Gazet van Antwerpen Stad en Rand
De rots die een schaduw werpt over de Brexit-deal
Spanje wil meer garanties dat het zeggenschap behoudt over Gibraltar
Spanje blijft onwrikbaar over de Rots. Op de Europese top van komende zondag dreigt het wegens Gibraltar tegen het akkoord over de Brexit te stemmen. Maar blokkeren kan het de deal niet.
Het princiepsakkoord dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie bereikt hebben over hun samenwerking na de Brexit, werd gisteren overschaduwd door de onwrikbare houding van de Spanjaarden over Gibraltar. Spanje wil meer garanties dat het zeggenschap behoudt over het toekomstige statuut van de 6,7 vierkante kilometer grote Britse enclave. Als die er niet komen, dreigt het zondag de ‘echtscheidingsovereenkomst’ tussen het VK en de EU, waarover eind vorige week een akkoord werd gesloten, niet goed te keuren.
Een Spaanse nee-stem kan die overeenkomst niet blokkeren. Maar de Europese Commissie wil graag een unanieme goedkeuring. Als Spanje de rangen breekt, is dat een politiek probleem.
Goedkopere sigaretten
Gibraltar komt nu alleen ter sprake in een protocol bij de scheidingsovereenkomst. Dat protocol voorziet in bilaterale onderhandelingen tussen Spanje en het Verenigd Koninkrijk over de toekomst van de Rots. Die zijn al volop bezig, zelfs bijna afgerond. In vier MoU’s –
– en een belastingverdrag zijn afspraken gemaakt over een aantal kwesties.
Die zijn het gunstige fiscale regime van Gibraltar, de prijs van tabaksproducten (si-
memoranda of understanding garetten zijn nu goedkoper in Gibraltar, wat een drukke smokkelhandel genereert) en de rechten van de meer dan tienduizend Spanjaarden die op de Rots werken.
Maar voor Spanje is zo’n protocol niet genoeg. Het wil dat in de tekst nog eens expliciet wordt opgenomen dat Spanje (mee) kan onderhandelen over beslissingen die Gibraltar aangaan. Tot nog toe is dat altijd zo vermeld geweest in akkoorden over de Brexit, luidt het in Spanje. Waarom is dat dan nu niet meer het geval in de scheidingsovereenkomst en in de verklaring over de toekomstige samenwerking?
Spanje vreest blijkbaar dat Gibraltar automatisch ‘inbegrepen’ zal zijn in onderhandelingen over de relatie tussen de EU en het VK, zonder dat de Spanjaarden daar nog aan te pas komen. Die vrees werd er niet minder op door de verklaringen van premier Theresa May. Zij zei gisteren in het Britse parlement expliciet dat ze haar Spaanse collega Pedro Sánchez, in een telefoongesprek woensdagavond, heel duidelijk had gemaakt dat ze “de Britse soevereiniteit” over Gibraltar zou blijven verdedigen en dat de verklaring over de toekomstige samenwerking met de EU goed is voor “heel het Verenigd Koninkrijk”. Dus ook voor Gibraltar.
Een aanpassing van de tekst lijkt uitgesloten. Dat zou de deur openzetten voor nog wijzigingen, want ook andere lidstaten hebben bedenkingen. Zo wil ons land, net als Frankrijk, graag garanties over de visserijrechten. En vooral: de staats- en regeringsleiders willen zondag niet meer onderhandelen, maar alleen het akkoord nog bekrachtigen.