Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Voor Poetin is “te kritische” rap een staatszaak
President neemt hiphopwereld over om controle te kunnen uitvoeren
In Rusland is hiphop een staatszaak. President Poetin liet de laatste maanden tientallen concerten boycotten en rappers gevangenzetten. Allemaal in de hoop hen monddood te maken en de muzikale aanvallen op zijn beleid te stoppen. Maar de oude Sovjetmethode van harde censuur had net het omgekeerde effect. Dus kiest de president nu een nieuwe tactiek. “We moeten de hiphopwereld overnemen en in de juiste richting sturen.”
Het kan verkeren. In 2014 klom Poetin nog op het podium van een awardshow voor de Russische hiphop om het genre te vergelijken met kaviaar. En dat kan tellen als compliment in Rusland. De grootste rapsterren van toen stonden aan zijn kant. Sommige muzikanten droomden zelfs luidop van een een muzikale samenwerking, met hun idool. Maar vier jaar later vertolken Russische rappers steeds vaker de stem van jonge Russen die zich afkeren van Poetin. Ontevreden zijn ze met het politieke beleid en de economische malaise.
collab,
Rappers in de cel
Rappers met miljoenen volgers die publiekelijk tegen zijn schenen stampen? Dat laat Poetin niet gebeuren. In de laatste twee maanden alleen al zijn verschillende artiesten opgepakt en werden uitbaters van concertzalen gedwongen om concerten af te gelasten. Zo ook een optreden van Husky, een van de populairste Russische rappers. De politie had gewoon de microfoon uitgedraaid en alle lichten gedoofd in de concertzaal in Krasnodar. Waarop de rapper buiten op een wagen klom om zijn fans toe te spreken en zijn geboycotte concert af te werken. “Ik zal hier mijn muziek spelen, met de meest eerlijke teksten”, schreeuwde hij de honderden jongeren op straat toe. Husky vloog prompt de cel in wegens hooliganisme en extremisme.
Valse beschuldigingen, zeggen critici van het beleid. Volgens hen vloog Husky achter tralies om een duidelijke boodschap te sturen aan het muziekwereldje. Dat Poetin het niet pikt dat de rapper lacht met zijn beleid, kritiek heeft op de armoede, de corruptie aanklaagt en de politie van brutaliteiten beticht. Husky werd vier dagen na zijn vonnis al vrijgelaten. Niet toevallig enkele uren voor de eerste beats weerklonken op een uitverkocht solidariteitsconcert. Maar die vervroegde vrijlating kon de woede in de hiphopwereld niet bekoelen.
Verloedering van de jeugd
Poetin weet heel goed dat wanneer een woedende rapper een microfoon in zijn handen krijgt, dat dat schadelijke gevolgen kan hebben voor hem als president. Dus ging hij afgelopen weekend op zoek naar nieuwe methodes om de muziekwereld in zijn greep te krijgen. Tijdens een bijeenkomst van de presidentiële Raad voor Cultuur en Kunst in Sint-Petersburg verklaarde hij dat het probleem met de rappers “met grote voorzichtigheid” moest worden aangepakt. “Niet door hun muziek te verbieden, wel door de rappers onder controle te houden. Ze zijn onmogelijk te stoppen. Dus moeten we de hiphopwereld overnemen en in de juiste richting sturen.”
Dat hij de kritiek op zijn beleid beu is, dat zou Poetin nooit toegeven. Nee, hij pakt hiphop aan omdat hij angst heeft dat rap voor de verloedering van de Russische jeugd zal zorgen. “Rap en andere moderne vormen van kunst rusten op drie pijlers: seks, drugs en protest. Ik ben het meest bezorgd over drugs, want die zullen onze natie schade toebrengen. Ik vrees ook dat de expliciete taal die de rappers hanteren, zeer slecht zijn voor het taalgebruik.” Hoe de Russische overheid het “probleem” exact zal aanpakken, is nog niet geweten.
Van podium naar strafkamp
Het is niet de eerste keer dat Rusland problemen heeft met zijn muzikanten. Er is een lange ‘traditie’ van muzikale censuur. In het Sovjettijdperk werden al te kritische muzikanten gewoon nog naar strafkampen gestuurd. De andere optie was plooien naar de wil van de leider. Componist Dmitri Sjostakovitsj noemde zijn vijfde symfonie
Antwoord van een Sovjetkunstenaar op Terechte Kritiek.
Dat gebeurde nadat Stalin hem had afgekraakt voor een opera en de muzikant zelfs even liet oppakken.
Wie in Rusland als muzikant in de gratie wil vallen, houdt het dus maar best op de traditionele balalaika.