Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Operatie Lege
Succesvolle wraking onderzoeksrechter kan grote gevolgen hebben
Een eerste bom onder het grote onderzoek naar voetbalfraude is het, de succesvolle wraking van de Tongerse onderzoeksrechter Joris Raskin. Hij is door de beslissing van het Antwerpse hof van beroep niet langer aan zet “omdat de schijn van partijdigheid is gewekt door zijn rol als onderzoeksrechter én jurist bij de Voetbalbond”. De kans is groot dat de strafrechtadvocaten nu de jacht openen op de “onw ettige” telefoontaps. Maar volgens specialisten is dat pas echt een moeilijk te nemen horde.
BETEKENT HET EINDE VAN DE ONDERZOEKSRECHTER OOK DAT DIENS ONDERZOEKSDADEN NIETIG ZIJN? ANDERS GEZEGD: MOET HEEL HET ONDERZOEK IN DE PRULLENMAND?
Geen betrokken advocaat die het gisteren hardop wilde gezegd hebben, maar het einddoel zal de totale vernietiging van het strafonderzoek zijn. “Al is dat makkelijker gezegd dan gedaan”, zegt advocaat Joris Van Cauter. Hij wraakte in het verleden zelf een Gentse onderzoeksrechter. Maar diens onderzoeksdaden bleven toen wél overeind. “De wet voorziet niet in een nietigheidssanctie”, zegt hij. “Het is geen logisch gevolg dat nu plots alle onderzoeksdaden geschrapt moeten worden. Het is aan de betrokken advocaten om elke daad die Raskin heeft gesteld onder de loep te nemen. En te kijken of een andere onderzoeksrechter andere beslissingen zou hebben gesteld. Het is niet Raskin die eigenhandig beslist heeft wat de spilfiguren in het dossier tegen elkaar gezegd hebben aan de telefoon. Dat hebben ze zelf gedaan. Het geldt dus als objectieve bewijsgaring.”
Advocaat Sven Mary noemt speculeren over het proberen nietig verklaren van het onderzoek “totaal voorbarig”. Hij verdedigt de aangehouden makelaar Karim Mejjati. “Spreken van een nietigheid van het hele gerechtelijk onderzoek stoelt voorlopig op niks. Laten we eerst rustig het arrest van het hof van beroep lezen. Maar dat deze wraking gevolgen kan hebben voor een aantal gestelde onderzoeksdaden, dat spreekt voor zich.”
WAT MAAKTE DE ‘DUBBELE PET’ VAN DE ONDERZOEKSRECHTER/LID VAN VOETBALBOND ZO PROBLEMATISCH?
Concreet gaat het om alle handelingen die de gewraakte onderzoeksrechter heeft gesteld tussen november 2017 (de start van Operatie Zero) en 17 maart 2018 (de dag dat Raskin zich terugtrekt uit de licentiecommissie van de Belgische Voetbalbond). Lees: de periode waarin Raskin het startsein gaf om de telefoons van alle protagonisten (makelaars, bestuursleden, scheidsrechters en spelers) af te tappen. Net uit die bezwarende telefoontaps zijn alle huiszoekingen, aanhoudingen en verhoren voortgevloeid. Dus in de periode dat Raskin én onderzoeksrechter én jurist was bij de Voetbalbond zijn alle onderzoeksdaden gesteld die het dossier vandaag maken tot wat het is.
WAT IS DE VOLGENDE STAP VAN DE ADVOCATEN VAN BART VERTENTEN, EN WANNEER MOGEN WE DIE VERWACHTEN?
Met Hans Rieder weet je nooit. De procedurepleiter werpt zich al jaren op als Angstgegner van het gerecht. Onvoorspelbaar, nors, maar vooral ook bevlogen. Hij komt als morele winnaar uit deze eerste veldslag en zal deze overwinning ongetwijfeld gebruiken om heel het onderzoek proberen onderuit te halen. Maar hoe en wanneer? Koffiedik kijken.
Het kan stapsgewijs de komende maanden. Of, pas later, uit tactische overwegingen, op het strafproces zelf. Tot dan zweeft zijn strijdplan als een zwaard van Damocles boven het onderzoek.
