Deze mannen werden wel veroordeeld

Neurenberg: 24 kopstukken

In november 1945, al heel snel na het einde van de Tweede Wereldoorlog, zijn in de Duitse stad Neurenberg de bekende gelijknamige processen van start gegaan. Ze worden algemeen beschouwd als belangrijk beginpunt van het internationaal strafrecht. Het eerste en bekendste Neurenberg-proces werd gevoerd tegen 24 kopstukken van het naziregime, onder wie Hermann Göring, de leider van de Luftwaffe, en Rudolf Hess, de propagandaminster van het Derde Rijk. Van de 24 beklaagden kregen elf de doodstraf. Drie werden tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld, vier kregen gevangenisstraffen tot twintig jaar, drie werden vrijgesproken, en de overigen wisten te ontsnappen of maakten tijdens het proces een einde aan hun leven. Na het eerste proces zijn nog verschillende vervolgprocessen gehouden tegen in totaal 177 beklaagden, onder wie onder meer artsen, juristen, leden van de politie, industriëlen en bankiers.

2011: John Demjanjuk, ondanks bewijzen

In 2011 is de toen 91-jarige John Demjanjuk, oud-bewaker van vernietigingskamp Sobibor in Polen, na een proces van bijna drie jaar veroordeeld tot vijf jaar cel, voor zijn betrokkenheid bij de moord op meer dan 28.000 Joden. Opmerkelijk aan het proces was dat Demjanjuk werd veroordeeld zonder expliciet bewijs van specifieke misdrijven. De rechtbank oordeelde dat elk personeelslid van het kamp bij de oorlogsmisdaden betrokken was geweest.

2015: Oskar Groening, de ‘boekhouder’

Het historisch belang van het proces tegen John Demjanjuk kan niet worden onderschat, omdat het een kantelpunt betekende. Zijn veroordeling gaf aanleiding tot het heropenen van zo’n vijftig oude dossiers van andere voormalige bewakers. In april 2015 startte het eerste proces dat daaruit voortvloeide, tegen de toen 94-jarige Oskar Groening. Hij stond beter bekend als de ‘boekhouder van Auschwitz’, een bijnaam die verwees naar zijn taak om de gestolen goederen van de slachtoffers in het kamp te sorteren en te registreren. Groening werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar. Hij bekende morele schuld en vroeg vergiffenis.