Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Vandaag vieren we geen feest, dit is een moment van reflectie en bezinning”
Burgemeester Bart De Wever op ceremonie in Stadspark naar aanleiding van honderdste verjaardag Wapenstilstand:
“We staan daadwerkelijk veel te weinig stil bij het parcours dat onze ouders en grootouders hebben afgelegd”, sprak burgemeester Bart De Wever (N-VA) zondag het publiek toe aan het Oorlogsmonument in het Stadspark. “Vandaag vieren we geen feest, maar houden we een moment van reflectie en bezinning.”
Een politiefanfare luidt de ceremonie in door de driehoek, gevormd door de Van Eycklei en de Rubenslei met het Oorlogsmonument als derde zijde, muzikaal te betreden. Daarna volgt de onmiskenbare aankondiging verderop in het Stadspark. Klokslag elf uur laten militairen een kanon elf keer donderen. De rookpluimen reiken zowat tien meter ver en beroeren het gebladerte van de reusachtige bomen. Bij het Oorlogsmonument wordt de Last Post gespeeld.
Een hoogdag voor militairen, vindt Thierry Gysels van het Militair Provinciecommando Antwerpen. “Deze plechtigheid leeft nog altijd onder de soldaten”, verzekert hij ons. “Een van de redenen waarom ik militair ben geworden, is om de vrede te bewaren. Hon- derd jaar Wapenstilstand is dan ook een uniek tijdsmoment.” De herdenking ervan is voor Thierry Gysels een essentieel gegeven. “Dat we dit na al die jaren nog doen, betekent dat de soldaten in beide wereldoorlogen niet voor niets gestorven zijn. De Wapenstilstand van elf november maakte dan wel een einde aan WO I, maar deze dag is even goed een herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.“
En dan neemt burgemeester Bart De Wever het spreekgestoelte in. “Vandaag vieren we geen feest”, maakt hij van bij de start duidelijk. “Dit is een moment van bezinning en reflectie. We staan veel te weinig daadwerkelijk stil bij het parcours dat onze ouders en grootouders hebben afgelegd. We mogen nooit vergeten welke offers er zijn gevallen voor de welvaart die wij nu als vanzelfsprekend beschouwen.”
“De speeches zijn elk jaar ongeveer dezelfde”, zegt Richard De Waegemaeker (89). Hij komt als oud-soldaat van de marine al veertig jaar steevast naar de herdenking in het Stadspark.
“Ik ben er vooral voor de sfeer.” Richard heeft een klaproos op zijn jas gespeld, naar Brits gebruik draagt hij die heel de maand november. Onder zijn jas hangt tussen zijn eretekens op zijn uniform nog een tweede klaproos, voor de zekerheid. “Het is jammer dat veel mensen niet meer weten wat deze dag betekent. Maar vandaag zie ik toch wat meer volk dan gewoonlijk.”
Richard De Waegemaker (89) Oorlogsveteraan ‘‘De speeches zijn elk jaar ongeveer dezelfde. Ik kom voor de sfeer ’’
Bart De Wever besluit inmiddels zijn toespraak met de vraag om een applaus voor Stanley Williams. Deze Engelse veteraan van Wereldoorlog II hielp Antwerpen mee bevrijden en bleef later in de stad wonen. Stanley viert ook zijn 95ste verjaardag. Een warm en respectvol applaus valt hem ten deel. Na de ceremonie zal hem ook nog een ‘happy birthday’ worden toegezongen door een vijftigtal aanwezigen.
Ook acteur Herbert Flack en Helen Grevers, directeur van het Vredescentrum, houden nog toespraken. Daarop volgt een andere traditie, die van de bloemenkransen. Iedereen die er één aan het monument wilde leggen, kon dat op voorhand laten weten. In de praktijk gaat het vooral om ambassadeurs, oudstrijders, oorlogsverenigingen en hoogwaardigheidsbekleders zoals de burgemeester en de politiecommissaris. In totaal worden er vierentwintig kransen gelegd. Ze worden naar voor gedragen door scout in piekfijn uniform. “Scouts zijn niet altijd bezig met onnozel doen en spelen”, laat Charlotte Libeer (20) verstaan. Ze is leidster van FOS Scouts Impeesa uit Deurne. “Er waren bij de oorlog ook scoutsgroepen betrokken. Een deel van de survivaltechnieken die we onze leden aanleren, dateert nog uit die periode. Er zijn veel gelijkenissen met het leger, zoals onze werking in patrouilles, onze dagopeningen en formaties.”
Het kinderkoor Zing Zang Zong doet nog een duit in het zakje met drie uitvoeringen, waaronder het Vredeslied van Beethoven. Het koor zet nog enkele bloemen bij de duizend die er al stonden dankzij het Vredescentrum. Dat ontving een jaar lang kinderen om hen over WO I te informeren. Elk kind maakte achteraf een vilten bloem. Die krijgen alle een plaatsje aan het oorlogsmonument. “Het blijft onze kerntaak om verhalen over de wereldoorlogen te verzamelen en te vertellen”, stelt Helen Grevers.