Vlamingen laten massaal voornaam veranderen

Stormloop sinds procedure op 1 augustus makkelijker en gratis werd

Al minstens 780 Vlamingen hebben hun voornaam laten veranderen. Dat blijkt uit een rondvraag van onze zusterkrant Het Nieuwsblad bij dertig Vlaamse steden en gemeenten. Sinds één augustus kan je die nieuwe voornaam bij het loket in het gemeentehuis aanvragen. Dat is sneller en makkelijker dan vroeger, én gratis. Het succes is zelfs zo groot dat veel kleinere gemeentes nu overwegen om toch weer geld te vragen. “We willen verhinderen dat mensen lichtzinnig hun voornaam laten aanpassen.”

Wie zijn voornaam wilde aanpassen, moest voor 1 augustus naar de FOD Justitie stappen. Er volgde een lange procedure, die tot anderhalf jaar kon aanslepen en 490 euro kostte. Door een wetswijziging kan je nu gewoon aan het loket in het gemeentehuis om een andere naam vragen. De procedure mag hoogstens drie maanden duren, en is in principe gratis.

De versoepeling heeft zijn effect niet gemist. In Antwerpen zijn er al 175 naamsveranderingen uitgevoerd, tegenover zeventien verzoeken in de drie zelfde maanden van 2017, en er zijn daarnaast nog een aantal verzoeken die lopen.

Hoeveel mensen in totaal al hun voornaam lieten aanpassen, kan de FOD Binnenlandse Zaken om technische redenen niet zien. “Maar het is een ware stormloop”, klinkt het bij de ambtenaren van de dienst burgerlijke stand van verschillende steden. “Het is alsof mensen hier jarenlang op zaten te wachten, en nu allemaal hun kans grijpen.”

Maria wordt Marie

“De mensen die langskomen vragen hoofdzakelijk kleine wijzigingen. Het zijn geen excentrieke aanvragen”, zo klinkt het in Turnhout. “Iemand die Jean-Pierre heet, maar door iedereen Jean genoemd wordt, wil dat op papier vastleggen. Of een Maria die iedereen Marie noemt. Sommige mensen willen af van een streepje in hun naam. Vroeger was de drempel te hoog om zoiets te laten veranderen. Nu niet meer.”

Ook transgenders laten na een geslachtsverandering hun naam aanpassen.

“Veel mensen willen van een ouderwetse naam af”, zegt de Brugnaam se schepen van burgerlijke stand Martine Matthys (CD&V).

Te veel werk Sommige kleinere gemeentebesturen

zuchten dat ze de toevloed moeilijk kunnen bolwerken. “We moeten die voornaam niet enkel aanpassen in ons eigen register, maar in alle databanken waar die ooit vermeld werd: op de geboorteakte, de huwelijksakte, de eventuele echtscheidingspapieren, de geboorteakte van de kinderen...”. Daarom willen sommige gemeentebesturen nu toch geld vragen voor de naamsverandering. “Om te verhinderen dat er lichtzinnige aanvragen komen”, zo klinkt het. De wet geeft gemeentebesturen die autonomie, net zoals ze ook de prijs van een vuilniszak of een identiteitskaart mogen bepalen.

“Toen het nieuws bekendraakte, kwamen hier meteen veel mensen om info vragen”, zegt burgemeester Lode Hofmans (Open Vld) van Ranst. “We hebben de nieuwe regelgeving even uitgesteld, en met het schepencollege beslist dat we 500 euro zouden vragen aan wie een nieuwe voornaam wil. We maken een uitzondering voor wie bijvoorbeeld een ongepaste voornaam heeft, die betaalt 50 euro. Voor transgenders is de aanvraag gratis. Sindsdien is er nog maar één aanvraag geweest.”

In veel steden en gemeentes blijft de aanvraag voorlopig gratis, maar kondigt men een evaluatie aan na Nieuwjaar.