Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Waarom Jinnih Beels nationaal voorzitter van sp.a kan worden
Sp.a is de burgemeesterssjerp in zowat alle centrumsteden kwijtgespeeld. Voorzitter John Crombez hangt in de touwen. De Vlaamse sociaaldemocraten hebben – nog maar eens – nood aan een nieuw verhaal. Binnen de partij kijken almaar meer ogen richting Jinnih Beels. Maar kan de Antwerpse ex-commissaris die klus wel klaren?
16 augustus 2018. “Als het slecht zou gaan in de steden, stopt het voor mij.” John Crombez verbaast vriend en vijand door zijn lot als sp.a-voorzitter te verbinden aan de verkiezingsuitslag van 14 oktober. De sociaaldemocraten hebben dan nog burgemeesters in Gent, Brugge, Leuven, Oostende, Vilvoorde en Lommel. Vandaag redt enkel de minzame Mohamed Redouani in Leuven de meubelen. In Brugge en Lommel ging de sjerp naar CD&V. In Gent kleurt die sjerp allicht groen, in Vilvoorde overspeelde Hans Bonte zijn hand en in Oostende komt liberaal Bart Tommelein in beeld, nu Groen de Stadslijst van Johan Vande Lanotte uit de coalitiegesprekken heeft geknikkerd. Een nieuwe opdoffer voor Crombez, die de onderhandelingen naar zich toe had getrokken. Nadat hij zijn troepen met hangende schouders naar een weinig florissant verkiezingsresultaat had geleid, werd hij in de koningin der badsteden ook nog eens royaal in zijn hemd gezet. Ondertussen groeide ook het ongenoegen binnen zijn partij. “Als Crombez wil voortploeteren, dan is dat zijn zaak”, aldus Louis Tobback, daags na de verkiezingen. En Hans Bonte deed er afgelopen weekend nog een schepje bovenop: “De decumul (door Crombez in 2016 ingevoerd, red.) is de grootste masochistische maatregel uit de geschiedenis van onze partij.”
John Crombez afgeserveerd. De exit lijkt onvermijdelijk. Maar wie vult zijn schoenen?
Binnen sp.a gaan almaar meer stemmen op om politiek neofiet Jinnih Beels als nationaal boegbeeld uit te spelen. Verrassend, aangezien de Antwerpse ex-commissaris als ’verruimingskandidate’ niet eens een partijkaart op zak heeft. Maar er zit wel degelijk een logica achter die verzuchting.
Een nieuwe smoel
De Vlaamse socialisten hebben nood aan een smoel. De partij heeft zich de voorbije decennia al zo vaak heruitgevonden, dat niemand nog weet waar ze nu eigenlijk voor staat. Het intellectuele discours van de generatie Stevaert - Vandenbroucke Janssens pakt geen verf meer. Die kiezers liepen bij bosjes naar de groenen. John Crombez is doctor in de economische wetenschappen. Dat kleurde zijn betoog en kon de klassieke achterban, al jarenlang meer gecharmeerd door de duidelijke, harde taal van Vlaams Belang en later N-VA, niet terugwinnen. Met parlementsleden als Joris Vandenbroucke (Gent) of Meryam Kitir (Genk) heeft sp.a kwaliteit in huis, maar landelijke uitstraling hebben die niet. En vooral: ze hebben geen vuil onder de nagels.
Jinnih Beels heeft dat wel. Ze is combattief en spreekt de taal van de straat. Zoek in haar interviews naar wollige redeneringen of academisch taalgebruik, je zult ze niet vinden. Van haar kun je geloven dat ze ‘een van ons is’, in tegenstelling tot de onderling inwisselbare maatpakken en deux
pieceskes die de politieke banken doorgaans bevolken.
Haar dada, veiligheid, is per definitie een nationaal thema. Vanuit haar praktijkervaring als commissaris en veiligheidsadviseur kan ze geloofwaardig in debat gaan met opponenten als De Wever of Francken.
Geen vieze ziekte
Jinnih Beels heeft bovendien een uitgesproken links profiel. Beschouwt dat linkszijn niet als een vieze ziekte die je maar beter onbesproken laat, zoals heel wat partijgenoten dat wel doen. En daar ligt ruimte. Zeker nu Groen meer en meer in bad gaat met N-VA en Open Vld, kan dat zowel nieuwe als oude kiezers aantrekken.
En niet onbelangrijk: ze ‘plakt’ op het scherm. Dat heb je of dat heb je niet. Een mediageniek uiterlijk en een aangenaam stemtimbre zijn in deze tijden van 45 seconden-retoriek meer dan meegenomen. Binnen sp.a groeit de schare kameraden die denkt, of minstens hoopt, dat ze die intrinsieke kwaliteiten kan verzilveren als nationaal voorzitter. Maar is er meer dan één maar.
Veel potten heeft Beels in Antwerpen op 14 oktober niet gebroken. De sociaaldemocraten haalden in de metropool met haar op kop 11,4%. Tel daar de stemmen van CD&V bij op (6,8%) en je zit nog mijlenver van de score van 28,6% die de Stadslijst met beide partijen behaalde in 2012. Tien procent ongeveer, en laat dat nu net de winst zijn die Groen op 14 oktober boekte.
En toch. Niemand weet hoe zwaar het pak slaag zou zijn geweest zonder Jinnih Beels als lijsttrekker. Zelfs de Antwerpse burgemeester, in deze een onverdachte bron, liet zich al ontvallen dat sp.a mét haar zeker drie procent heeft goedgemaakt. Wanneer het niet gaat over veiligheid, Stroomplan of war on drugs, bleek haar dossierkennis in de verkiezingsdebatten niet al te groot. Als nationaal voorzitter moet je op meer dan één terrein beslagen ter ijs komen en sta je constant in de spotlights. Elke blooper wordt genadeloos uitvergroot en afgestraft. Dat wordt dus studeren, en zorgen dat je een veel sterkere omkadering hebt dan nu het geval is.
Schotten slechten
De hamvraag lijkt ons of Jinnih Beels, wars van haar drive en overtuiging, de kracht, de ervaring en het draagvlak kan vinden om haar partij door de transitie heen te leiden naar een afgelijnd en duidelijk progressief verhaal. Daarvoor moet je de schotten slechten tussen de verschillende baronieën die nog steeds de dienst uitmaken binnen sp.a en die elk voor zich hun analyse maken, zich krampachtig vastklampend aan de macht binnen hun afdeling. Caroline Gennez, Bruno Tobback en nu ook John Crombez hebben er de tanden op stukgebeten.
Of straatvechter Beels daar de geknipte figuur voor is, zal afhangen van de analyse die de partijtop maakt, de conclusies die ze daar aan koppelt én de interne machtsverhoudingen. In elk geval zou het haar een geldig excuus verschaffen om nu eindelijk een partijkaart aan te schaffen.
En ach, misschien wordt het toch nog Frank Vandenbroucke.
Van haar kun je geloven dat ze ‘een van ons is’, in tegenstelling tot de onderling inwisselbare maatpakken en deux pieceskes die de politieke banken doorgaans bevolken.