“Ik dacht dat iemand mij afluisterde”

In 2015 bracht Radio Gaga op Canvas een uitzending vanuit PC Bethanië. De meest opvallende en atypische patiënt die toen in de caravan haar verhaal kwam doen, was Yammie Fishel (26). Een knappe, jonge en intelligente vrouw, die al van haar zesde kampt met psychosen. Vandaag is Yammie op postkuur in PC Bethanië. Ze woont zelfstandig, maar komt één dag per week op therapie.

Yammie schrijft graag. Dus zette ze zelf enkele bijdragen voor Een

kwestie van tijd op papier. Ze vertelt over haar kapotte knieën, omdat ze in het verleden vaak is gevallen, zoals zoveel mensen met een psychische kwetsbaarheid. De meesten proberen die knieën daarna te verbergen onder een lange rok of broek, maar zij draagt ze met fierheid onder een korte rok, omdat ze weer kan stappen, ondanks haar valpartijen in het verleden.

Dat ze nóg zal vallen in de toekomst, weet Yammie ook al zeker. “Intussen volgde ik een opleiding tot ervaringsdeskundige, om andere psychiatrische patiënten en hun familie te informeren. En ook om te getuigen tegenover de maatschappij.”

Sinds 2013 zat Yammie in een langdurige opname in Zoersel. In februari ging ze zelfstandig wonen in een appartement. “Het was niet makkelijk om iets te kunnen huren,

want als je een uitkering hebt, word je door immokantoren vaak niet aanvaard voor een huurcontract. Bij één kantoor kreeg ik te horen dat ik het appartement mocht huren als mijn moeder borg stond.”

Werner Peinen, verpleegkundige en medesamensteller van het boek, knikt. “Veel mensen uit de psychiatrie hebben een bewindvoerder. Niet simpel om dan een huurappartement of huis te vinden tegenwoordig.”

Yammie had moeite om haar draai te vinden in haar nieuwe omgeving. “Zelfs de onnozelste dingen waren ineens weer zo ingewikkeld. Zoals het nieuw kookvuur. Ik was al zo lang dat van Bethanië gewend... Ik voelde me ook onzeker omdat ik ineens moest gaan winkelen in een andere Colruyt.” Peinen knikt weer. “Dingen die voor anderen vanzelfsprekend lijken, zoals de regeltjes rond huisvuilophaling, kunnen voor men- sen die uit de psychiatrie komen enorm ingewikkeld en bedreigend zijn. Sommigen komen na zeven jaar psychiatrie ineens in een heel andere wereld terecht, waarin ze plots zaken moeten ondertekenen met hun identiteitskaart via hun computer. Ingewikkeld!”

Veilige vluchtroute

Yammie kreeg thuishulp en kon terugvallen op haar beste vriend. Ze nam ook een huisdier: een kat. Toch liep het mis. “Ik werd enorm achterdochtig. Wat deed die auto in mijn straat? Hij stond er al dagenlang geparkeerd. En wie had die dingen in mijn huis geplaatst? Werd ik via die spullen misschien afgeluisterd? Ik prentte mezelf in dat ik niet meer mocht nadenken, omdat anders de mensen die de dingen in mijn flat gezet hadden, mijn gedachten konden lezen. Op de duur durfde ik de telefoon niet meer opnemen. Ik had me verschanst achter de zetel.”

Toen PC Bethanië Yammie in juni niet meer telefonisch te pakken kreeg, werd alarm geslagen. Ook Yammie zag dat het mis ging. “Ik ben bij mijn beste vriend in de auto gesprongen en heb me naar Zoersel laten brengen, waar ik gebleven ben. Het was mijn veilige vluchtroute. Wat was er gebeurd? Omdat ik mij goed voelde, had ik mijn medicatie niet meer gepakt. Dat overkomt mij vaker. Ik denk dan dat ik genezen ben.”

Intussen gaat het weer beter met Yammie. “De angst is minder. Ik heb al van jongs af last van stemmingswisselingen. De buitenwereld lijkt dan zo onvoorspelbaar. Ik heb ook wel wat schrik voor de feestdagen die eraan komen, want dat brengt zoveel sociale verplichtingen mee.”

Yammie volgt nu een postkuur en woont opnieuw in haar appartement. “TV-kijken doe ik zelden. Ik lees graag autobiografieën en schrijf. Uitgaan doe ik nooit, alleen als Raf Walschaerts me uitnodigt voor een optreden van Kommil Foo. Voor Te Gek?! heb ik een nummer met hem mogen zingen. Dat was ook echt te gek.”

Hoe Yammie haar toekomst ziet? Of ze zichzelf ooit moeder ziet worden? “Nee, ik denk eerder dat ik omringd ga zijn door een kleine kring van goede vrienden, die mijn familie dan vormen, met een grote F. En ik hoop dat Zoersel altijd mijn veilige schuilplek kan blijven, voor zolang het nodig is.”