Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vrijduikers leren Schoenaerts onder water acteren
Acteur moest twee minuten onder water blijven voor opnames ‘Kursk’
Acteur Matthias Schoenaerts (40) heeft voor zijn rol in de nieuwe film Kursk - over de ramp met de gelijknamige onderzeeër - les gekregen van vrijduikers. Schoenerts moest ruim twee minuten onder water kunnen blijven tijdens actiescènes, vertelt hij: “Hoe je het ook draait of keert, dat is gevaarlijk”, zei hij zelf.
Schoenaerts speelt in Kursk kapitein-luitenant Mikhail, een van de bemanningsleden op de Russische atoomduikboot Koersk, die in 2000 in de Barentszee verging. “Een verhaal over de wil om te leven, om te overleven”, zei de acteur zelf in een interview. Matthias Schoenaerts draaide scènes onder water terwijl hij ruim twee minuten zijn adem inhield. Daarvoor ging hij ‘diep’, zowel letterlijk als figuurlijk. Schoenaerts: “De opnames gebeurden in een zwembad van acht meter diep, zonder licht of duikbril, waardoor alles troebel was. Het lag daar vol metalen voorwerpen. Hoe je ’t ook draait of keert, dat is gevaarlijk. Een duikongeval kan snel gebeuren, maar daaraan probeer ik niet te denken.”
Onderwatersport
Om die scènes te kunnen spelen kreeg hij les van ‘freedivers’. “Hij heeft dan wel les gekregen, toch is het vrijduiken als sport het tegenovergestelde van wat je in die film zult zien”, reageert Herwig Van Cotthem (55) uit Antwerpen, instructeur en voorzitter van de
freedivers van de Vlaamse duiksportliga Nelos. “Het doel bij vrijduiken is niet zo diep mogelijk duiken of zo lang mogelijk onder water blijven. Het doel is ontspanning, en minutenlang je adem inhouden is daar een effect van.”
Vlaanderen telt volgens Van Cot Cotthem.
them zo’n tweehonderd vrijduikers.
“Het is een van de snelst groeiende onderwatersporten. Mensen zijn op zoek naar manieren om te relaxen.” Ook yoga en meditatie zijn populair, en daar is
freediving eigenlijk een vorm van. “Je leert om je mentale kracht optimaal in te zetten, met gebruik van de juiste techniek, om zo in een staat van ‘mentale excellentie’ te komen”, zegt Van Cotthem. “Het leert je omgaan met angst, en hoe je die in je voordeel kunt gebruiken.”
‘Le grand bleu’
Verscheidene duikclubs in Vlaanderen bieden vrijduiken aan. Dat kan in een gewoon zwembad, maar er zijn ook drie diepe baden, in Zwevegem, Beringen en Ukkel. Die zijn tussen zeven en 33 meter diep. “Daarin gaan duikers met een daallijn naar beneden, in gewone zwembaden niet”, zegt Van Cotthem. “De uitrusting is verder heel beperkt (onder meer vinnen en
een duikbril, red.), maar je doet het nooit alleen, altijd met een buddy die waakt over de veiligheid.”
Doel is dus telkens tot die ultieme staat van ontspanning komen, euforie zelfs, vergelijkbaar met de runner’s high van lopers of het gevoel van vrije val bij parachutisten. “De juiste ademhaling is daarbij cruciaal”, zegt Van “Je begint liggend in het water met een ontspannen buikademhaling. Dan doe je twee keer een volledige ademhaling via buik en borst, om dan in vijftien seconden de laatste ademteug te doen: diep en volledig in- en diep en volledig uitademen. Je leert dat meteen, en zo kun je tijdens de eerste of tweede les al twee minuten onder water blijven”, zegt Van Cotthem.
“Bij sommige oefeningen loopt het op tot 4 à 5 minuten, het wereldrecord ligt rond de 11 minuten. Het diepterecord is 250 me- ter.”
Wie doet er aan vrijduiken? “Een divers publiek”, vindt Van Cotthem. “Het kan vanaf 14 jaar, en het zijn mensen die houden van water en iets voelen voor zwemmen met dolfijnen of walvissen bijvoorbeeld. Ik ben destijds begonnen met duiken, maar ben naar het vrijduiken overgestapt dankzij Le grand bleu (de film van Luc Besson uit 1988, red.). Die film geeft heel goed de sfeer van het vrijduiken weer.” Allicht een betere initiatie dan Kursk dus.