Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Natuurbehoud is de missie van de Antwerpse Zoo”
Dierentuin presenteert boek over natuurreservaat en “kroonjuweel” De Zegge in Geel
De Antwerpse Zoo heeft natuurprojecten in Brazilië, Congo, Zuid-Europa en … in de Antwerpse Kempen. In Geel Ten Aard, vlak bij Bobbejaanland, ligt De Zegge, 120 hectare natuurgebied dat in 1952 gered werd door de toenmalige Zoo-directeur. Het hoe en waarom leest u vanaf nu in het boek van ereconservator Marcel Verbruggen (93).
Huidig Zoo-directeur Dries Herpoelaert noemt De Zegge niet alleen een verborgen parel van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen (KMDA), maar ook het kroonjuweel. Het is een van de natuurprojecten waar de KMDA de komende jaren fors wil investeren, voor het behoud, maar wie weet ook voor een uitbreiding. Er zijn minstens 25 plantensoorten die elders nog amper groeien en een heel verscheiden vogelpopulatie met ook enkele unieke exemplaren – zoals de roerdomp, de snip en de bruine kiekendief.
“En vergeet ook de andere dieren niet, zoals de vos, reeën, spitsmuizen en de ringslang. Die laatste vind je in Vlaanderen bijna nergens, maar bij ons doet de populatie het prima”, zegt huidig conservator
Bert Veris.
Kleine Nete
Het laagveengebied ligt in het overstromingsgebied van de Kleine Nete en was vroeger grotendeels moerasgebied. “Toen in de jaren vijftig het hele gebied dreigde ontgonnen te worden voor de moderne landbouw, sprong een groep notabelen in de bres”, legt de conservator uit. “Zij wilden niet alle natuur zien verloren gaan ten koste van de economie. Toenmalig Zoo-directeur Walter Van den Bergh richtte zijn pijlen op De Zegge en kocht in naam van de Zoo dertig hectare moeras. Dat deel groeide gestaag en toen in 1961 onteigening dreigde, hield hij voet bij stuk. “Wij geven dat niet af”, klonk het luid en duidelijk. Er kwam zelfs bemiddeling van koning Leopold III aan te pas om De Zegge als natuurdomein te behouden. Het lukte en er kwam zelfs een stukje bij. We mochten veertig hectare houden.”
Met de hulp van het grote publiek en een grootscheepse stickeractie kon in de jaren zeventig het beschermde deel nog fors worden vergroot. “Red De Zegge was een mega-actie. Particulieren, scholen, iedereen kocht massaal stickers. Voor 20 frank (0,5 euro) kon je vier vierkante meter van De Zegge kopen. Met de opbrengst van de verkoop in 1973 werd De Zegge in één klap 82 hectare groot”, klinkt Veris enthousiast. “Die stunt zou ik nu graag overdoen. Niet dat ik al een concreet actieplan heb, maar ik hoop dat we De Zegge nog eens kunnen verdubbelen. Dit keer terug richting Kleine Nete, want die is van levensbelang voor het reservaat. Er ligt zo’n zevenhonderd meter landbouwgebied tussen De Zegge en De Nete, maar er wordt niet veel meer aan landbouw gedaan omdat het hier te nat is. Misschien is het tijd om de gronden terug aan de natuur te geven. Dan kunnen we ook dijken met wandel- en fietspaden aanleggen om het publiek, ook zonder gids, toe te laten. Iedereen kan hier dan komen genieten van de rust, de stilte en de absolute schoonheid van De Zegge.”
Bert Veris
Conservator De Zegge
“De Kleine Nete is van levensbelang voor De Zegge. Ze moeten weer met elkaar worden verbonden.”
Enorme biodiversiteit
Professor gedragsecologie Hans Van Dyck is als natuurliefhebber en adept van Marcel Verbruggen groot voorstander van De Zegge. “Het is zo mooi om het geheel te zien, die enorme biodiversiteit. Op de ene plek zijgt het water neer, andere stukken zijn gevuld met kwel (water dat onder druk boven
komt, red.). Zowel het kikker- als het vogelperspectief maakt het zo ontzettend mooi om naar te kijken.”
BIEKE LATOUWERS
De Zegge, Marcel Verbruggen, 352 blz. Het boek is te koop in de Zoo-shop of te bestellen via dezegge.boek@gmail.com