Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Verslaafden beseffen niet hoeveel leed ze hun omgeving aandoen”
“Als ik ook maar één iemand kan tegenhouden om met drugs of drank te beginnen, dan zou ik de gelukkigste vrouw van de wereld zijn.” Dat zegt Arlette Aerts, moeder van drugsdode Jo Smedts, die tien jaar geleden overleed. Ze schreef een boek over haar ervaringen en wil met haar verhaal naar scholen trekken om jongeren te waarschuwen voor de gevaren van drank en drugs.
3 juli 2009, 22u. Als Arlette Aerts de deur opent, ziet ze twee politieagenten. Het nieuws dat ze brengen gaat door merg en been. Jo Smedts, haar zoon, is dood aangetroffen in zijn studio in Antwerpen. Hij was amper 35.
Uit het rapport van de wetsdokter bleek dat Jo al drie dagen voordien overleden was aan de gevolgen van een maagbloeding, op zich een gevolg van jarenlang drank- en drugsgebruik. Een vriend van hem vond zijn lichaam. “Eerst dachten we nog dat hij vermoord was”, zegt Arlette. “We wisten uiteraard dat Jo in het drugsmilieu zat. Al van zijn 14de was hij verslaafd aan drank en drugs. Hij vertelde ons dat hij alles wat er te verkrijgen was ooit al eens gebruikt had. Ergens in ons achterhoofd hielden we er dus rekening mee dat het op een dag fout zou gaan. Hij heeft het mij dikwijls zelf gezegd: ‘Moeder, ik ga wellicht niet oud worden, maar ik ben tenminste gelukkig.’ Zo was onze Jo. Ondanks zijn drank- en drugsgebruik is hij bij mijn weten nooit in de criminaliteit terechtgekomen. Hij leefde als een hippie.”
Bang
Zijn zus Saartje, die acht jaar jonger is dan Jo, maakte het allemaal van dichtbij mee. “Wat dat met mij deed? Ik was eigenlijk constant bang. Als er ’s avonds na negen uur telefoon was, wist ik dat er weer iets gebeurd was met mijn broer.”
Saartje kon die bewogen periode uit haar jonge leven ombuigen in iets positiefs. Zij werkt nu voor het CAW, waar ze jongeren begeleidt die met dergelijke problematiek geconfronteerd worden.
Arlette en haar man vragen zich ook nu nog steeds af hoe het fout is kunnen lopen. Heeft de moeilijke bevalling er iets mee te maken? Die duurde vier dagen en Jo kwam ter wereld met de navelstreng om zijn hals gedraaid. Liep het fout toen hij door zijn vader gepusht werd om technisch onderwijs te gaan volgen? Hij was immers zelf leraar op die school. Was het misschien omdat Jo gepest werd op school? Iets wat zijn ouders pas enkele jaren voor zijn dood te weten kwamen. Of was het omdat hij van een familielid dat aan alcohol verslaafd was al op zijn 14de bier leerde drinken? Ze weten het niet.
Chaos in het hoofd
“Wellicht is het een combinatie van dat alles”, zegt Saartje. “Maar het grootste probleem was dat mijn broer Jo introvert was en zijn gevoelens niet kon uiten. Hij was heel intelligent, maar het was altijd chaos in zijn hoofd. Alleen als hij onder invloed was lukte alles wel.”
Bovendien kreeg Jo in zijn korte leven volgens moeder Arlette heel wat klappen te verwerken. “Jo was 16 toen we een kerstfeestje hadden met de familie. Hij zou later op de avond nog naar een fuif gaan waar zijn vriendin hem opwachtte. Er werd stevig gedronken op het feestje en iemand die beloofd had om Jo weg te brengen naar de fuif, was daar niet meer toe in staat. Jo liep kwaad weg en nam even verder bij iemand die hij kende een auto uit de garage. Hij was 16 en kon niet autorijden. Hij reed dan ook meteen een tuinafsluiting omver.”
Ook zus Saartje herinnert zich nog verschillende gênante momenten. “Ik werd altijd bekeken als ‘de zus van’. Als ik met mijn vriendinnen op Rock Werchter was, kwamen we mijn broer tegen. Compleet stoned als hij was liet hij zijn broek zakken en begon hij midden op de wei te plassen. Ik kon wel door de grond zakken van schaamte.”
Treinongeval De meest traumatische ervaring uit het leven van Jo was ongetwijfeld toen zijn vriend Danny in 2001
om het leven kwam bij een treinongeval in het station van Mechelen. Moeder Arlette vertelt. “Jo was 28. Samen met zijn beste vriend Danny kwamen ze met de trein terug van I Love Techno in Gent. In het station van Mechelen moesten ze overstappen. Ze waren wellicht beiden onder invloed. Op een bepaald moment viel de dure smartphone van Danny op de sporen. Zonder nadenken sprong hij zijn gsm achterna. Jo had echter gezien dat de tgv net aan kwam rijden op datzelfde spoor en probeerde zijn vriend weer op het perron te helpen. Tevergeefs. Danny werd door de aanstormende trein uit de handen van Jo gerukt en was op slag dood. Jo zelf kwam ervan af met een klaplong, maar het trauma dat hij eraan overhield was vele malen erger. Het bleef bij hem natuurlijk knagen dat hij zijn vriend niet had kunnen redden.”
“Ondanks de enorme impact die het tragische ongeval op hem had, weigerde hij alle psychologische hulp. Vanaf
dan werd zijn verslaving alleen nog maar erger.” Daklozen
Ondanks zijn problemen hield Jo altijd contact met zijn ouders. Soms was het om geld te vragen of om te zeggen dat hij geen eten meer had, maar soms ook gewoon om te vertellen hoe gelukkig hij was. “Hij was ooit aan de slag als dakwerker toen hij mij belde”, vertelt Arlette. “‘Moeder, ik wou dat je hier nu bij mij boven op dit dak kon zitten. Het uitzicht is hier zo ongelooflijk mooi.’ Weet je, op een keer ging ik met hem shoppen om zijn ijskast terug te vullen. Maar ’s anderendaags had hij het grootste deel van wat wij gekocht hadden uitgedeeld aan de daklozen.”
Na de dood van haar zoon hield Arlette zich een tijdje heel sterk voor haar omgeving. Maar drie maanden na de begrafenis stortte ze in en moest ze worden opgenomen. “Ik heb er het meest spijt van dat ik mijn zoon niet heb kunnen zeggen hoe trots ik ondanks alles op hem was. Het kaartje waarop ik dat geschreven had, lag thuis in de schuif, maar ik heb het hem nooit gegeven. Op de begrafenis heb ik het hem wél gezegd.”
Boek
Die brief die ze voorlas op de begrafenis staat ook in het boek dat ze net schreef. De oerschreeuw van een moeder is het levensverhaal van de moeder van een verslaafde zoon. Maar Arlette wil meer. Ze wil met haar verhaal naar de scholen trekken en jongeren waarschuwen voor de gevaren van drank en drugs. “Zodra ze verslaafd zijn trekken ze zich van niks nog iets aan. Daarom wil ik het verhaal vertellen vanuit mijn standpunt. Wanneer je beseft hoeveel leed je op zo’n moment je omgeving aandoet, zet het ze hopelijk aan om er eens over na te denken. Als ik ook maar één iemand kan tegenhouden om met drugs of drank te beginnen, dan zou ik de gelukkigste vrouw van de wereld zijn.”
Arlette Aerts
Moeder van Jo
“Waar ik het meest spijt van heb? Dat ik mijn zoon niet heb kunnen zeggen hoe trots ik ondanks alles op hem was.”