Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Lage-emissiezone levert 25,5 miljoen aan boetes op
Beperkt deel geherinvesteerd in leefbaarheidsprojecten
Zo’n tweeënhalf jaar na de invoering van de lage-emissiezone (LEZ) in Antwerpen worden dagelijks nog gemiddeld 64 boetes uitgeschreven, vooral aan buitenlanders. Dat is al een heel pak minder dan in het beginjaar 2017, toen dagelijks gemiddeld 244 bestuurders tegen de lamp liepen. De inkomsten uit die boetes zijn over de hele periode al opgelopen tot 25,5 miljoen euro. Het merendeel van dat geld moet het beheer en de handhaving van de LEZ bekostigen. Wat overblijft gaat naar leefbaarheidsprojecten in de stad zelf, zoals luchtfilters voor scholen en kindercrèches.
Het aantal vervuilende auto’s die de Antwerpse lage-emissiezone in rijden, is sinds de invoering van de LEZ in 2017 drastisch gedaald. Toen werden nog 244 overtredingen per dag vastgesteld, in 2018 waren het er al een pak minder: 118 per dag. In de eerste vier maanden van dit jaar zijn er dagelijks gemiddeld 64 boetes uitgeschreven. “Dat lijkt misschien nog veel, maar het is een erg beperkt aantal”, zegt Antwerps schepen van Leefmilieu Tom Meeuws (sp.a). “In Antwerpen worden er voor dronken rijden zes keer zoveel vaststellingen gedaan. En als je kijkt naar hoe sterk dit aantal daalt, zitten we zeker nog niet aan de ondergrens. We verwachten dat die cijfers in het tweede deel van 2019 nog verder zullen zakken.”
Al die overtredingen deden ook een aardige duit in het zakje: 25,5 miljoen euro sinds de invoering van de LEZ. In 2018 werd afgeklopt op 10,8 miljoen euro. Dat is meer dan in 2017 en heeft te maken met de buitenlandse overtreders, die vorig jaar ongeveer een derde van het bedrag moesten ophoesten. In 2017 konden niet alle buitenlandse overtreders worden beboet, omdat de Europese regelgeving ontbrak. Sinds vorig jaar is die er wel. De stad heeft een externe dienstverlener aangesteld: gerechtsdeurwaarder Modero int in naam van de stad de geldboetes.
Leefbaarheidsprojecten
Maar waar gaan al die centen naartoe? Het merendeel moet het beheer en de handhaving van de LEZ bekostigen, zoals het onderhoud en de updates van het digitaal systeem, het personeel en de communicatie. Dat zijn onder meer ook alle folders die met het oog op de verstrenging vanaf 2020 in de bus van alle Antwerpenaren terechtkomen. Voor het eerst krijgen ook alle inwoners van de randgemeenten zo’n folder toegestuurd. “En in het eerste jaar ging het geld bijna uitsluitend daarnaartoe”, zegt Meeuws. “Maar de investeringskosten worden steeds lager en sinds 2018 kunnen we een deel van die middelen herinvesteren in leefbaarheidsprojecten van de stad.”
Zo kocht Antwerpen neerslagmeters, debietmeters en grondwaterpeilmeters aan in het kader van de stedelijke klimaatadaptatie. Ook de subsidies voor de aanschaf en het onderhoud van luchtfilters voor scholen en kindercrèches en aanvullende energiepremies worden met LEZ-geld gefinancierd. Het groendak van het Ecohuis, dat als voorbeeld moet dienen voor particulieren, is gerealiseerd op kosten van overtreders, net als de ondergrondse waterbuffering voor de Gedempte Zuiderdokken. “Die middelen horen ook thuis in die leefbaarheidsprojecten”, zegt Meeuws. “Het zijn vaak kleine projecten. Noem het een acupunctuurbeleid: kleine speldenprikjes die het lichaam, in dit geval de stad, weer gezond maken.”
“Het draagvlak van de LEZ is erg groot”, aldus Meeuws nog. “Antwerpenaren, en bij uitbreiding Vlamingen, passen hun verplaatsingsgedrag duidelijk aan. En daar is het ons toch om te doen.”
Tom Meeuws Antwerps schepen van Leefmilieu
“We zitten nu aan 64 LEZ-overtredingen per dag. In Antwerpen worden er voor dronken rijden zes keer zoveel vaststellingen gedaan.”