus veel medewerkers kennen het lokaal. Op de glas-in-loodramen wordt jammer genoeg niet zo vaak gelet. Weinig mensen weten dat ze zo waardevol zijn.” Eén reeks ramen dateert van het eind van de 19de eeuw en werd vermoedelijk gemaakt in het bekende Antwerpse atelier Stalins & Janssens. “De tweede reeks is veel ouder en dateert al uit het begin van de 16de eeuw. Die glasramen stellen Bijbelse taferelen voor zoals De onthoofding van Goliath door David en daarnaast personificaties van deugden: Justitia, Fortitudo, Spes en Prudentia.”
Jezuïetencolleges
De Universiteitsbibliotheek van de UA beschikte voor die twee nieuwe toevoegingen al over een topstuk op de lijst: een bundel toneelprogramma’s, zowel in handschrift als in druk, afkomstig van jezuïetencolleges uit de toenmalige Provincia Flandro-Belgica of de Zuidelijke Nederlanden. “De bundel met 253 toneelprogramma’s uit de 17de en 18de eeuw is echt een uitzonderlijk object. Doorgaans werden die programma’s, zoals vandaag, meteen na de voorstelling weggegooid. Nergens anders vind je zoveel toneelprogramma’s bij elkaar als in deze bundel”, weet Tom Deneire.
Tom Deneire
Conservator UA “Het handschrift gaat in bruikleen naar het Lierse stadsmuseum. Daarna leggen we het in een speciale kluis in onze bibliotheek.”