Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Paarden nekken ‘handelaar des doods’
Wie is Jacques Monsieur, de Belg die grootste conflicthaarden ter wereld illegaal van wapens voorzag?
Illegaal wapenhandelaar Jacques Monsieur is opgepakt. Geen kleine jongen. Een paar cijfers om dat te illustreren: de Belg kreeg bestellingen binnen voor 100.000 geweren, 13 miljoen kogels, 25 helikopters; hij stelde rekeningen op van 88 miljoen euro. Allemaal illegaal. Monsieur stak zijn geld in paarden. Die verraadden deze week zijn schuiloord.
Harry Potter op leeftijd. Zo ziet Jacques Monsieur eruit. Een vent van 66, grijs haar en een slim brilletje op de neus. Al associeert Jacques Monsieur zich zelf liever met een ander personage. “Zie me een beetje als een geheim agent, als een James Bond”, zei Monsieur toen hij in 2017 voor het eerst voor een Belgische rechter stond. “Ik lijk een wapenhandelaar, maar in werkelijkheid ben ik een informant van de staatsveiligheid. Om aan informatie te geraken moet James Bond zich ook soms voordoen als een wapenhandelaar. Ik ben niet anders. Snapt u?”
De rechter snapte vooral dat Jacques Monsieur een ongelooflijke sjoemelaar was. Dat wist het gerecht eigenlijk al van in 2009, toen de notariszoon uit het Vlaams-Brabantse Lot in de VS tegen de lamp liep. Zwaar tegen de lamp. Monsieur had in de VS geprobeerd een twintigtal motoren voor F-5-gevechtstoestellen het land uit te krijgen. De motoren waren bestemd voor Iran. Probleem: er gold een wapenembargo tegen dat land. Oplossing: de bestemmeling op de uitvoerdocumenten veranderen in Colombia. Gevolg: opgepakt door het Amerikaanse gerecht. De kleine Belg pleitte schuldig en vloog twee jaar in de cel.
Dat is dan toch simpel opgelost, dacht Jacques Monsieur. Als ik vrijkom, zet ik mijn illegale wapenhandel gewoon weer voort. Op dat moment was Monsieur in het milieu al bekend als The Fox of Le Maréchal. Als ergens ter wereld een corrupt regime of een handje rebellen wapens nodig hadden, dan belden ze eerst de Belgische handelaar des doods. Wat Jacques Monsieur in zijn Amerikaanse cel niet wist, was dat het Belgisch gerecht intussen alle tijd en ruimte had voor een grondige inval in zijn huis in Incourt en buitenverblijf in het Franse Tarascon. Toen ze Monsieurs dossierkast open kregen, werd de omvang van de wapentrafiek pas duidelijk. Munitie, tanks, helikopters, gevechtsvliegtuigen? Monsieur leverde het, aan Guinee-Bissau, Mauritanië, Tsjaad, Indonesië of Libië.
Poolse associé
Dat Monsieur geen wettelijke toestemming had voor zijn wapentrafiek – die krijg je van de justitieminister – was ook al geen probleem. De Belg stak zich wel weg achter zijn Poolse associé Andrej Izdebski, die wel alle vergunningen had. Samen voorzagen ze de grootste conflicthaarden ter wereld van wapens.
Onder anderen de Libische leider Khadaffi plaatste geregeld bestellingen bij onze Belg. Khadaffi wilde vooral AK-47’s, of kalasjnikovs, om de opstandige rebellen onder de knoet te houden. Maar evengoed vonden de speurders documenten die Monsieur ook leverde aan de rebellen zelf. Als ze maar betaalden. Liefst op zijn bankrekening op Cyprus, of anders mocht het ook in Zwitserland.
Zo arriveerde op een van die rekeningen een keertje 15,3 miljoen euro. Het was een betaling van de defensieminister van Guinee-Bissau, het West-Afrikaanse landje dat zich wilde beschermen tegen een mogelijk inval van grote buur Guinee. Le petit Belge leverde het land een totaalpakket: vier gevechtsvliegtuigen, communicatiemateriaal én zelfs de piloten.
Toen het centraal Afrikaanse land Tsjaad te horen kreeg hoe vlot het zaken doen was met Jacques Monsieur, belden ze hem voor de bestelling van twee SU-27 gevechtsvliegtuigen. De Belg toonde zich van zijn spaarzame kant. Hij raadde Tsjaad die SU27’s af. “Je kiest beter voor de SU22. Die is goedkoper en even efficiënt.”
Die goedkope tip rendeerde meteen. De president van Mauritanië belde onze meneer Monsieur toen hij zijn leger compleet wilde vernieuwen en plaatste een bestelling van 90 miljoen euro. Alleen, Mauritanië had niet zo veel geld in kas. Maar The Fox vond er iets op: Mauritanië is rijk aan metaal. Jacques was goed bevriend met dé metaalimporteur van Iran, die de wapens zou verkopen aan Mauritanië. Zo werd de deal opgezet: Mauritaans metaal voor Iraanse wapens.
Mes frères barbus (‘mijn gebaarde vrienden’) noemde Monsieur zijn Iraanse partners. Zij plaatsten ooit de grootste bestellingen: tien miljoen kogels voor kalasjnikovs en drie miljoen kogels voor mitrailleurs. En hadden ze toevallig geen afgedankte Italiaanse legerhelikopters nodig? Nee? Oké, dan verkocht Monsieur ze wel aan opstandelingen in Kirgizië. “Maar daar is allemaal niets van aan. Jullie hebben alleen maar papier gevonden. Al die verkopen gingen nooit door”, zei Monsieur op zijn proces. De rechters geloofden hem niet en veroordeelden hem vorig jaar in beroep tot een geldboete van 1,2 miljoen en vier jaar cel.
Monsieur vluchtte. Naar zijn buitenverblijf in het Franse Tarascon, dachten de speurders. Maar daar vonden ze hem niet. Wel renpaarden. Toen Monsieur deze week een paar van zijn favoriete paarden naar zijn schuiloord in het Portugese Evora liet overbrengen, kon het FAST-team hem aanhouden.