Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Wij doen beter dan Londen”
Wouter Arrazola de Oñate, medisch directeur van de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding, trok voor de implementatie van de Antwerpse lage-emissiezone (LEZ) naar het kabinet van schepen van Mobiliteit Koen Kennis (N-VA). “Ik heb daar voorspeld dat de lage-emissiezone weinig effect zou hebben op onze gezondheid, maar werd daar weggelachen als vriendje van Groen. Nochtans was ik er gewoon als vertegenwoordiger van de Wereldgezondheidsorganisatie, om uit te leggen dat er veel drastischere maatregelen nodig zijn als we onze kinderen willen beschermen.”
Arrazola de Oñate voelt zich nu enigszins gesterkt door een studie die in medisch vakblad verschijnt. Die stelt dat de lage-emissiezone in Londen (in fases ingevoerd sinds 2008) er niet voor heeft gezorgd dat het aantal kinderen met een verlaagde longcapaciteit of astmasymptomen is gedaald. De luchtkwaliteit is er wel (bescheiden) verbeterd, maar op de longgezondheid heeft dat dus geen effect. Meer dan tweeduizend 8- en 9-jarigen werden daarvoor onderzocht, en er werden zowel bij hun thuis als in hun school metingen uitgevoerd. Wel een beetje gedaald sinds de Londense LEZ, is het aantal gevallen van neusontsteking.
Een longcapaciteit die met een paar procent is verlaagd, zal naar alle waarschijnlijkheid geen probleem zijn voor gezonde
The Lancet Antwerps schepen van Leefmilieu Nabilla Ait Daoud (N-VA) is tevreden met de invoering van de lage-emissiezone in Antwerpen. “In Londen geldt die niet voor alle voertuigen, bijvoorbeeld niet voor personenwagens, in Antwerpen wel. Het is dus logisch dat wij betere resultaten halen dan Londen. Zo is de berekende hoeveelheid uitgestoten roet in de LEZ gedaald met 33,7 procent, en roet is een van de schadelijkste polluenten voor onze gezondheid. De verjonging en verschoning van het wagenpark speelt daarbij ook een rol, maar ook los daarvan is er een daling van 21,9 procent. De luchtkwaliteit verbetert aantoonbaar. Het belangrijkst is de vervuiling aanpakken bij de bron, maar we nemen ook flankerende maatregelen, zoals subsidies voor de installatie van filters in scholen en kinderdagverblijven.” kinderen, zegt professor Chris Griffiths van de Queen Mary University of London in
“Maar we moeten dringend te weten komen of dat tekort een impact heeft op hun longfunctie en gezondheid in hun latere leven. Tot we daar meer over weten, zouden artsen moeten overwegen om ouders van kinderen met een significante longziekte te adviseren om niet in een zwaar vervuilde buurt te wonen, of om maatregelen te nemen die hun blootstelling aan vervuiling beperken.”
The Lancet.
Sowieso is er meer onderzoek nodig naar het probleem, stelt de studie in
Dat er een verband is tussen luchtverontreiniging en gezondheid (in het algemeen), staat wel vast. “Op populatieniveau”, legt een deskundige uit. “Vergelijk het met roken. Je kunt roker zijn en 90 jaar oud worden. Maar dat betekent niet dat roken gezond is. Roken ís een voornaam risico. En luchtvervuiling is dat ook.”
Honderden stoffen in de lucht
The Lancet.
Die vervuiling is ook een complexe zaak, er zijn honderden stoffen in de lucht die een rol spelen. Stikstofdioxide bijvoorbeeld, of fijn stof. Die zijn goed meetbaar, en er gaat dan ook veel aandacht naar uit.
Europa telt inmiddels tweehonderd lageemissiezones. In Londen wordt in april 2019 een ‘ultralage-emissiezone’ ingevoerd, met strenge normen nu ook voor autoverkeer (tot nu toe gaat het enkel om zwaarder verkeer). In Antwerpen kennen we de LEZ sinds februari 2017. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) voert op verscheidene locaties metingen uit om de resultaten daarvan in kaart te brengen. De evaluatie na één jaar is alvast positief: alle schadelijke stoffen die vrijkomen door autoverkeer werden één jaar na de invoering van de LEZ minder gemeten.
“Een wetenschappelijk onderbouwde uitspraak over de LEZ kunnen we nog niet doen”, zegt de VMM. Dat kan pas na drie à vijf jaar. “Alleszins: alle maatregelen waardoor het verkeer afneemt of waardoor er minder vervuilende wagens rijden, zijn goed voor de luchtkwaliteit, dus ook de LEZ. Becijferen of onderbouwen hoevéél beter de luchtkwaliteit daardoor wordt, is een andere zaak.”