Gazet van Antwerpen Stad en Rand
600.000 geboetseerde beeldjes moeten wijken voor salamander
180.000 vrijwilligers werkten mee aan WO I-kunstwerk in Ieper
In de Westhoek moet alles wijken voor de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Maar dit keer moet ‘den oorlog’ zelf wijken. In het belang van de natuur. Om een familie kamsalamanders een landbiotoop te geven, worden de 600.000 (!) beeldjes van de zeer succesvolle land-artinstallatie ComingWorldRememberMe na 11 november weggehaald uit het natuurdomein De Palingbeek in Ieper. “We leggen er ons bij neer.”
Dat het heel erg jammer is dat de beeldjeszee moet verdwijnen van die symbolische plaats. En dat ze het liever anders hadden gezien, zeker na al die warme en positieve reacties. Maar dat ze zich er uiteindelijk bij zullen neerleggen. Zo klinkt het bij de vzw Kunst van intendant Jan Moeyaert.
Ook kunstenaar Koen Vanmechelen had bij de start van het project een andere visie. “We hoopten om de installatie aan de natuur over te leveren. Dat de beeldjes opgenomen zouden worden in de kleibodem waaruit ze gemaakt zijn en het groen de beelden zou overwoekeren.”
Zeker ook omdat er zo veel tijd en werk in kroop en de impact erg groot was. “Vier jaar lang boetseerden 180.000 vrijwilligers aan de 600.000 beelden, een voor elke gesneuvelde van de oorlog op Belgisch grondgebied. Mensen stonden stil bij het belang van de vrede. Ook die kwart miljoen bezoekers in de laatste zeven maanden.”
Onmogelijk
Maar die droom spat nu uit elkaar. “Dit is voor een groot deel waardevol natuurgebied”, zegt Marie-Laure Vanwanseele van het Agentschap Natuur en Bos. “Toestemming voor een permanente constructie gaan wij nooit geven. Een tijdelijke constructie kan wel, als de natuur er niet op achteruit gaat.”
Geluidsniveau bij evenementen, beperkte verlichting. Op het eerste gezicht lijkt het lapje grond dat honderd jaar niemandsland was in een van de felst bevochten frontzones niet meer dan een weiland. Nochtans is net die specifieke groene zone van belang voor enkele vleermuissoorten, voor verschillende vogels waaronder de zeldzamere wespendief en als landbiotoop voor enkele tientallen kamsalamanders in de regio. “En die amfibiesoort is bijzonder kwetsbaar en geniet daarom de hoogste wettelijke bescherming in Vlaanderen.”
Marie-Laure Vanwanseele
Agentschap Natuur en Bos
“Kamsalamanders zijn bijzonder kwetsbaar en genieten daarom de hoogste wettelijke bescherming in Vlaanderen.”
Beeldjes opnieuw samenbrengen
Kunstenaar Vanmechelen zeker niet ingaan tegen het belang van de natuur. De 600.000 beelden van zijn project zullen nu niet worden verplaatst naar een ander gebied, maar worden stuk voor stuk weggeschonken. “Natuurlijk onder voorwaarden. De nieuwe eigenaars mogen ze niet verkopen of als individueel kunstwerk tentoonstellen. Dat is tegen mijn bedoelingen. Wie een beeldje komt ophalen, is eigenlijk een soort museumarchivaris. Hij of zij moet de beeldjes overleveren aan de volgende generatie familie of vrienden. Zodat ze over pakweg honderd jaar nog eens alle beelden kunnen samenbrengen en de mensen opnieuw doen stilstaan en nadenken.”