“Heb je mij al ooit zien panikeren?”

CD&V-voorzitter Wouter Beke houdt het hoofd koel ondanks groot ongenoegen in eigen rangen

Een oppositiekuur was de schrik van menig CD&V’er, maar voorzitter Wouter Beke slaagde erin zijn partij toch weer in de Vlaamse meerderheid te krijgen. Een ander paar mouwen is de partij weer op de rails krijgen nadat die wegzakte naar een historisch dieptepunt. Maar dat zal werk voor een opvolger zijn. Beke is na negen jaar voorzitterschap straks weg. “Het is goed dat er iemand nieuw zal rechtstaan”, zegt Beke in een interview dit weekend in Het Nieuwsblad.

Het is woensdag 14 augustus en Wouter Beke is exact twintig jaar getrouwd. Door de Vlaamse én federale onderhandelingen moet zijn vrouw echter nog een dag wachten op een etentje. Op Instagram post hij in afwachting wel al zijn huwelijksfoto met bijbehorend commentaar: “Nog altijd even verliefd als toen”. Op de liefde tussen hem en de partij zit wel sleet. Het slechte resultaat van 26 mei deed bij CD&V veel ongenoegen opborrelen (zie hieronder). Maar daarover wil Beke niet veel kwijt. “Laten we eerst wachten op de conclusies van de werkgroep die daar mee bezig is”, klinkt het.

De werkgroep schrijft nog aan zijn rapport over 26 mei, maar waar is het volgens u fout gelopen?

Wouter Beke: De val van de regering heeft een belangrijke electorale impact gehad. Vooral voor onze partij, die van goed bestuur een handelsmerk maakt. Mocht de regering niet zijn gevallen, hadden we een ander resultaat kunnen neerzetten. De angst rond migratie en klimaat is ook een factor geweest. En internationaal is er een groeiende polarisering die ons als centrumpartij parten speelt.

Vreemd dat u vooral externe oorzaken opsomt. Maakte de partij zelf dan geen fouten?

Er zullen wel een aantal zaken beter hebben gekund. Maar als je het postelectoraal onderzoek leest, dan zie je dat het niet aan de campagne lag. Het is niet daar dat we punten hebben verloren.

CD&V heeft het moeilijk om duidelijk te communiceren, heeft geen duidelijk profiel, verjongt heel traag … Er loopt heel wat mis.

Zowel in het Vlaams Parlement als in de Kamer hebben we een aantal nieuwe mensen. En er staan ook opvolgers klaar. En met een iets beter resultaat was dat nog meer geweest. Heeft u zelf dingen fout gedaan? Dat zal wel, maar dat moet de werkgroep maar uitmaken.

Yves Leterme vindt dat CD&V radicaal moet durven te vernieuwen, op zoek moet gaan naar nieuwe samenwerkingsverbanden en een verrassende voorzitter moet kiezen.

De werkgroep zal zijn conclusies wel trekken. En we zullen daar dan zeker over debatteren.

Bent u niet te lang voorzitter gebleven? Negen jaar is heel veel.

Da’s lang … (lacht) Maar ik ben in 2016 herverkozen met 98% van de stemmen. De leden vonden toen niet dat het te lang was. Maar het is goed dat er voorzittersverkiezingen komen en er iemand nieuw zal rechtstaan.

Jullie hadden veel schrik om in de oppositie te belanden en willen om dat te vermijden veel water in de wijn doen.

Als je in de politiek stapt, weet je dat je in de oppositie kunt belanden. Dat is geen kwestie van leven en dood. Maar kijk naar sp.a: die partij heeft negen van de twaalf voorbije jaren in de oppositie gezeten en is daar niet beter van geworden.

In de partij heerste bijna een panische angst voor de oppositie.

(kijkt naar zijn woordvoerder) Heb jij mij ooit in paniek gezien?

Wouter Beke

CD&V-voorzitter ‘‘Het geruzie is een collectieve verantwoordelijkheid geweest de voorbije jaren. Iedereen is er zich van bewust dat het anders moet.’’

Ooit getwijfeld aan de aanwezigheid van CD&V in de Vlaamse regering?

