Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Officiële bevestiging dat olie uit Curaçao geen afvalstof is”
Antwerps bedrijf Oilchart International verweert zich tegen aantijgingen
Het Antwerpse bedrijf Oilchart International, dat scheepsbrandstoffen (bunkers) blendt en levert aan de scheepvaart, ontkent dat het niet volgens de regels heeft gewerkt in het dossier van geïmporteerde olie uit Curaçao. De firma voelt zich daarbij gesterkt door een beslissing tot nietvervolging van het parket, een beslissing van de Afdeling Milieuhandhaving en een brief van minister Joke Schauvliege (CD&V). Er loopt nu een gerechtelijk onderzoek waarin het bedrijf wordt genoemd, en waarvoor ook een huiszoeking plaatsvond op het kabinet van minister Schauvliege, die daarop zelf een klacht met burgerlijkepartijstelling indiende tegen een kabinetsmedewerker.
Sinds 2012 werkt het Antwerpse Oilchart International mee aan de opkuis van een ‘asfaltmeer’ op het Antilliaanse eiland Curaçao. Dat ontstond ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, toen Shell er grote hoeveelheden kerosine produceerde. Een nevenproduct daarvan was asfalt, dat bestaat uit olie, goed voor meer dan een miljoen ton.
Door het opruimen van dat ‘asfaltmeer’ zou de Buska Baai in Curaçao na tachtig jaar vrij van asfalt worden. Oilchart verklaart hierover dat het deel uitmaakt van de inspanningen van het bedrijf om bij te dragen tot de circulaire economie.
De centrale vraag daarbij is nu of de betrokken olie als een afvalstof moet worden beschouwd, of kan worden ingezet als grondstof. Concreet werkte de Antwerpse bunkeraar samen met het lokale bedrijf Asfalt Lake Recovery (ALR) om de plas op te ruimen. ALR werd door de lokale overheid aangesteld voor deze opruiming. ALR voegde aan de olie lichtere oliefracties toe, waardoor de olie beantwoordde aan de officiële Amerikaanse norm voor ‘fuel n°6’. ALR verkocht de olie onder meer aan Oilchart. Oilchart vervoerde vervolgens deze olie per tanker naar Europa. Zo luidt de officiële verklaring van Oilchart.
Samenstelling geanalyseerd
Eenmaal hier werd de substantie volgens Oilchart, nadat de olie was geanalyseerd door een onafhankelijke partij, ofwel verder bewerkt ofwel verkocht aan andere Europese raffinaderijen. In totaal zouden er tussen 2012 en 2015 zo’n tien transporten zijn geweest. Oilchart benadrukt dat alle producten die op deze wijze werden verkocht, voldoen aan de wettelijke specificaties.
Over de voorraden in de Antwerpse haven ontstond in 2014 evenwel een discussie met de milieu-inspectie. Die maakte een proces-verbaal op voor vermeende milieumisdrijven, waaronder het mengen van gevaarlijke afvalstoffen met andere afvalstoffen. De olie zou zijn gebruikt als scheepsbrandstof, maar die zou niet conform de norm zijn.
“Niets fout gedaan”
Dat laatste ontkent het bedrijf. Het wijst op een aantal beslissingen van verschillende overheden, zoals een brief van januari 2015 van minister Schauvliege. Die beslissing werd voorbereid door haar adjunct-kabinetschef en gaf aan dat de “ingevoerde olie als een grondstof wordt beschouwd”, waardoor Oilchart er verder mee kon werken. Naar aanleiding van de huiszoeking op haar kabinet heeft de minister tegen deze adjunct-kabinetschef een klacht met burgerlijkepartijstelling ingediend en hem op non-actief geplaatst. Om de transporten te verantwoorden, verwijst Oilchart ook naar een beslissing van het Openbaar Ministerie. “In 2014 had de Dienst Milieu-inspectie een pv opgesteld voor de invoer van de olie uit Curaçao, stellende dat het een afvalstof zou zijn. Het Openbaar Ministerie heeft beslist om Oilchart niet te vervolgen.” Daardoor kon de Afdeling Milieuhandhaving van het ministerie van Leefmilieu zelf nog een administratieve geldboete opleggen, maar ze besloot dat niet te doen omdat de olie geen afval is vermits deze nog nut had voor Oilchart en er geen specifieke technische eisen zijn voor dit geïmporteerd product, zodat er ook geen inbreuk kan zijn.
OVAM overruled?
Ook de Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM liet het bunkerbedrijf weten dat de beslissing vanuit het kabinet-Schauvliege om de olie als grondstof te aanzien “wordt gehonoreerd”. Maar de kwestie was aanleiding tot een discussie tussen de top van OVAM en het kabinet-Schauvliege, die nog steeds niet is uitgeklaard: OVAM blijft bij haar principieel standpunt dat een zogeheten ‘grondstofverklaring’ nodig is. Dat is een officiële toelating van OVAM om afvalstoffen voorwaardelijk toch als grondstof in te kunnen zetten.
Juridische onzekerheden
Oilchart wijst erop dat de transporten intussen al sinds 2016 stilliggen omdat, zo licht de bunkeraar toe, “door het gevoerde vervolgingsbeleid het klimaat in België en Nederland juridisch te onzeker is, hoewel deze producten voldoen aan alle wettelijke normen”.
Wat het gerechtelijk onderzoek zal opleveren, valt vooraf moeilijk te voorspellen. Oilchart laat weten dat het betreurt dat het door de juridische discussie niet verder kan bijdragen tot de sanering van de Buska Baai, die daardoor nog langer een asfaltmeer zal blijven.