Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Veel reizigers, mooie winsten... en toch altijd weer turbulentie
Staking bij Aviapartner is al achtste conflict dit jaar in Zaventem
Pilotenstakingen bij Ryanair, Brussels Airlines en Air France, geschrapte vluchten door technische problemen bij de verkeersleiders, stiptheidsacties bij de douaniers, en nu stakende bagageafhandelaars. Het zijn turbulente tijden in de luchtvaart.
En toch is het volop hoogconjunctuur in het vliegwereldje. Nooit eerder namen zoveel mensen het vliegtuig. Vorig jaar werd de kaap van de 4 miljard passagiers overschreden, de snelste groei in de jongste twaalf jaar.
“Lagere ticketprijzen, meer bestemmingen – het aantal unieke verbindingen tussen steden bedroeg in 2017 zo’n 19.000, het dubbele van tien jaar geleden – gekoppeld aan een herstel van de wereldeconomie hebben de passagiersgroei sterk ondersteund”, schrijft Alex Martens, analist van KBC Asset Management in zijn sectorrapport. IATA (de International Air Transportation Association) ziet het aantal passagiers tegen 2036 zelfs verdubbelen tot 8 miljard. Niet alleen Zaventem, maar ook de luchthavens van Charleroi, Oostende en Luik kregen vorig jaar een recordaantal passagiers over de vloer, en die trend zet zich ook dit jaar voort.
Sociale conflicten bij de vleet
Toch lijkt 2018 de geschiedenisboeken in te gaan als het jaar van de sociale onrust. Alleen al in Zaventem braken er tot nu toe al acht stakingen uit: het begon eind januari met Aviapartner, half mei staakten de piloten van Brussels Airlines, half juni en in de tweede week van oktober hielden de douaniers stiptheidsacties en bij Ryanair legden ze in juli, augustus en september – drie keer in drie maanden – het werk neer. En nu herhaalt het verhaal zich bij Aviapartner.
“Ik zie een patroon”, zegt Eddy Van de Voorde, transporteconoom van de Antwerpse universiteit. “Als de vakbonden vroeger het land wilden platleggen, deden ze dat door te staken bij de NMBS. Nu dat nog weinig uithaalt, omdat de mensen dan gewoon thuiswerken, is de luchthaven het nieuwe strijdtoneel waarop de vakbonden zich profileren om op termijn de grootste te worden.”
“Race to the bottom”
Een visie die luchtvaartexpert Luk De Wilde deelt: “De luchtvaartsector is sexy en je kan met een staking in één klap heel veel mensen treffen. Persaandacht gegarandeerd. Je hoort mij niet zeggen dat de actievoerders geen redenen hebben om te klagen of te staken, maar zou het allemaal zo lang aanslepen als er minder camera’s op stonden?”
De vakbonden zien het natuurlijk anders: zij richten hun pijlen op de directie van Aviapartner, “die niets doet om aan de terechte vragen van het personeel tegemoet te komen”, op de uitbater van Brussels Airport, “die zijn aandeelhouders voor de periode van 2007-2015 meer dan 837 miljoen euro winst uitkeerde” terwijl “de afhandelaars verlies maken”, én op de luchtvaartmaatschappijen en “hun race to the bottom met stuntprijzen”.
“Wie gelooft dat je met een ticketprijs van 25 euro een airline in de lucht kan houden zonder uw eigen personeel en de dienstverleners zoals Aviapartner uit te persen als citroenen?”, schreef BTBABVV-voorzitter Frank Moreels begin deze week nog in een open brief aan de reizigers.
In slechte papieren
“De vakbonden moeten toch ook beseffen dat Aviapartner in financieel slechte papieren zit: het boekt jaarlijks een verlies van twee tot vijf miljoen euro en torst al een schuldenberg van zo’n 50 miljoen. Dat is onhoudbaar. Of willen ze het einde van het bedrijf?”, vraagt Eddy Van de Voorde zich luidop af. “Misschien zou het inderdaad niet slecht zijn dat de luchthavenuitbater na jaren van investeren in een shoppingcenter en een veiligheidsplatform, nu ook eens geld pompt in de dienstverlening die wij als reiziger niet zien, zoals een moderne bagageafhandeling op maat van het sterk toegenomen aantal passagiers”, zegt Luk De Wilde.
En de kritiek op de veel te goedkope vliegtickets? “Daar moet ik toch eens om lachen: ja, je kunt voor 20 of 25 euro naar Barcelona, maar dan zal je er wel snel bij moeten zijn, want doorgaans zijn er maar vier tot vijf stoelen beschikbaar voor die prijs. Voor de andere ben je vaak even duur, soms zelfs duurder af dan bij klassieke maatschappijen, zeker als je ook nog eens alle toeslagen in rekening brengt.”
Eddy Van de Voorde
Transporteconoom
‘‘Als de bonden vroeger het land wilden lamleggen, deden ze dat bij de NMBS. Nu is de luchthaven het nieuwe strijdtoneel.’’