Hilde Crevits en ik zijn daar altijd rustig in gebleven, ook al heeft men ons langs alle kanten zenuwachtig proberen te maken met die Bourgondische coalitie. Het overleven van CD&V hangt niet af van onze aanwezigheid in de regering. Maar het is uiteraard wel zo dat je in een regering dingen kunt veranderen en in de oppositie alleen dingen kunt zeggen.

Waarom zou de nieuwe Zweedse regering niet opnieuw een kibbelkabinet worden?

Het geruzie is een collectieve verantwoordelijkheid geweest de voorbije jaren. Het is ook iets dat wij meteen aan bod hebben gebracht tijdens het overleg met de informateur. Iedereen is er zich van bewust dat het anders moet. De voorbije weken is er alvast in volle vertrouwen en in opperste discretie gewerkt.

Wekt het vertrouwen dat Jan Jambon minister-president wordt? Hij is eerder een pragmaticus.

Jan Jambon heeft tijdens de aanslagen bijzonder goed samengewerkt met Koen Geens. Nu zit hij in een andere rol en moet hij een hele ploeg samenbrengen, maar ik heb er wel vertrouwen in.

Vertrouwen is belangrijk binnen een regering. Baart het u daarom geen zorgen dat De Wever liever een Bourgondische coalitie had gevormd?

In de gesprekken die wij hebben gehad met De Wever hadden wij nooit het gevoel dat de Bourgondische coalitie de coalitie van zijn hart was.

Als je de startnota van Bart De Wever bekijkt, zie je er de vingerafdrukken van Vlaams Belang op staan. Identiteit, strenger zijn voor vreemdelingen … Stoort u dat?

Er is met zeer weinig nuance naar die nota gekeken. De passage bijvoorbeeld over kinderbijslag voor kinderen in het buitenland – dat die moet worden aangepast aan de levensduurte ter plaatse – wel, dat is nu al zo. We hebben al verdragen daarover met Marokko en Turkije. Waarbij er per kind geen 150 euro wordt betaald, maar 28 euro. Daar nu opeens een punt van maken, terwijl dat al zo is … Of zeggen dat je pas na vijf jaar sociale bescherming krijgt: dat heeft Jo Vandeurzen al ingevoerd. En dat wordt nu in de markt gezet als de grote breuk met het verleden. In ons systeem betaal je eerst en pas nadien kun je rechten opbouwen. Onze sociale zekerheid is daar op gebouwd.

Pure window dressing dus om de kiezer de indruk te geven dat naar Vlaams Belang wordt geluisterd?

Een aantal dingen hebben we al verstrengd in het verleden. Het verhaal van rechten en plichten is voor ons geen nieuw verhaal.

De nota ademt Vlaamse identiteit uit en heeft zelfs passages uit 19de-eeuwse gedichten. Vlaamsche romantiek.

Het is ook een startnota van de N-VA natuurlijk. Dat hoeft dus niet te verbazen. Maar ik heb in 1996 al teksten geschreven waarin ik benadruk dat je een aantal gemeenschappelijke dingen nodig hebt om goed te kunnen samenleven: normen en waarden, taal, respect voor de grondwet. De manier waarop je dat invult, daarover gaan we het debat voeren. De nota is ook niet te nemen of te laten.

De Vlaamse canon zet wel kwaad bloed. Volgens historici wordt de geschiedenis gebruikt om vanuit de politiek nationalisme te promoten. Kan dat voor jullie?

Nee, maar daar zullen we nog een duchtig woordje over spreken. Maar je mag het wel belangrijk vinden dat je de geschiedenis van een gemeenschap kent en daar ook ijkpunten voor hebben.

Ondertussen liggen de federale onderhandelingen op apegapen.

Het is belangrijk dat we ook federaal een regering kunnen vormen. Hoe sneller, hoe beter. Maar ook in de andere regio’s is niet gewacht op het federale. Dat is een volwassen federalisme. Wat wel duidelijk is, is dat verkiezingen laten samenvallen niet de beste keuze is. Nu zie je dat eerst de regio’s een regering vormen en voor het federale op de pauzeknop wordt geduwd.

Bent u ook zo pessimistisch over een federale regering?

Het is geen makkelijke oefening. Maar er is maar één weg die kan worden bewandeld: dat de twee grootste fracties samen in een regering gaan zitten.