Gisteren kwam hij niet eens naar het arrest luisteren, zo overtuigd van winst was hij. Rieder zegt “blij” te zijn met de logische beslissing van het hof. “Het hof heeft mij volledig gevolgd in mijn argumentatie, met name dat de onderzoeksrechter twee verschillende petjes droeg toen hij zijn onderzoek startte: dat van de licentiecommissie van de Voetbalbond en dat van onderzoeksrechter bij het gerecht. Dat is belangenvermenging.”
De focus ligt nu op de vrijlating van scheidsrechter Bart Vertenten, intussen al meer dan een maand in de cel. Volgens insiders gaat het niet goed met de scheidsrechter/radioloog en overleeft hij letterlijk op water en brood. Donderdag velt de Antwerpse kamer van inbeschuldigingstelling een oordeel. “Ik zie echt geen reden waarom Bart Vertenten nog langer in de gevangenis moet blijven. En de wraking van de onderzoeksrechter is een extra element in mijn argumentatie.”
Joris Van Cauter
Advocaat
“Eigenlijk had Raskin zelf in november 2017, bij de start van het onderzoek, de opdracht moeten weigeren. Waarom stapte hij pas in maart 2018 op, toen zijn onderzoek al vijf maanden draaide? Alsof hij zelf nattigheid voelde.”
MAAKTE HET GERECHT EEN KAPITALE FOUT DOOR NET RASKIN TE KIEZEN ALS ONDERZOEKSRECHTER?
Bij het federaal parket wil niemand officieel reageren op de wraking. “We gaan het arrest eerst rustig lezen en dan beslissen of we cassatieberoep aantekenen”, klinkt het.
Dat de wraking een fameuze streep door de rekening is, lijdt geen twijfel. Raskin was het gezicht van het onderzoek. En een geblameerd onderzoek is het laatste wat het federaal parket wil.
Omdat het (zwart) geld van makelaars als Dejan Veljkovic en Mogi Bayat via een Genkse bank passeerde, werd eind vorig jaar een onderzoeksrechter met Limburgse roots aangeduid. Advocaat Joris Van Cauter stelt dat het de fout is geweest van de Limburgse rechtbank om Raskin aan te duiden, net wegens zijn dubbele pet. “En eigenlijk is het Raskin zelf die in november 2017, bij de start van het onderzoek, de opdracht had moeten weigeren. Waarom stapte hij pas in maart 2018 op, toen zijn onderzoek al vijf maanden draaide? Alsof hij zelf nattigheid voelde.”
Anders gezegd, klinkt het meermaals: het stond in de sterren geschreven dat iemand van de betrokkenen in het dossier zich ooit vragen zou stellen bij de dubbele functie van de chef d’enquête. Zeker omdat ook Raskin wist dat de vader van betrokken scheidsrech- ter Sebastien Delferière in het uitvoerend comité van de Voetbalbond zit. Net als Mehdi Bayat, broer van de aangehouden Mogi. En wie benoemde de leden van de licentiecommissie? Juist ja, datzelfde uitvoerend comité.
KOMEN ALLE VERDACHTEN NU METEEN VRIJ?
Neen. Het onderzoek dendert in principe met hetzelfde tempo verder. Alleen komt er een andere machinist. Het zal een collega van Joris Raskin zijn die de zaak overneemt. Volgens onze informatie wordt het allicht Patrick Noelmans, de man die ooit de befaamde parachutemoord oploste. Voor de overgrote meerderheid van de aangehouden verdachten in de cel verandert eigenlijk niets. Op 27 november staat een nieuw debat over de verlenging van hun aanhouding voor de raadkamer gepland. Dat bevestigt advocaat Sven Mary.
Bart Vertenten zelf krijgt donderdag te horen of hij (onder voorwaarden) huiswaarts mag. “Juridisch-technisch heeft de succesvolle wraking niets te maken met zijn aanhouding of vrijlating”, stelt Van Cauter. “Maar een psychologisch voordeel is het zeker.”
Sven Mary zou het dan weer “een mooie geste” vinden om Vertenten nu snel te lossen.