70% van doden in Vlaanderen wordt gecremeerd

Vorig jaar stierven in Vlaanderen 62.530 mensen. In datzelfde jaar waren er in ons gewest 43.215 crematies. Ongeveer 69 procent van de doden werd dus niet in een kist begraven. De stijging is opmerkelijk: tien jaar geleden was het nog maar 53 procent. Wallonië blijft voorlopig traditioneler in zijn begrafenisgewoontes. Daar werd in 2017 slechts 44 procent van de doden gecremeerd.

De crematoria in ons land draaien op volle toeren. Vorig jaar werd net geen 60 procent van de in België overleden mensen gecremeerd. Dat is een verdubbeling in twintig jaar. Vooral in Vlaanderen kiezen mensen voor een crematie boven een begrafenis.

Met het aantal gelovigen daalt het aantal landgenoten dat nog voor een traditionele uitvaart kiest spectaculair. Dat maken we op uit de spectaculaire stijging van het aantal crematies.

In 1977 waren er 3.275 crematies in België, nog geen 3 procent van het aantal overlijdens dat jaar. Na veertig jaar is dat aantal maar liefst vertwintigvoudigd. Vorig jaar waren er 65.221 crematies in ons land, ofwel 59,4 procent van het totaal aantal overlijdens.

In Wallonië blijken de aloude tradities nog iets sterker en gaat de omschakeling veel geleidelijker. Daar werd vorig jaar slechts 44,7 procent van de doden gecremeerd. Maar in het Brusselse Gewest (57%) en vooral in Vlaanderen gaat het hard. Op de 62.530 mensen die in 2017 in ons gewest stierven, waren er 43.215 crematies. Dat is net iets meer dan 69 procent.

Geen capaciteitsprobleem

Op de parkings en in de wachtzalen van onze crematoria is het vaak aanschuiven. Dat heeft u misschien ook al gemerkt. Maar er is voorlopig nog geen capaciteitsprobleem. Dit jaar kwam er in het Limburgse Lommel nog een crematorium bij. Dat bracht het totale aantal op 18: tien in Vlaanderen, een in Brussel en zeven in Wallonië. Sinds 2012 is dat van Antwerpen op de Jules Moretuslei al elk jaar het drukste crematorium van het land geweest. “In Antwerpen kan men tot 45 crematies op een dag aan”, zegt Johan Dexters, de voorzitter van Funebra, de Koninklijke Federatie van Belgische Begrafenisondernemers. “Maar het is hoogst uitzonderlijk dat er zoveel zijn. Op die zeldzame dagen kunnen we nog altijd uitwijken naar Turnhout, Zemst of Lommel.”

Dat het soms erg druk kan zijn in de crematoria, heeft vooral te maken met het klein beetje traditie dat de Vlaming nog rest. “Die wil een uitvaart om 10 of 11u. En dan komt iedereen samen. Wij pleiten er de laatste jaren voor om de crematie zelf op voorhand te doen en de plechtigheid later te houden. Zo komt er meer speling op de kalender.”

De spectaculaire stijging van het aantal crematies heeft voornamelijk te maken met het dalend aantal gelovigen. “Dat merken wij

ook aan het aantal katholieke diensten”, zegt Dexters. “Tot een jaar of vijf geleden kreeg nog bijna 80 procent van de overledenen, zowel zij die begraven als zij die gecremeerd werden, een religieuze plechtigheid. Vandaag is dat al niet meer de helft. Het wordt steeds moeilijker om nog een priester te vinden. Zeker in de steden, en zeker in de vakanties. De stijging zie je overal in Europa. Zelfs in Griekenland, waar crematies tot voor kort verboden waren. En ook Malta is aan de bouw van zijn eerste crematorium begonnen.”

Gemiddeld 4.900 euro

Test-Aankoop becijferde dat de gemiddelde prijs van een crematie 4.900 euro bedraagt, 300 euro duurder dan een begrafenis. Maar die prijs steeg wel met 48 procent sinds 2008, terwijl die van een begrafenis ‘slechts’ met 18 procent steeg.

“Dat heeft te maken met het sluiten van mortuaria in rust- en ziekenhuizen”, weet Dexters. “De ZNA-groep heeft bijvoorbeeld nog maar één mortuarium. Om kosten te besparen. Vroeger kostte het 50 euro om een lichaam daar te stallen tot de begrafenis, vandaag is dat 50 euro per dag. De zorg voor die lichamen is verschoven naar de begrafenisondernemers, die daar ook een meerkost voor moeten aanrekenen.”